Απευθείας Μετάδοση Κυριακάτικης Θείας Λειτουργίας

Απευθείας Μετάδοση Κυριακάτικης Θείας Λειτουργίας

Κυριακή των Βαΐων - Ζωντανή Μετάδοση Θείας Λειτουργίας από το Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Ιερός Ναός …

Κυριακή E΄ των Νηστειών (Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας) - Ζωντανή Μετάδοση Θείας Λειτουργίας από το Μετ…

Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου - Άμεση Μετάδοση από το Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Άγιος Προκόπιος (Πα…

Κυριακή Δ’ των Νηστειών (Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος) - Ζωντανή Μετάδοση Θείας Λειτουργίας από το Μετ…

Ακολουθία των Χαιρετισμών – Δ΄ Χαιρετισμοί. Άμεση Μετάδοση από το Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Άγιος Π…

ΤΑΞΙΣ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ
2024
Εκκλησία Κύπρου 
Ιερά Μονή Κύκκου 
Ορθόδοξη εκκλησία Κύπρος
Ελληνικά
ΤΑΞΙΣ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ 2023
Μητροπολίτου Κύκκου και Τηλλυρίας κ.κ. Νικηφόρου «Το Σύγχρονο Ουκρανικό Ζήτημα και η κατά τους Θείους και Ιερούς Κανόνες επίλυσή του»

Κυριακή του Αντίπασχα (Του Θωμά). Άμεση Μετάδοση από το Μετόχι Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Κύκκου, Ιερός Ναός Αγίου Προκοπίου

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Πράξεις των Αποστόλων ε’ 12-20

Πρωτότυπο Κείμενο

Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, διὰ τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο σημεῖα καὶ τέρατα ἐν τῷ λαῷ πολλά· καὶ ἦσαν ὁμοθυμαδὸν ἅπαντες ἐν τῇ στοᾷ Σολομῶντος· τῶν δὲ λοιπῶν οὐδεὶς ἐτόλμα κολλᾶσθαι αὐτοῖς, ἀλλ᾿ ἐμεγάλυνεν αὐτοὺς ὁ λαός· μᾶλλον δὲ προσετίθεντο πιστεύοντες τῷ Κυρίῳ πλήθη ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ὥστε κατὰ τὰς πλατείας ἐκφέρειν τοὺς ἀσθενεῖς καὶ τιθέναι ἐπὶ κλινῶν καὶ κραβάττων, ἵνα ἐρχομένου Πέτρου κἂν ἡ σκιὰ ἐπισκιάσῃ τινὶ αὐτῶν. Συνήρχετο δὲ καὶ τὸ πλῆθος τῶν πέριξ πόλεων εἰς Ἱερουσαλὴμ φέροντες ἀσθενεῖς καὶ ὀχλουμένους ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, οἵτινες ἐθεραπεύοντο ἅπαντες. Ἀναστὰς δὲ ὁ ἀρχιερεὺς καὶ πάντες οἱ σὺν αὐτῷ, ἡ οὖσα αἵρεσις τῶν Σαδδουκαίων, ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἐπέβαλον τὰς χεῖρας αὐτῶν ἐπὶ τοὺς ἀποστόλους, καὶ ἔθεντο αὐτοὺς ἐν τηρήσει δημοσίᾳ. Ἄγγελος δὲ Κυρίου διὰ τῆς νυκτὸς ἤνοιξε τὰς θύρας τῆς φυλακῆς, ἐξαγαγών τε αὐτοὺς εἶπε· πορεύεσθε, καὶ σταθέντες λαλεῖτε ἐν τῷ ἱερῷ τῷ λαῷ πάντα τὰ ρήματα τῆς ζωῆς ταύτης.

Νεοελληνική Απόδοση

Εκείνες τις μέρες, μέσω των αποστόλων γίνονταν πολλά εκπληκτικά θαύματα στο λαό. Οι πιστοί συνήθιζαν να συγκεντρώνονται όλοι μαζί στη Στοά του Σολομώντα. Από τους άλλους που ήταν στο ναό κανείς δεν τολμούσε να προσκολληθεί σ’ αυτούς, όμως ο λαός τούς είχε σε μεγάλη υπόληψη. Όλο και περισσότερα πλήθη από άντρες και γυναίκες πίστευαν στον Κύριο και γίνονταν μέλη της εκκλησίας. Ακόμη και στις πλατείες έφερναν τους ασθενείς και τους ξάπλωναν σε κρεβάτια και σε φορεία, για να πέσει πάνω σε κάποιον απ’ αυτούς έστω και η σκιά του Πέτρου όταν αυτός ερχόταν. Κι από τις πόλεις που ήταν γύρω στην Ιερουσαλήμ συνέρρεε το πλήθος, φέρνοντας αρρώστους κι άλλους που τους βασάνιζαν πνεύματα πονηρά· κι όλοι αυτοί γιατρεύονταν. Τότε ο αρχιερέας και όλοι όσοι ήταν μαζί του, δηλαδή αυτοί που ανήκαν στο κόμμα των Σαδδουκαίων, γεμάτοι φθόνο έπιασαν τους αποστόλους και τους έβαλαν στη φυλακή. Αλλά, τη νύχτα, ένας άγγελος Κυρίου άνοιξε τις πόρτες της φυλακής, τους έβγαλε έξω και τους είπε. «Πηγαίνετε στο ναό και κηρύξτε στο λαό το μήνυμα γι’ αυτή την καινούρια ζωή».

Σχολιασμός

Η πρώτη Κυριακή μετά την Ανάσταση του Κυρίου, που ονομάζεται και Αντίπασχα, είναι αφιερωμένη στο μαθητή του Χριστού Θωμά. Αυτός που με την απιστία του γίνεται το «μέσον», προκειμένου να καταστεί βέβαιο το γεγονός της νίκης κατά του θανάτου. «Απιστία πίστιν βεβαίαν εγέννησε», κατά τον υμνογράφο. Κι’ αυτό γιατί η απιστία του «προκαλεί» το Κύριο να του φανερώσει πιο έντονα τα σημάδια της παρουσίας Του και να τον οδηγήσει στη σωτήρια ομολογία: « ο Κύριος και ο Θεός μου».
Το ιεραποστολικό έργο των Αποστόλων μετά την Πεντηκοστή
Στα εγκαίνια της ανακύκλησης του Πάσχα που γίνεται στην Εκκλησία μας και αρχίζει από την Κυριακή του Θωμά, το αποστολικό ανάγνωσμα που διαβάζεται είναι παρμένο από τις Πράξεις των Αποστόλων. Ο ευαγγελιστής Λουκάς, μας μεταφέρει στον πρώτο καιρό της δράσης των μαθητών του Κυρίου μετά την Πεντηκοστή. Με το κήρυγμά τους και τα θαύματα που έκαναν, πρόσθεταν συνεχώς και νέα μέλη στην Εκκλησία, τόσο που προκάλεσαν την οργή των θρησκευτικών αρχόντων, που από φθόνο έκλεισαν τους αποστόλους στη φυλακή. Άγγελος Κυρίου όμως τους απελευθέρωσε και τους έδωσε την εντολή: «Πορεύεσθε, και σταθέντες λαλείτε εν τω ιερώ τω λαώ πάντα τα ρήματα της ζωής ταύτης». Πηγαίνετε στο ναό και κηρύξετε στο λαό το μήνυμα γι’ αυτή την καινούρια ζωή. Η νέα ζωή που έφερε η Ανάσταση του Κυρίου, είναι ζωή νίκης κατά της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου. Οι μαθητές του Χριστού συνιστούν τους μάρτυρες αυτής της ζωής. Κατά την εντολή του Κυρίου: « υμείς δε έστε μάρτυρες τούτων», τους δίνει την οδηγία να συνεχίσουν το ιεραποστολικό έργο. Η Βασιλεία του Θεού άρχισε. Ο Χριστός βρίσκεται αδιάκοπα στον κόσμο. Είναι παρών μέσω του σώματός Του, της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι ο Χριστός «παρατεινόμενος εις τους αιώνας», κατά τη γνωστή πατερική έκφραση. Η δύναμη που δρα στον κόσμο είναι πρωτίστως η δύναμη του Θεού.
Οι μαθητές του Χριστού και όλοι οι μετέπειτα μαθητές Του με τη δύναμη αυτή, ως «συνεργοί Αυτού», θα συνεχίζουν το έργο της επικράτησης της Βασιλείας Του, κυριαρχίας Του δηλαδή στις καρδιές των ανθρώπων, συνεπώς, αφενός η επέκταση της Βασιλείας αυτής δε θα έχει τέλος μέχρις ότου ο κόσμος όλος «γενήσεται μια ποίμνη» με ένα Ποιμένα το Χριστό, αφετέρου ο χαρακτήρας της επικράτησης της Βασιλείας θα είναι αυτός της αγάπης και της ταπείνωσης. Απόδειξη της δύναμης αυτής είναι η μάταιη προσπάθεια του διαβόλου και των οργάνων του να ανακόψουν τη μαρτυρία των αποστόλων. Ο Άγγελος τους επαναφέρει θαυματουργικά στο έργο τους και με σαφή εντολή τη συνέχισή του. Με τη δύναμη του Θεού οι απόστολοι καλούνται να συνεχίσουν να κηρύττουν «τα ρήματα της ζωής ταύτης». Τα ρήματα αυτά δεν είναι άλλα από τον ίδιο το Χριστό και το Ευαγγέλιό Του. Το Σταυρό και την Ανάστασή Του, τις εντολές και τα θαύματά Του. «Κηρύξατε το ευαγγέλιο πάση τη κτίσει…». Και: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη… πάσα όσα ενετειλάμην υμίν». Τα ρήματα αυτά είναι που διοχετεύουν την αιώνια ζωή και τη χάρη του Τριαδικού Θεού στην ύπαρξη του ανθρώπου ήδη απ’ αυτή τη ζωή, δίνοντας του ταυτόχρονα και την παντοδυναμία Του.

Τα θαύματα δια χειρών των Αποστόλων και το κήρυγμα του λόγου του Θεού.

Ταυτόχρονα με τη δύναμη του αποστολικού κηρύγματος είναι και τα θαύματα που ο Θεός πραγματοποιούσε μέσω των χεριών των αποστόλων. Δε μπορεί κάποιος να διακρίνει το κήρυγμα από τα θαύματα, με την έννοια ότι τα «σημεία και τέρατα» που επιτελούσαν οι απόστολοι αποτελούσαν τη σφραγίδα της γνησιότητας του κηρύγματός τους. Τα θαύματα δηλαδή ήταν η συνέχεια του κηρύγματος, ένας άλλος δραστικός τρόπος φανέρωσης της αλήθειας του Χριστού που επέτρεπε Εκείνος χάριν των ανθρώπων. Έτσι η πίστη που απαιτείτο για την αποδοχή του κηρύγματος προεκτεινόταν και βεβαιωνόταν με τα επιτελούμενα από τούς αποστόλους θαύματα. Δεν ζητούσαν θαύμα από τους αποστόλους οι άνθρωποι για να πιστέψουν, αλλά πιστεύοντας στο κήρυγμα των αποστόλων, έβλεπαν το θαύμα να ενισχύει και να γιγαντώνει την ήδη υπάρχουσα πίστη τους. «Διά των χειρών των αποστόλων εγίνετο σημεία και τέρατα εν τω λαώ πολλά…μάλλον δε προσετίθεντο πιστεύοντες τω Κυρίω πλήθη ανδρών τε και γυναικών». Από την άποψη αυτή το ζητούμενο για να ακούσει κανείς τα ρήματα του ευαγγελίου και να πιστέψει, ενισχυόμενος ίσως και με τη χάρη του θαύματος, ήταν και είναι η καλοπροαίρετη διάθεση του ανθρώπου. Χωρίς καλοπροαίρετη διάθεση ούτε το κήρυγμα του λόγου του Θεού ούτε ακόμη και ένα θαύμα μπορούν να συγκινήσουν και να κατανύξουν την καρδιά του ανθρώπου. Η κακή προαίρεση δηλαδή λειτουργεί σαν ένα είδος φράγματος που αποκρούει τη χάρη του Θεού και κάνει τον άνθρωπο να κλείνεται μέσα στο υπερφίαλο εγώ του, με την επιρροή ασφαλώς του Πονηρού. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που φαίνεται μέσα στην εντολή που τους δίνει ο Άγγελος « …λαλείτε εν τω ιερώ τω λαώ». Τους δίνει την εντολή να κηρύξουν, αλλά στο λαό που συγκεντρώνεται στο ιερό, στο ναό, συνεπώς φανερώνει ο λαός αυτός τη διάθεσή του να τους ακούσει και να τους ακολουθήσει. Και δεν είναι δυνατό να γίνει διαφορετικά. Ο ίδιος ο Κύριος είπε να προσφέρεται ο λόγος του Θεού σε κείνους που τον επιθυμούν και τον ζητούν: «Τω αιτούντι σε δίδου». «Μη δότε τα άγια τοις κυσί, μηδέ βάλητε τους μαργαρίτας υμών έμπροσθεν των χοίρων». Ο λόγος του Θεού δηλαδή είναι η δύναμη του Θεού αλλά για τους καλοπροαίρετους ανθρώπους. Ο Θεός δεν αποκαλύφθηκε με τον ερχομό Του ως άνθρωπος σε όλους, αλλά στους μάγους της μακρινής Περσίας και στους απλούς βοσκούς της Ιουδαίας. Κοινός παρανομαστής και των δύο ήταν η καλή τους διάθεση και η αναζήτηση της αλήθειας. Πρόκειται για το ανθρώπινο που ζητεί ο Θεός από εμάς για να μας φανερωθεί και να μας δοθεί για τη σωτηρία μας.

Ο δύσπιστος μαθητής Θωμάς όσο παρέμενε μόνος στο σπίτι του μακριά από τη σύναξη των άλλων αποστόλων δε δεχόταν και την «επίσκεψη» του αναστημένου Χριστού. Μόλις ταπεινώθηκε και πήγε με τους άλλους, πήγε δηλαδή θα λέγαμε στην Εκκλησία, εκεί φανερώθηκε και σ’ αυτόν ο Κύριος. Θέλουμε να νιώθουμε κι εμείς τη δύναμη της νέας ζωής του Χριστού που ανέτειλε από το τάφο Του, να λειτουργούμε ως μέλη Του με την παντοδυναμία Εκείνου, το θαύμα να συνυπάρχει με τη καθημερινότητά μας; Να ζούμε εν Εκκλησία. Αν και η δική μας καλή διάθεση κατατεθεί στον Κύριο, τότε ο λόγος Του θα μας τρέφει, οι αρρώστιες και οι πόνοι μας θα βρουν τη λύση τους – όχι πάντοτε ως απαλλαγή αλλά ως υπομονή της αντοχής μας – το δε σπουδαιότερο: η ψυχή μας θα αισθάνεται τα σημάδια της θεραπείας της. Ο Κύριος που ενεργούσε στα πρώτα χρόνια διά των χειρών των αποστόλων, ο ίδιος ενεργεί διά των μυστηρίων και όλων των αγίων Του σε κάθε εποχή.

Κυριακή του Αντίπασχα - Κυριακή του Θωμά - Θεία Λειτουργία στο Μετόχι Ι. Μ. Κύκκου, Άγιος Προκόπιος

 

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ιω. κ’ 19-31

Πρωτότυπο Κείμενο

Οὔσης ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. Εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· εἰρήνη ὑμῖν. Καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται. Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. Ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω. Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· εἰρήνη ὑμῖν. Εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. Καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. Λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες. Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.

 

Νεοελληνική Απόδοση

Την ίδια εκείνη μέρα, την πρώτη μέρα μετά το Σάββατο, όταν βράδιασε κι ενώ οι μαθητές ήταν συγκεντρωμένοι κάπου με κλειστές τις πόρτες, επειδή φοβούνταν τις ιουδαϊκές αρχές, ήρθε ο Ιησούς, στάθηκε στη μέση και τους λέει: «Ειρήνη σ’ εσάς». Κι όταν το είπε αυτό, τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Οι μαθητές χάρηκαν που είδαν τον Κύριο. Ο Ιησούς τους είπε πάλι: «Ειρήνη σ’ εσάς! Όπως ο Πατέρας έστειλε εμένα, έτσι στέλνω κι εγώ εσάς». Έπειτα από τα λόγια αυτά, φύσηξε στα πρόσωπά τους και τους λέει: «Λάβετε Πνεύμα Άγιο. Σε όποιους συγχωρήσετε τις αμαρτίες, θα τους είναι συγχωρημένες· σε όποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες, θα κρατηθούν έτσι». Ο Θωμάς όμως, ένας από τους δώδεκα μαθητές, που λεγόταν Δίδυμος, δεν ήταν μαζί τους όταν ήρθε ο Ιησούς. Του έλεγαν λοιπόν οι άλλοι μαθητές: «Είδαμε τον Κύριο με τα μάτια μας». Αυτός όμως τους είπε: «Εγώ αν δεν δω στα χέρια του τα σημάδια από τα καρφιά, κι αν δε βάλω το δάχτυλό μου στα σημάδια από τα καρφιά, και δε βάλω το χέρι μου στη λογχισμένη πλευρά του, δε θα πιστέψω». Οχτώ μέρες αργότερα οι μαθητές ήταν πάλι μέσα στο σπίτι, μαζί τους κι ο Θωμάς. Έρχεται λοιπόν ο Ιησούς, ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, στάθηκε στη μέση και είπε: «Ειρήνη σ’ εσάς». Έπειτα λέει στο Θωμά: «Φέρε εσύ το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, φέρε και το χέρι σου και βάλ’ το στην πλευρά μου. Μην αμφιβάλλεις και πίστεψε». Ο Θωμάς τότε του αποκρίθηκε: «Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου». Του λέει τότε ο Ιησούς: «Πείστηκες επειδή με είδες με τα μάτια σου· μακάριοι εκείνοι που πιστεύουν χωρίς να μ’ έχουν δει!» Ο Ιησούς έκανε βέβαια και πολλά άλλα θαύματα μπροστά στους μαθητές του, που δεν είναι γραμμένα σ’ αυτό εδώ το βιβλίο. Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε πως ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι’ αυτού τη ζωή.

Σχολιασμός

Η Κυριακή μετά το Πάσχα ονομάζεται Αντίπασχα ή Κυριακή του Θωμά. Η έννοια του Αντίπασχα αποτελεί έμμεση αναφορά στην μετά την ανάσταση του Ιησού Χριστού περίοδο αφού είναι η επόμενη Κυριακή από την Κυριακή του Πάσχα. Επίσης η ονομασία Κυριακή του Θωμά αναφέρεται στη  συνάντηση του αναστημένου Ιησού Χριστού με τους Μαθητές του, και το γεγονός της ψηλάφησης του Θωμά.

Ο Χριστός μετά την ανάστασή του εμφανιζόταν στους μαθητές Του  για σαράντα μέρες, όπως και στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή που έχουμε δύο εμφανίσεις του Ιησού Χριστού, τις οποίες περιγράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Η πρώτη εμφάνιση του Ιησού Χριστού έγινε την ίδια ημέρα της ανάστασης, μπαίνοντας ο Ιησούς Χριστός στο σπίτι που ήταν μαζεμένοι οι μαθητές, τους απηύθυνε το χαιρετισμό «ειρήνη υμίν»  και τους έδειξε τα σημεία του πάθους στα χέρια και την πλευρά του. Οι μαθητές χάρηκαν από την παρουσία του Κυρίου και ο Ιησούς φύσηξε στα πρόσωπά τους, επιφορτίζοντάς τους με αποστολή, η οποία είναι παρόμοια με εκείνη του Χριστού που έλαβε από τον Πατέρα του. Η επόμενη εμφάνισή του Ιησού γίνεται οχτώ μέρες αργότερα όταν ήταν παρών και ο απόστολος Θωμάς, ο οποίος απουσίαζε στην πρώτη εμφάνιση του Ιησού Χριστού και όταν ενημερώθηκε από του υπόλοιπους αποστόλους για την εμφάνιση του Κυρίου είπε ότι αν δε δει στα χέρια Του τα σημάδια από τα καρφιά και αν δε βάλει το δάκτυλό του στα σημάδια από τα καρφιά και το χέρι του στη λογχισμένη Του πλευρά δεν θα πιστέψει. Έτσι έχουμε και τη δεύτερη εμφάνιση του Κυρίου κατά την οποία καλεί τον απόστολο Θωμά να βάλει το χέρι του στις πληγές Του για να πειστεί για την Ανάστασή Του.

Εάν εξετάσουμε τη μορφή των εμφανίσεων του Χριστού, όχι μόνο της συγκεκριμένης ευαγγελικής περικοπής, αλλά και σχεδόν όλων των άλλων που περιγράφουν οι ευαγγελιστές, θα δούμε ότι έχουν ορισμένα σταθερά στοιχεία. Το πρώτο στοιχείο που εντοπίζουμε είναι ότι η εμφάνιση του αναστημένου Χριστού γίνεται πάντοτε με δική Του πρωτοβουλία. Οι Αποστόλοι πάντοτε εκπλήσσονται γατί ποτέ δεν ανέμεναν την εμφάνισή Του. Το δεύτερο στοιχείο είναι ο χαιρετισμός που απευθύνει ο Χριστός προς τους μαθητές και η κλήση να μην φοβούνται και να έχουν εμπιστοσύνη, ότι αυτός που βλέπουν είναι ο Διδάσκαλός τους. Στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή που εξετάζουμε αυτό το στοιχείο εκφράζεται με την επίδειξη των πληγών Του από τον ίδιο τον Ιησού. Το τρίτο στοιχείο είναι η αναγνώριση από τους μαθητές και το τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό η αποστολή την οποία αναθέτει ο Χριστός στους Αποστόλους. Ένα άλλο παράδειγμα ανάθεσης αποστολής είναι η Μαρία η Μαγδαληνή, στην οποία ο Χριστός δίνει την εντολή να αναγγείλει την ανάστασή Του στους μαθητές.

Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή συναντούμε όλα αυτά τα στοιχεία και στις δύο εμφανίσεις του Χριστού. Ο Χριστός εμφανίστηκε με δική του πρωτοβουλία και τις δύο φορές που εμφανίστηκε στους μαθητές Του. Ακολούθησε το «ειρήνη υμίν» που ο Χριστός χαιρέτησε τους μαθητές του και αμέσως μετά τους έδειξε τα σημεία του πάθους Του. Τέλος τους λέει για την αποστολή που έχουν που είναι παρόμοια με εκείνη του Χριστού που έλαβε από τον Πατέρα Του. «Καθώς απέσταλκέ με ο πατήρ, καγώ πέμπω υμάς. και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς∙ λάβετε Πνεύμα Άγιον∙ αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς∙ αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται». Την ίδια περίπου δομή έχει και η δεύτερη εμφάνιση του Χριστού, την επόμενη Κυριακή, όταν ήταν παρών και ο απόστολος Θωμάς.

Όπως ήδη αναφέραμε οι εμφανίσεις του Αναστάντος Κυρίου πραγματοποιήθηκαν «τη μία των Σαββάτων». Η Κυριακή, η ημέρα του Κυρίου λαμβάνει πλέον εκκλησιολογικό χαρακτήρα. Ονομάζεται Κυριακή γιατί γίνεται η Ανάσταση του Κυρίου, ημέρα αφιερωμένη στη λατρεία του Αναστάντος Κυρίου. Εμφανίζεται στους μαθητές Του οι οποίοι ήταν συγκεντρωμένοι σε συγκεκριμένο χώρο, από εκεί ξεκινά η Εκκλησία τη σύναξη για την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας. Η κατ’ εξοχήν σύναξη των πιστών γίνεται Κυριακή κατά την οποία τελείται η Θεία Λειτουργία και κατ’ αυτήν ο Χριστός είναι ο ίδιος παρών. Από εκείνες τις αποστολικές ημέρες έχουμε τις καταβολές της συναθροίσεως των Χριστιανών για να λατρεύσουμε το Θεό κατά την ημέρα της Κυριακής και ο Χριστός συνεχίζει να είναι παρών σ΄ όλες αυτές τις συνάξεις με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Άλλωστε είχε βεβαιώσει και ο ίδιος στους αποστόλους ότι «και ιδου εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας εώς της συντελείας του αιώνος» (Ματθ. 28,20). Κεντρικό σημείο της Θείας Λειτουργίας είναι η κλάση του άρτου κατά την οποία ο Αναστημένος Κύριος προσφέρεται πλέον εις βρώσιν των πιστών. Πόσο σημαντικό γεγονός είναι η πράξη της «κλάσις του άρτου» φαίνεται σε  μια άλλη εμφάνιση του Αναστάντος Κυρίου, στους δύο μαθητές του που πορεύονταν προς τους Εμμαούς, εδώ ο Κύριος  ευλογεί τον άρτο και αφού τον κόβει δίνει στους δύο μαθητές. Η «κλάσις του άρτου» μια συνήθης πράξη μεταξύ του Κυρίου και των μαθητών Του πριν από το Πάθος γίνεται η αφορμή να καταλάβουν οι δύο μαθητές ότι αυτός ήταν ο Διδάσκαλος τους.

Ο Χριστός χωρίς να του το ζητήσει ο Θωμάς τον βάζει να αγγίξει στις πληγές Του και τότε ο Θωμάς αναφώνησε: «ο Κύριός μου και Θεός μου». Πείστηκε ο Θωμάς αλλά έχουμε την απάντηση του Χριστού στην αντίδραση του Θωμά «ότι εώρακάς με πεπίστευκας∙ μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Κατά τον  Ιερό Χρυσόστομο «τούτο γαρ εστι πίστεως, το τα μη ορώμενα δέξασθαι» (ΕΠΕ Τόμος 14, 1,27).

Αυτό είναι και το μεγαλείο της ορθοδόξου πίστεως και το μήνυμα της συγκεκριμένης περικοπής, να αποδέχεται κανείς εκείνα που δεν βλέπονται. Δύσκολο αν όχι και ακατόρθωτο για εμάς σήμερα αφού οι δυσκολίες της ζωής μας έκαναν να ζητάμε καθημερινά  να «δούμε» για να πειστούμε αλλά πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου το «εστι γαρ πίστις ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» (Εβρ. 11,1). Πίστη σημαίνει σιγουριά γι’ αυτά που ελπίζουμε και βεβαιότητα γι΄ αυτά που δε βλέπουμε.

 

Κυριακή του Αντίπασχα - Κυριακή του Θωμά - Θεία Λειτουργία στο Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Άγιος Προκόπιος.