Κυριακή Β’ Επιστολών
Αποστολικό Ανάγνωσμα: Ρωμ. β’ 10-16 (18-06-2023)
Πρωτότυπο Κείμενο
Ἀδελφοί, δόξα καὶ τιμὴ καὶ εἰρήνη παντὶ τῷ ἐργαζομένῳ τὸ ἀγαθόν, ᾿Ιουδαίῳ τε πρῶτον καὶ ῞Ελληνι· οὐ γάρ ἐστι προσωποληψία παρὰ τῷ Θεῷ. Ὅσοι γὰρ ἀνόμως ἥμαρτον, ἀνόμως καὶ ἀπολοῦνται· καὶ ὅσοι ἐν νόμῳ ἥμαρτον, διὰ νόμου κριθήσονται. Οὐ γὰρ οἱ ἀκροαταὶ τοῦ νόμου δίκαιοι παρὰ τῷ Θεῷ, ἀλλ᾿ οἱ ποιηταὶ τοῦ νόμου δικαιωθήσονται. Ὅταν γὰρ ἔθνη τὰ μὴ νόμον ἔχοντα φύσει τὰ τοῦ νόμου ποιῇ, οὗτοι νόμον μὴ ἔχοντες ἑαυτοῖς εἰσι νόμος, οἵτινες ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καὶ μεταξὺ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἢ καὶ ἀπολογουμένων – ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεὸς τὰ κρυπτὰ τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
Κυριακή Β΄ Ματθαίου – Ζωντανή Μετάδοση Θείας Λειτουργίας από το Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Ιερός Ναός Αγίου Προκοπίου (Κυριακή 18/06/2023 07:30 EEST – Live UHD 4K)
https://youtube.com/live/7BOHhsD2_-g (Live UHD 4K)
https://imkykkou.org.cy/archives/13325
Διαδικτυακή πύλη Ιεράς Μητρόπολης Κύκκου και Τηλλυρίας:
https://imkykkou.org.cy
https://kykkos.org.cy
Κανάλι Ιεράς Μητρόπολης Κύκκου και Τηλλυρίας στο YouTube:
https://www.youtube.com/mkykkou
https://youtube.com/live/7BOHhsD2_-g (Live UHD 4K)
Ι.Μ. Κύκκου στο Instagram (@MonasteryOfKykkos)
https://www.instagram.com/monasteryofkykkos/
Ι. Μ. Κύκκου Facebook Live:
https://www.facebook.com/ImKykkou/live/ Live)
https://www.facebook.com/ImKykkou/
Νεοελληνική Απόδοση
Αδελφοί, δόξα, τιμή και ειρήνη προσμένουν όποιον κάνει το καλό, πρώτα τον Ιουδαίο αλλά και τον εθνικό˙ γιατί ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις. Έτσι, λοιπόν, όσοι αμάρτησαν χωρίς να ξέρουν το νόμο του Θεού θα καταδικαστούν όχι με κριτήριο το νόμο. Κι από την άλλη, όσοι αμάρτησαν γνωρίζοντας το νόμο θα δικαστούν με κριτήριο το νόμο. Γιατί στο θεϊκό δικαστήριο δε δικαιώνονται όσοι άκουσαν απλώς το νόμο αλλά μόνο όσοι τήρησαν το νόμο. Όσο για τα άλλα έθνη, που δε γνωρίζουν το νόμο, πολλές φορές κάνουν από μόνοι τους αυτό που απαιτεί ο νόμος. Αυτό δείχνει πως, αν και δεν τους δόθηκε ο νόμος, μέσα τους υπάρχει ο νόμος. Η διαγωγή τους φανερώνει πως οι εντολές του νόμου είναι γραμμένες στις καρδιές τους˙ και σ’ αυτό συμφωνεί και η συνείδηση τους, που η φωνή της τους τύπτει ή τους επαινεί, ανάλογα με τη διαγωγή τους. Όλα αυτά θα γίνουν την ημέρα που ο Θεός θα κρίνει δια του Ιησού Χριστού τις κρυφές σκέψεις των ανθρώπων, όπως λέει το ευαγγελιό μου.
Σχολιασμός
Σοβαρό και ενδιαφέρον το θέμα, το οποίο προβάλλεται μέσα από την παραπάνω αποστολική περικοπή. Είναι ενδιαφέρον γιατί τοποθετεί το ζήτημα της κρίσεως του Θεού στις σωστές βάσεις και διαστάσεις του, αντίθετα από την τάση που έχουμε πολλές φορές να θέτουμε εμείς οι ίδιοι ως τις προϋποθέσεις, με τις οποίες πρέπει να κρίνει ο Θεός τον κόσμο και τους ανθρώπους.
Φαίνεται πως η τάση αυτή δεν είναι φαινόμενο μόνο των δικών μας ημερών, γιατί ο απόστολος εισάγει το ζήτημα αυτό με τη σοβαρή προειδοποίηση: «Διό αναπολόγητος ει, ω άνθρωπε, πας ο κρίνων∙ εν ω γαρ κρίνεις τον έτερον, σεαυτόν κατακρίνεις∙ το γαρ αυτά πράσσεις ο κρίνων» (Ρωμ. 2,1). Ο άνθρωπος δεν πρέπει να λαμβάνει τη θέση του κριτή των άλλων ανθρώπων. Πρέπει να έχουμε πάντοτε κατά νουν την αλήθεια που μας αποκαλύπτει η Αγία Γραφή και την οποία διατυπώνει ο απ. Παύλος, ότι ο Θεός θα κρίνει και θα «αποδώσει εκάστω κατά το έργον αυτού» (Ρωμ. 2,6). Έτσι, σε όσους εργάζονται με υπομονή και καρτερία το αγαθόν, ο Θεός θα δώσει και αιώνια ζωή. Όσοι όμως αντιστρατεύονται το Θεό και αντιστέκονται στην αλήθεια ή και υπηρετούν την αδικία θα αντιμετωπίσουν το θυμό και την οργή του Θεού.
Ο απ. Παύλος, με αυτές τις προϋποθέσεις περιγράφει την κατάσταση που θα βρεθούν όσοι εργάζονται το κακόν και όσοι εργάζονται το αγαθόν. Αυτοί που πράττουν το κακό τους αναμένει θλίψη και στενοχωρία, αντίθετα με αυτούς που πράττουν το αγαθό, τους οποίους αναμένει κατά την ημέρα της κρίσεως δόξα και τιμή και ειρήνη. Είναι τα δώρα του Θεού ανεξάρτητα από την καταγωγή των ανθρώπων.
Κατά την εποχή που ο απ. Παύλος αναπτύσσει τον προβληματισμό για το θέμα της καταγωγής έχουμε κάποια δεδομένα. Το πρώτο είναι η αποκάλυψη του Θεού. Ότι δηλαδή ο Θεός κάποια μέρα θα κρίνει τον κόσμο. Το δεύτερο δεδομένο είναι η διάκριση των ανθρώπων σε Ιουδαίους και Έλληνες δηλ. Εθνικούς. Το τρίτο είναι το γεγονός ότι οι μεν Ιουδαίοι είχαν το Νόμο, τον οποίο έλαβαν από το Θεό, ενώ οι Εθνικοί δεν είχαν νόμο δοσμένο από το Θεό. Κατά την άποψη των Ιουδαίων, επειδή αυτοί είχαν τον από Θεού νόμο, βρίσκονταν σε προνομιακή θέση.
Ο απόστολος σε όλους τους πιο πάνω προβληματισμούς δίνει απαντήσεις. Ναι, ο Θεός θα κρίνει τον κόσμο, τον κάθε άνθρωπο σύμφωνα με τα έργα του και εδώ ξεκαθαρίζει και το θέμα με τους Ιουδαίους και τους Εθνικούς δηλαδή ότι οι μεν πρώτοι, επειδή έχουν το Νόμο δεν σημαίνει ότι είναι προνομιούχοι έναντι εκείνων που δεν είχαν λάβει το Νόμο. «Ου γαρ εστι προσωποληψία παρά τω Θεώ», τονίζει ο απ. Παύλος (Ρωμ. 2,11). Η κρίση των ανθρώπων από το Θεό δεν ήταν και δεν θα είναι μονομερής. Οι Ιουδαίοι που είχαν το Νόμο θα κριθούν βάσει του Νόμου κατά πόσο τήρησαν τις διατάξεις και το θέλημα του Θεού που μεταφέρεται μέσα από το Νόμο. Αντίθετα, οι Εθνικοί που δεν είχαν το Νόμο θα κριθούν βάσει της δικαιοκρισίας του Θεού.
Επίσης ο απόστολος τονίζει ότι εκείνο που κρίνει ο Θεός είναι οι πράξεις των ανθρώπων. Δεν είναι όσοι ακούνε απλώς το Νόμο του Θεού που θα δικαιωθούν αλλά όσοι εφάρμοσαν το Νόμο. Ο απόστολος Παύλος θέλει να ξεκαθαρίσει και την έσχατη των περιπτώσεων, κατά την οποία η τήρηση του νόμου θα αποτελούσε κριτήριο σωτηρίας κατά την ημέρα της κρίσης. Τι θα γινόταν με τους Εθνικούς; Δε θα σωθούν; Τα Έθνη έχουν ένα άλλο νόμο ο οποίος είναι και αυτός δοσμένος από το Θεό. Είναι ο νόμος της συνειδήσεως. Όλοι οι άνθρωποι βάσει αυτού του νόμου γνωρίζουν ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό.
Εκείνο που θέλει να κάνει ξεκάθαρο ο απ. Παύλος είναι ότι η κρίση των ανθρώπων θα γίνει «δια του Ιησού Χριστού», δεν είναι προνομιούχοι αυτοί που έχουν το Νόμο, ούτε εμείς γιατί έχουμε το Ευαγγέλιο σε αντίθεση με αυτούς που δεν το έχουν, ούτε γιατί έχουμε την ορθόδοξη πίστη σε αντίθεση με αυτούς που δεν την έχουν. Η δική μας κρίση από τον Ιησού θα είναι και αυστηρότερη αφού «ο γνους το θέλημα του κυρίου εαυτού και μη ετοιμάσας, μηδέ ποιήσας προς το θέλημα αυτού, δαρήσεται πολλάς» (Λουκ. 12,47).
Κυριακή Β΄ Ματθαίου
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα Ματθαίου δ΄ 18-23
Πρωτότυπο Κείμενο
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, περιπατῶν ὁ Ἰησοῦς παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας εἶδε δύο ἀδελφούς, Σίμωνα τὸν λεγόμενον Πέτρον καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν· ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς· καὶ λέγει αὐτοῖς· δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς, ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ Ζεβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν, καὶ ἐκάλεσεν αὐτούς. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ περιῆγεν ὅλην τὴν Γαλιλαίαν ὁ ᾿Ιησοῦς διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ.
Απόδοση στη νεοελληνική
Εκείνο τον καιρό, περπατώντας ο Ιησούς κοντά στη θάλασσα της Γαλιλαίας, είδε δύο αδελφούς, τον Σίμωνα, που λέγεται Πέτρος, και τον Ανδρέα τον αδελφό του, να ρίχνουν δίχτυ στη θάλασσα· επειδή ήσαν ψαράδες. Και τους λέει: Ακολουθήστε με, και θα σας κάνω ψαράδες ανθρώπων. Και εκείνοι, αφήνοντας αμέσως τα δίχτυα, τον ακολούθησαν. Και αφού προχώρησε από εκεί, είδε άλλους δύο αδελφούς, τον Ιάκωβο, τον γιο τού Ζεβεδαίου, και τον Ιωάννη, τον αδελφό του, μαζί με τον Ζεβεδαίο τον πατέρα τους, να επισκευάζουν τα δίχτυά τους στο πλοίο, και τους κάλεσε. Και εκείνοι, αφήνοντας αμέσως το πλοίο και τον πατέρα τους, τον ακολούθησαν. Και ο Ιησούς περιερχόταν ολόκληρη τη Γαλιλαία, διδάσκοντας στις συναγωγές τους, και κηρύττοντας το Eυαγγέλιο της βασιλείας, και θεραπεύοντας κάθε αρρώστια και κάθε ασθένεια ανάμεσα στον λαό.
Ερμηνευτικά σχόλια
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρεται στην κλήση από τον Χριστό, των πρώτων τεσσάρων μαθητών του, των αδελφών, Ανδρέα – Πέτρου, και των αδελφών Ιακώβου – Ιωάννη.
Όπως είναι γνωστό, οι τέσσερις, που ήταν ψαράδες, γνωρίστηκαν προηγουμένως με τον Ιησού, διδάχτηκαν από αυτόν και πίστεψαν ότι αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας (Ιω. 35-43). Δεν τους κάλεσε όμως από την αρχή να τον ακολουθήσουν, παρά μόνο όταν έφτασε ο κατάλληλος χρόνος, για να αρχίσει τη δημόσια δράση του, οπότε και διαμεσολαβεί η σύλληψη και θανάτωση του Ιωάννη του Προδρόμου.
Από τη διήγηση της σημερινής περικοπής εντυπωσιάζει περισσότερο από κάθε άλλο η ετοιμότητα, η προθυμία, η αποφασιστικότητα και ιδιαίτερα η αυταπάρνηση που οι τέσσερις, μέχρι εκείνη την ώρα απλοί ψαράδες, επέδειξαν, όταν τους κάλεσε ο Χριστός: «οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ» (Ματθ. δ΄ 20). Αμέσως, την ίδια ώρα, άφησαν, ό,τι έκαναν, εγκατέλειψαν τα πάντα και τον ακολούθησαν. Πόσο μεγάλη και δυνατή πρέπει να ήταν η πίστη προς το Θεανδρικό πρόσωπο του Χριστού, που τους ώθησε σ’ αυτή την απόφαση; Και πόση εμπιστοσύνη ο Κύριός μας πρέπει να τους ενέπνευσε, ώστε αυτοί δεν ζήτησαν χρόνο να το σκεφτούν και να απαντήσουν. Ούτε καν ζήτησαν μια μικρή προθεσμία για να διευθετήσουν τρέχοντα ζητήματα της καθημερινότητάς τους, αλλά ούτε και για να το συζητήσουν με τους οικείους τους, ή, έστω, να τους ενημερώσουν και να τους αποχαιρετήσουν.
Άφησαν χωρίς δεύτερη σκέψη και τους γονείς τους και τα υπάρχοντά τους, τα πλοιάρια και τα δίχτυά τους, που ήταν όλη τους η περιουσία. Ούτε ακόμα και ο Πέτρος, που ήταν οικογενειάρχης, δεν δίστασε, ούτε για μια στιγμή. Κι αυτός μαζί με τους άλλους, χωρίς τίποτε, χωρίς να ξέρουν πού πηγαίνουν, έφυγαν αμέσως με τον Χριστό και έγιναν μόνιμοι μαθητές και πιστοί ακόλουθοί του για όπου εκείνος πήγαινε. Αναμφίβολα, για την κλήση τους αυτοί πολύ συνέβαλε η μαθητεία τους κοντά στον Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Τέτοια μεγάλη αυταπάρνηση, ίσως, στις μέρες μας φαντάζει για τους περισσότερους από εμάς πως αγγίζει τα όρια της υπερβολής. Για κάποιους άλλους, όμως, ίσως να ξεπερνά την υπερβολή και να αποτελεί ανευθυνότητα ή ακόμα και τέλειο παραλογισμό. Βέβαια, ο Κύριός μας δεν κάνει σε όλους τέτοια μεγάλη ειδική κλήση, γνωρίζει τις δυνάμεις και τις δυνατότητες του καθενός μας και δεν ζητά από όλους μας να εγκαταλείψουμε τα πάντα και να τον ακολουθήσουμε. Αυτό που ζητά από εμάς ο Χριστός, είναι πολύ μικρό και εφικτό να εγκαταλείψουμε τα αμαρτωλά πάθη μας και το αμαρτωλό θέλημά μας και να ακολουθήσουμε το δικό του κοσμοσωτήριο θέλημα. Μας ζητά ο Χριστός να γίνουμε πιστοί ακόλουθοι και εφαρμοστές των εντολών του. Δεν είναι πραγματικά φοβερό να µας καλεί ο ίδιος ο Θεός στο θέλημά του, για το δικό μας συμφέρον, για τη δική μας σωτηρία και εμείς να αρνούμαστε την κλήση αυτή, χάνοντας ουσιαστικά τη μεγάλη αυτή ευκαιρία μετάνοιας και αγιασμού; Πώς, αλήθεια, μπορεί κανείς να αρνηθεί ποτέ τέτοια κλήση;
Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να ανταποκρινόμαστε, χωρίς προσκόμματα και αναβολές, στα χριστιανικά μας καθήκοντα, ξεπερνώντας κάθε εμπόδιο. Η προθυμία και η αφοσίωση στο θείο θέλημα είναι από τα βασικότερα στοιχεία, που οφείλουν να χαρακτηρίζουν εμάς τους χριστιανούς. Γιατί μόνο με ένα τέτοιο τρόπο ζωής, με κύρια χαρακτηριστικά την αυταπάρνηση και τη θυσία, θα γίνουμε μαθητές και πραγματικοί ακόλουθοι του Χριστού.