Κυριακή των Αγίων Πατέρων, Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, Αποστολικό Ανάγνωσμα: Τιτ. γ’ 8-15 (17-07-2022)
Πρωτότυπο Kείμενο
Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. Ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. ῞Οταν πέμψω ᾿Αρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ ᾿Απολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. Μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ᾿ ἐμοῦ πάντες. Ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. ῾Η χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· Ἀμήν.
Νεοελληνική Απόδοση
Παιδί μου Τίτε, αυτά τα λόγια είναι αξιόπιστα και θέλω να τα βεβαιώνεις με την προσωπική σου μαρτυρία, ώστε όσοι έχουν πιστέψει στο Θεό να φροντίζουν να πρωτοστατούν σε καλά έργα. Αυτά είναι τα καλά και τα χρήσιμα στους ανθρώπους. Από το άλλο μέρος, να αποφεύγεις τις ανόητες αναζητήσεις σε γενεαλογικούς καταλόγους, τις φιλονικίες και τις διαμάχες γύρω από τις διατάξεις του ιουδαϊκού νόμου, γιατί όλα αυτά είναι ανώφελα και μάταια. Τον άνθρωπο που ακολουθεί πλανερές διδασκαλίες συμβούλεψέ τον μια δυο φορές, κι αν δεν ακούσει άφησέ τον, με τη βεβαιότητα πως αυτός έχει πια διαστραφεί και αμαρτάνει, καταδικάζοντας έτσι ο ίδιος τον εαυτό του. Όταν θα σου στείλω τον Αρτεμά ή τον Τυχικό, έλα το συντομότερο να με συναντήσεις στη Νικόπολη, γιατί εκεί αποφάσισα να περάσω το χειμώνα. Τον Ζηνά το νομικό και τον Απολλώ, να τους εφοδιάσεις πλουσιοπάροχα με ότι χρειάζονται για το ταξίδι τους, ώστε να μην τους λείψει τίποτα. Ας μαθαίνουν και οι δικοί μας να πρωτοστατούν σε καλά έργα, για ν΄ αντιμετωπίζουν τις επείγουσες υλικές ανάγκες, ώστε η ζωή τους να μην είναι άκαρπη. Σε χαιρετούν όλοι όσοι είναι μαζί μου. Χαιρέτησε τους πιστούς που μας αγαπούν. Η χάρη να είναι μαζί με όλους σας. Αμήν.
Σχολιασμός
Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας προέρχεται από την προς Τίτον επιστολή του Αποστόλου Παύλου (Τιτ. 3,8-15). Η επιλογή του συγκεκριμένου αναγνώσματος δεν είναι τυχαία, γιατί ο ποιμαντικός χαρακτήρας της επιστολής ταιριάζει απόλυτα προς τη μνήμη των Αγίων Πατέρων, οι οποίοι υπήρξαν Ποιμένες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας. Ο Απόστολος Παύλος συνιστά στον Τίτο, Επίσκοπο Κρήτης, και κατεπέκταση σε όλους τους ποιμένες της Εκκλησίας, πώς να εργάζεται και να φροντίζει ποιμαντικά τους πιστούς ανθρώπους.
Το αποστολικό ανάγνωσμα αρχίζει με την φράση του Αποστόλου Παύλου «πιστός ο λόγος». Η έννοια του λόγου μέσα στην Αγία Γραφή λαμβάνει πολλές ερμηνείες που ξεκινούν από την έννοιά του ως λόγου διδασκαλίας και φθάνουν μέχρι τον υποστατικό Λόγου του Θεού, τον Ιησού Χριστό. Στους προηγηθέντες στίχους 4-7 της προς Τίτον επιστολής ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται στο μυστήριο της θείας Οικονομίας, ενώ στο σημείο αυτό με τη χρήση του όρου «πιστός ο λόγος» επιβεβαιώνει όσα ανέφερε προηγουμένως. Στις Πράξεις των Αποστόλων γίνεται αναφορά περί «των λόγων του Κυρίου Ιησού» (Πράξ. 20,35) και το πιθανότερο είναι ότι η χρήση του όρου «λόγος» εδώ να έχει σχέση με τους λόγους αυτούς του Ιησού Χριστού. Δηλαδή μεταξύ των πρώτων χριστιανών κυκλοφορούσαν συλλογές χαρακτηριστικών λόγων του Κυρίου, τους οποίους χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους ζωή. Ο Απόστολος Παύλος ζητά από τον πιστό μαθητή και ακόλουθό του Τίτο, να θεωρεί τα λόγια αυτά αξιόπιστα και να μιλά με βεβαιότητα γι΄ αυτά. Ο λόγος του Θεού είναι αληθινός και αναλλοίωτος μέσα στους αιώνες, γι΄ αυτό και η σωτηρία των ανθρώπων στηρίζεται στην ακλόνητη αποδοχή της αξιοπιστίας του λόγου του Θεού. Ο πιστός άνθρωπος δεν έχει ανάγκη να πειστεί για να αποδεχτεί το λόγο του Θεού, απλά αποδέχεται την αξιοπιστία του λόγου του Θεού χωρίς καμία προϋπόθεση ή απόδειξη.
Ο Απόστολος Παύλος ζητά από τον Τίτο να μιλά με βεβαιότητα για την αξιοπιστία του Ευαγγελίου, ώστε να οδηγηθεί στη μαρτυρία της αγάπης: «ίνα φροντίζωσι καλών έργων προΐστασθαι οι πεπιστευκότες τω Θεώ». Ο κάθε άνθρωπος που αποδέχεται το λόγο του Θεού θα έχει ως φυσικό έργο στη ζωή του να πρωτοστατεί σε έργα αγάπης. Τα καλά έργα που αποτελούν κύριο μέλημα της χριστιανικής ζωής είναι «καλά και ωφέλιμα τοις ανθρώποις», έχουν δηλαδή διπλή ωφέλεια. Είναι ωφέλιμα καταρχήν γι΄ αυτούς που τα πράττουν, γιατί έτσι δεν μένουν μόνο στη θεωρία και στην απλή αποδοχή του λόγου του Θεού, αλλά προχωρούν και στην έμπρακτη εφαρμογή του και επομένως ελκύουν το έλεος του Θεού. Και είναι και ωφέλιμα σ΄ εκείνους για χάρη των οποίων τα πράττουν, γιατί έτσι απαλύνουν τον πόνο και την ταλαιπωρία τους.
Στη συνέχεια ο Απόστολος Παύλος, αφού υποδεικνύει στον Τίτο τι πρέπει να επιδιώκει, του συνιστά και τι να αποφεύγει: «μωράς δε ζητήσεις και γενεαλογίας και έρεις και μάχας νομικάς περιΐστασο• εισί γαρ ανωφελείς και μάταιοι». Είναι οι άσκοπες αναζητήσεις σε διάφορους γενεαλογικούς καταλόγους που άρεσε ιδιαίτερα στους Ιουδαίους να συντάσσουν. Παρόμοια προτροπή απευθύνει ο Απόστολος Παύλος και στο μαθητή του Τιμόθεο: «μηδέ προσέχειν μύθοις και γενεαλογίαις απεράντοις αίτινες ζητήσεις παρέχουσι μάλλον ή οικονομίαν Θεού την εν πίστει» (Α΄ Τιμοθ. 1,4). Οι αναζητήσεις αυτές προκαλούσαν επιπλέον και συγκρούσεις και διαμάχες μεταξύ των συνομιλητών για τη σημασία ή την ισχύ διαφόρων διατάξεων του Μωσαϊκού νόμου. Όλα αυτά πρέπει να αποφεύγονται γιατί είναι ανώφελα και μάταια πράγματα.
Κατόπιν ο Απόστολος Παύλος γίνεται πιο συγκεκριμένος και τονίζει την στάση που οφείλει ο Τίτος να τηρεί απέναντι στους αιρετικούς. Ο αιρετικός άνθρωπος είναι εκείνος που φρονεί και πιστεύει κάτι το διαφορετικό από εκείνο που η Εκκλησία διδάσκει. Εκείνος που κάνει αυτή την επιλογή, θέτει τον εαυτό του εκτός της εκκλησιαστικής κοινότητας. Χρέος λοιπόν του Τίτου και κατεπέκταση κάθε ποιμένα είναι να νουθετήσει τον αιρετικό μια και δυο φορές. Η νουθεσία δεν περιορίζεται στην απλή προτροπή, αλλά λαμβάνει μια ευρύτερη σημασία και καθίσταται έργο πατρικής αγάπης, μέριμνας και ποιμαντικής φροντίδας που θα έχει ως στόχο να συνειδητοποιήσει ο αιρετικός την παρεκτροπή του και να επιστρέψει στην ορθή πίστη. Αν παρά την ευγενή προσπάθεια και μέριμνα του ποιμένα ο αιρετικός παραμένει αμετακίνητος στις απόψεις του, τότε δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια από την εγκατάλειψη και την «παραίτηση» κάθε προσπάθειας. Και αυτό είναι επιβεβλημένο για τους ποιμένες γιατί η εμμονή του αιρετικού στην πλάνη αποδεικνύει ότι: «εξέστραπται ο τοιούτος και αμαρτάνει ων αυτοκατάρκριτος». Η χειρότερη αμαρτία είναι η αίρεση γιατί οδηγεί στην οριστική, αν δεν υπάρξει μετάνοια και επιστροφή, διακοπή της κοινωνίας με την Εκκλησία.
Στη ζωή του πιστού ανθρώπου δεν επαρκεί μόνο η θεωρία, χρειάζεται απαραίτητα και η πράξη. Η πράξη είναι εκείνη που ενσαρκώνει τη θεωρία και μετατρέπει την πίστη σε έμπρακτη μαρτυρία αγάπης. Βέβαια η οδός της σωτηρίας είναι η πίστη, η τήρηση του θελήματος του Θεού: «ου πας ο λέγων μοι Κύριε Κύριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ΄ ο ποιών το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς» (Ματθ. 7,21). Ταυτόχρονα η πίστη δεν μπορεί να είναι μια θεωρητική προσέγγιση, μια απλή αποδοχή ορισμένων αληθειών, αλλά μια ζωντανή μαρτυρία που δίνει ο πιστός άνθρωπος στην καθημερινή του ζωή. Μια πίστη, όσο θερμή και αν είναι, χωρίς έργα παραμένει χολή: «η πίστις χωρίς των έργων νεκρά εστι», τονίζει χαρακτηριστικά ο Απόστολος Ιάκωβος ο αδελφόθεος (Ιακ. 2,20). Αυτό ακριβώς επισημαίνει και ο Απόστολος Παύλος, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του δέντρου: «ίνα μη ώσιν άκαρποι». Η αξία του δέντρου καθορίζεται από τους καρπούς του, έτσι και η αξία του χριστιανού καθορίζεται από τα καλά του έργα. Χριστιανοί χωρίς καλά έργα είναι δέντρα άκαρπα. Στο σημείο αυτό ο Απόστολος Παύλος κάνει και μια ερμηνευτική προσέγγιση στην παραβολή του Σπορέως. Οι Πατέρες ως ποιμένες της Εκκλησίας είναι οι κατεξοχήν σπορείς του λόγου του Θεού και ο λόγος του Θεού καρποφορεί ανάλογα με την πρόθεση και διάθεση του καθενός. Έτσι κατά την παραβολή ο σπόρος, δηλαδή ο λόγος του Θεού σε κάθε περίπτωση «εδίδου καρπόν αναβαίνοντα και αυξάνοντα, και έφερεν εν τριάκοντα και εν εξήκοντα και εν εκατόν» (Μαρκ. 4,8). Τα καλά έργα είναι ακριβώς η καρποφορία της πίστης κάθε ανθρώπου.
Τα καλά έργα είναι ο καρπός της πίστης και ο Απόστολος Παύλος τα χαρακτηρίζει «καλά και ωφέλιμα τοις ανθρώποις». Κατά μία άλλη ερμηνεία το «καλά» σημαίνει αρεστά στο Θεό. Ο Θεός ευαρεστείται όταν ο πιστός άνθρωπος δίνει μαρτυρία αγάπης, όταν διακονεί στο όνομα του Ιησού Χριστού τον πάσχοντα και εμπερίστατο αδελφό του. Το μήνυμα αυτό είναι επίκαιρο όσον ποτέ άλλοτε, καθώς οι ανάγκες των ανθρώπων πληθαίνουν καθημερινά και αυξάνουν ανησυχιτικά. Οι πιστοί άνθρωποι καλούνται να δώσουν τη μαρτυρία της αγάπης και της θυσίας του Ιησού Χριστού. Βεβαίως τα καλά έργα δεν είναι μόνο οι φιλανθρωπίες και οι οικονομικές βοήθειες. Καλά έργα είναι και ένας λόγος παρηγορίας προς τους πονεμένους, τους ασθενείς, τους θλιβομένους, τους εμπερίστατους αδελφούς. Η οικονομική κρίση του σήμερα λαμβάνει και μια άλλη κατεξοχήν πνευματική διάσταση και αποτελεί μια πρόκληση και πρόσκληση για τους χριστιανούς. Καλούμαστε όλοι στο όνομα του Ιησού Χριστού να δώσουμε στο σύγχρονο κόσμο μας τη μαρτυρία της αγάπης, των καλών έργων, της πίστης και της ελπίδας στον αληθινό Θεό.
Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, Ευαγγ. Ανάγνωσμα: Μτθ. ε’ 14-19 (17-07-2022)
Πρωτότυπο Κείμενο
Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς· ῾Υμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου· οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ᾿ ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον, ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι. Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν· Ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν, ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου, ἕως ἂν πάντα γένηται. Ὅς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων, καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.
Νεοελληνική Απόδοση
Είπε ο Κύριος στους μαθητές Του, εσείς είστε το φως για τον κόσμο∙ μια πόλη χτισμένη ψηλά στο βουνό δεν μπορεί να κρυφτεί. Οι άνθρωποι, όταν ανάψουν το λυχνάρι, δεν το βάζουν κάτω από το δοχείο με το οποίο μετρούν το σιτάρι, αλλά το τοποθετούν στο λυχνοστάτη, για να φωτίζει όλους τους ανθρώπους του σπιτιού. Έτσι να λάμψει και το δικό σας φως μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξολογήσουν τον ουράνιο Πατέρα σας. Μη νομίσετε πως ήρθα για να καταργήσω το νόμο ή τους προφήτες. Δεν ήρθα για να τα καταργήσω, αλλά για να τα πραγματοποιήσω. Σας βεβαιώνω πως όσο υπάρχει ο κόσμος, έως τη συντέλειά του, δε θα πάψει να ισχύει ούτε ένα γιώτα ή μία οξεία από το νόμο. Όποιος, λοιπόν, καταργήσει ακόμα και μία από τις πιο μικρές εντολές αυτού του νόμου και διδάξει έτσι τους άλλους, θα θεωρηθεί ελάχιστος στη βασιλεία του Θεού. Ενώ όποιος τις τηρήσει όλες και διδάξει έτσι και τους άλλους, αυτός θα θεωρηθεί μεγάλος στη βασιλεία του Θεού.
Σχολιασμός
«Oς εάν ουν λύση μίαν των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξη ούτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών˙ ος δ’ αν ποιήση και διδάξη, ουτός μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών»
Κατά τη σημερινή Κυριακή ορίστηκε από την Εκκλησία να εορτάζεται η μνήμη των 630 θεοφόρων πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος συγκλήθηκε το 451 στη Χαλκηδόνα, επί των αυτοκρατόρων Μαρκιανού και Πουλχερίας και διατύπωσε το Χριστολογικό δόγμα, καταδίκασε την αίρεση του Μονοφυσιτισμού και ασχολήθηκε με τη διοικητική οργάνωση της Εκκλησίας. Οι πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, ως συνεχιστές του έργου και της διδασκαλίας των αγίων Αποστόλων αλλά και των προηγούμενων τους Πατέρων, συνήλθαν και καταδίκασαν την αίρεση ομολογώντας την ορθή πίστη και διδασκαλία της Εκκλησίας. Η υμνολογία της Εκκλησίας θέλοντας να δείξει την μεγάλη τους προσφορά τους ονομάζει στο ωραιότατο δοξαστικό των Αίνων του Ορθρού «πολύφωτους αστέρες του νοητού στερεώματος, πάγχρυσα στόματα του Λόγου, θεηγόρους οπλίτες της παρατάξεως Κυρίου, μυρίπνοα άνθη του Παραδείσου». Το τεράστιο έργο, το οποίο μας παρέδωσαν με τη διδασκαλία και τη συγγραφή των έργων τους αλλά και με τη ζωή και τα έργα τους αποτελούν την πνευματική προίκα, μετά την Αγία Γραφή, πάνω στην οποία μας καλεί η Εκκλησία να πορευθούμε.
Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα το οποίο διαβάζεται σήμερα είναι παρμένο από την επί του όρους ομιλία του Χριστού και έχει ως σκοπό του να μας δείξει το πνευματικό έργο των Αγίων Πατέρων. Ακολουθώντας τις εντολές του Θεού οι Άγιοι Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, αλλά και οι υπόλοιποι Πατέρες της Εκκλησίας, έφτασαν στη θεογνωσία καθοδηγώντας προς το δρόμο αυτό τους ανθρώπους της εποχής τους αλλά και τους μεταγενέστερούς τους που θέλουν να πορευθούν αυτό το δρόμο και να φτάσουν στη σωτηρία. Ο Χριστός απευθυνόμενος προς τους μαθητές του τους λέει ότι αποτελούν το φως του κόσμου, λόγο της σχέσεως που είχαν μαζί του. Ο ίδιος ο Χριστός παρομοίασε τον εαυτό του με το φως του κόσμου διακηρύσσοντας ότι «Εγώ ειμί το φως του κόσμου· ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιω. 8,12). Ο Χριστός ως πηγή του φωτός φωτίζει την καρδία και τη διάνοια των ανθρώπων, βγάζοντας τους από το σκοτάδι της αμαρτίας.
Η απλή όμως γνώση της αλήθειας δεν σώζει τον άνθρωπο. Χρείαζεται να προχωρήσει και να φανερώσει αυτή την αλήθεια και στους υπόλοιπους ανθρώπους, τους γύρω του με την πίστη και τα έργα του. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς». Με το να δουν οι άνθρωποι τα καλά έργα αυτών που ακολουθούν το Χριστό δοξάζουν το Θεό Πατέρα και πιστεύουν στη θεότητα του Ιησού Χριστού. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ο σκοπός της επί γης παρουσίας του Ιησού Χριστού που είναι η σωτηρία όλων των ανθρώπων. Η βίωση των αληθειών της πίστεως δεν αντιμετωπίζεται ως ιδέα, αλλά βιώνονται και εφαρμόζονται στη ζωή του πιστού. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί υπάρχει ο κίνδυνος της αυτοδικαιώσεως των πιστών διά των έργων τους. Οι πιστοί δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι σωτήρας μας είναι μόνο ο Χριστός και όχι τα καλά έργα τα οποία κάνουμε, έστω και αν είναι πολλά. Αυτά εκφράζουν μόνο την ευγνωμοσύνη μας για τη σωτηρία και δεν αποτελούν προϋπόθεση ή μέσο απόκτησής της. Αυτό επιτυγχάνεται με αγώνα και πολλή προσπάθεια και πάντα με τη βοήθεια του Θεού.
Η διδασκαλία του Χριστού αποτελεί για κάθε άνθρωπο την ασφαλή οδό που θα τον οδηγήσει στη σωτηρία. Η διδασκαλία του Χριστού μαζί με τις εντολές του παραμένουν αιώνιες αλήθειες που δεν παρέρχονται κατά τη διάρκεια του χρόνου όπως παρέρχονται οι διάφορες αυτοκρατορίες και οι διάφοροι πολιτισμοί. Η βίωση τους στη ζωή μας δεν αποτελεί κάτι το ακατόρθωτο, κάτι το οποίο δεν μπορούμε να πετύχουμε, αρκεί μόνο να το επιδιώκουμε και να ζητούμε το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, ώστε να ζούμε συμφώνα με αυτές. Ο ισχυρισμός πολλών ανθρώπων σήμερα ότι μερικές από τις εντολές του Θεού δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην σημερινή καταναλωτική κοινωνία που ζούμε, βρίσκει την απάντηση του στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα. Εδώ ακούσαμε το Χρίστο να μας λέγει ότι εκείνος που θα καταργήσει έστω και μια από τις εντολές αυτές (του Θεού) και διδάξει έτσι τους ανθρώπους θα ονομαστεί ελάχιστος στη Βασιλεία των Ουρανών. Ενώ όποιος τις τηρεί και τις διδάσκει θα κληθεί μέγας στη Βασιλεία των Ουρανών. Γνωρίζοντας ο Χριστός την ασθενή φύση του ανθρώπου δε θα μας το έλεγε αυτό, αν δεν μπορούσαμε να τηρήσουμε τις εντολές του. Επομένως η δικαιολογία αυτή δεν ευσταθεί, αλλά στηρίζεται στην επιθυμία των ανθρώπων για ικανοποίηση των διαφόρων παθών τους έστω και αν αυτά αντιβαίνουν τις εντολές του Θεού.
Το σημερινό Ευαγγέλιο μας καλεί σε μια συνειδητοποίηση της χριστιανικής μας ιδιότητας. Οι Άγιοι Πατέρες αποτελούν τις μορφές εκείνες που εφάρμοσαν και τήρησαν το θέλημα και τις εντολές του Θεού. Πρωτοστατούν στους αγώνες για τη διαφύλαξη της ορθής πίστης, αγωνίζονται για την ισότητα και τη δικαιοσύνη στην κοινωνία που βρίσκονται, βοηθούν και στηρίζουν ποικιλοτρόπως αυτούς που τους χρειάζονται και ζητούν τη βοήθεια τους. Ο αγώνας των Αγίων Πατέρων μετατράπηκε σε πράξη· δεν έμεινε στην θεωρία. Αυτούς τους Πατέρες καλούμαστε και εμείς σήμερα να μιμηθούμε βαδίζοντας στα βήματά τους ως άξιοι συνεχιστές του έργου τους.