ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Α’ Κορ. α’ 10-17

«Ἀδελφοί, παρακαλῶ ὑμᾶς, διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ἵνα τὸ αὐτὸ λέγητε πάντες, καὶ μὴ ᾖ ἐν ὑμῖν σχίσματα, ἦτε δὲ κατηρτισμένοι ἐν τῷ αὐτῷ νοῒ καὶ ἐν τῇ αὐτῇ γνώμῃ. Ἐδηλώθη γάρ μοι περὶ ὑμῶν, ἀδελφοί μου, ὑπὸ τῶν Χλόης, ὅτι ἔριδες ἐν ὑμῖν εἰσι. Λέγω δὲ τοῦτο, ὅτι ἕκαστος ὑμῶν λέγει· Ἐγὼ μέν εἰμι Παύλου, ἐγὼ δὲ ᾿Απολλώ, ἐγὼ δὲ Κηφᾶ, ἐγὼ δὲ Χριστοῦ. Μεμέρισται ὁ Χριστός; Μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν; Ἢ εἰς τὸ ὄνομα Παύλου ἐβαπτίσθητε; Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα εἰ μὴ Κρίσπον καὶ Γάῑον, ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα ἐβάπτισα. Ἐβάπτισα δὲ καὶ τὸν Στεφανᾶ οἶκον· λοιπὸν οὐκ οἶδα εἴ τινα ἄλλον ἐβάπτισα. Οὐ γὰρ ἀπέστειλέ με Χριστὸς βαπτίζειν, ἀλλ᾿ εὐαγγελίζεσθαι, οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγου, ἵνα μὴ κενωθῇ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ».

Νεοελληνική Απόδοση

«Αδελφοί, σας ζητώ, στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, να είστε όλοι σύμφωνοι μεταξύ σας και να μην υπάρχουν ανάμεσα σας διαιρέσεις, αλλά να είστε ενωμένοι, με μια σκέψη και με ένα φρόνημα. Αυτό το γράφω, αδελφοί μου, γιατί με πληροφόρησαν για σας άνθρωποι της Χλόης ότι έρχεστε σε προστριβές μεταξύ σας. Θέλω να πω ότι ο καθένας σας λέει κάτι διαφορετικό. Ο ένας λέει: «Εγώ είμαι του Παύλου», ο άλλος: «Εγώ είμαι του Απολλώ», ένας άλλος: «Εγώ είμαι του Κηφά» και κάποιος άλλος: «Εγώ είμαι του Χριστού». Διαμοιράστηκε, λοιπόν, ο Χριστός; Μήπως είναι ο Παύλος που πέθανε πάνω στον σταυρό για να σας σώσει; ΄Η μήπως στο όνομα του Παύλου έχετε βαφτιστεί; Ευχαριστώ τον Θεό που δεν βάπτισα κανένα σας εκτός απο τον Κρίσπο και τον Γαϊο. Έτσι δεν μπορεί να πει κανείς πως τον βάπτισα στο δικό μου όνομα. Ναι, βέβαια, βάπτισα και την οικογένεια του Στεφανά. Εκτός απ’ αυτούς, όμως, δεν θυμάμαι να βάπτισα κανέναν άλλο. Η αποστολή που μου όρισε ο Χριστός δεν ήταν να βαπτίζω, αλλά να κηρύττω το ευαγγέλιο, χωρίς σοφά και περίτεχνα λόγια, ώστε ο θάνατος του Ιησού Χριστού στον σταυρό να μη χάσει το περιεχόμενο του».

Σχολιασμός

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα ο Παύλος αναφέρεται σε ένα αρκετά σοβαρό ποιμαντικό πρόβλημα που αντιμετώπιζαν τότε οι Χριστιανοί της εκκλησίας της Κορίνθου. Το πρόβλημα αυτό συνίστατο σε έριδες και προστριβές μεταξύ των πιστών, οι οποίοι φαίνεται πως χωρίστηκαν σε παρατάξεις και έλεγαν ότι ανήκουν ο καθένας σε συγκεκριμένο άτομο. Έτσι επήλθε διχασμός μεταξύ τους. Οι διαιρέσεις μέσα στην Εκκλησία είναι ένα θλιβερό φαινόμενο και ο απόστολος Παύλος μέσα από τις πατρικές του νουθεσίες, τις συμβουλές του και τη μέριμνα του προσπαθεί να δώσει λύση. Ένα φαινόμενο που δυστυχώς εμφανίζεται και σήμερα στο χώρο της Εκκλησίας, με ολέθρια αποτελέσματα. Ο απόστολος Παύλος καλεί τους Κορινθίους, τους οποίους αποκαλεί αδελφούς του, να έχουν ομόνοια μεταξύ τους, αγάπη και ενότητα. Να ενεργούν ως ένας άνθρωπος, με μία σκέψη και ένα φρόνημα. Και τους ζητά αυτό στο όνομα του Ιησού Χριστού. Το βασικό στοιχείο της ενότητας συνίσταται στην πίστη τους στον αναστημένο Κύριο. Η ενότητα των πιστών είναι βασικό στοιχείο στην Εκκλησία. Οι διχόνοιες, οι έχθρες και τα μίση είναι έργο του διαβόλου και δεν έχουν θέση στην Εκκλησία. Γι’ αυτό άλλωστε και ο θείος Παύλος τους ζητά να είναι ενωμένοι και αγαπημένοι μεταξύ τους.

Στη συνέχεια ο Παύλος εξηγεί στους παραλήπτες της επιστολής του γιατί τους γράφει αυτά. Ο λόγος είναι η πληροφόρηση που είχε ότι μεταξύ τους αναπτύχθηκαν έριδες και προστριβές, οι οποίες φέρουν καίρια πλήγματα στην ενότητα της εκκλησίας της Κορίνθου, αλλά και της Εκκλησίας γενικότερα. Στη συνέχεια ο Απόστολος των εθνών εξηγεί αναλυτικά την αιτία των προστριβών. Η αιτία είναι η υπερβολική προσκόλληση, η οποία φτάνει στα όρια της προσωπολατρίας, των Κορινθιών σε συγκεκριμένα άτομα. Μέλη της Εκκλησίας του Χριστού είναι οι πιστοί. Μπροστά στην Κεφαλή λοιπόν της Εκκλησίας, είμαστε όλοι ίσοι. Ως εκ τούτου προσωπολατρίες δεν έχουν θέση. Δεν ανήκουμε σε κανένα άνθρωπο, αλλά όλοι ανήκουμε στο Χριστό και την Εκκλησία, η οποία είναι το Σώμα του ζώντος Χριστού. Αυτό ακριβώς τονίζει ο Παύλος μέσα από την επιστολή του αυτή προς την εκκλησία της Κορίνθου. Τη στάση αυτή των Κορινθίων και τις έριδες μεταξύ των πιστών της Κορίνθου, καυτηριάζει και ταλανίζει ο απόστολος Παύλος. Ερωτά λοιπόν ο Παύλος: «μεμέρισται ο Χριστός;». Διαμοιράστηκε λοιπόν ο Χριστός; Μήπως τους λέει ο Χριστός και η Εκκλησία διαιρέθηκαν και τεμαχίστηκαν; Ακολούθως ο Παύλος ευχαριστεί το Θεό που δεν βάφτισε κανένα, εκτός από τον Κρίσπο, το Γάιο και την οικογένεια του Στεφανά. Ο Κρίσπος, σύμφωνα με μαρτυρία των Πράξεων, ήταν αρχισυνάγωγος στην Κόρινθο και υπήρξε από τους πρώτους που πίστεψαν στο Χριστό. Για τον Γάιο δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες. Ο Στεφανάς βρισκόταν από τη βάπτιση του στο πλευρό του Παύλου. Το ότι ο Απόστολος ευχαριστεί το Θεό που δεν βάπτισε κανένα, εκτός αυτούς που ανέφερε πιο πάνω, ίσως αυτό να μας φαίνεται παράξενο και παράδοξο, όμως ο απόστολος Παύλος δίνει μια εξήγηση. Ο λόγος είναι γιατί δεν μπορεί να πει κάποιος πως βαπτίστηκε στο δικό του όνομα. Φαίνεται πως ο Παύλος στην Κόρινθο, ο ίδιος βάπτισε ελάχιστα άτομα, τα οποία και μνημονεύει στην επιστολή του. Έτσι δεν μπορούν να ισχυριστούν κάποιοι ότι βαπτίστηκαν στο δικό του όνομα.

Δυστυχώς και σήμερα, 2000 χρόνια από τότε που συνέγραψε την επιστολή αυτή ο απ. Παύλος, υπάρχουν διχόνοιες και έριδες μεταξύ των πιστών. Ήδη από τους πρώτους αιώνες έχουμε τις αιρέσεις, που τόσο ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την Εκκλησία. Οι αιρέσεις αποτελούν σημάδι εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας και συνίστανται στην προσκόλληση κάποιων ανθρώπων σε κάποιες απόψεις και σε κάποια πρόσωπα. Θλιβερό ορόσημο της Εκκλησίας αποτέλεσε το Σχίσμα του 1054 που διαίρεσε την Εκκλησία και τους πιστούς. Από την άλλη έχουμε στην Εκκλησία το φαινόμενου του γεροντισμού και του γεροντικού φονταμενταλισμού. Πρόκειται για την υπερβολική και φανατική προσκόλληση πιστών στον πνευματικό τους πατέρα ή σε συγκεκριμένους γέροντες. Θεωρούν ότι ο γέροντας τους αποτελεί αυθεντία, ότι είναι «υπερ-ορθόδοξος», ενώ οι υπόλοιποι δεν εκφράζουν το ορθόδοξο φρόνημα. Είναι όντως ένα νοσηρό φαινόμενο που πρέπει να εκλείψει. Οι πνευματικοί πατέρες και οι γέροντες, είναι μεν πνευματικοί οδηγοί, αλλά είναι και αυτοί διάκονοι του Χριστού και της Εκκλησίας. Είμαστε πιστοί του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και όχι οποιοδήποτε προσώπου. Γι’ αυτό και ονομαζόμαστε «χριστιανοί». Φέρουμε το όνομα του Χριστού. Τον Ιησού Χριστό λατρεύουμε ως Θεό και Σωτήρα και αυτός είναι που μας οδηγεί στη σωτηρία και λύτρωση. Οι πνευματικοί πατέρες απλώς μας συμβουλεύουν και μας καθοδηγούν με τη χάρη του Θεού στην εν Χριστώ πορεία μας. Επίσης, δια του μυστηρίου της Μετανοίας και πάλι με τη χάρη του Θεού, συντελούν στη συγχώρεση των αμαρτιών μας. Ως εκ τούτου προσωπολατρίες, σε σημείο μάλιστα φανατισμού, είναι κάτι ξένο προς τη χριστιανική μας ιδιότητα.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ
Ματθ. ιδ’ 14 – 22

«Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, εἶδεν ὁ ᾿Ιησοῦς πολὺν ὄχλον, καὶ ἐσπλαγχνίσθη ἐπ᾿ αὐτούς καὶ ἐθεράπευσε τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν. Ὀψίας δὲ γενομένης, προσῆλθον αὐτῷ οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ, λέγοντες· Ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος, καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας, ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Οὐ χρείαν ἔχουσιν ἀπελθεῖν· δότε αὐτοῖς ὑμεῖς φαγεῖν. Οἱ δὲ λέγουσιν αὐτῷ· Οὐκ ἔχομεν ὧδε εἰ μὴ πέντε ἄρτους καὶ δύο ἰχθύας. Ὁ δὲ εἶπε· Φέρετέ μοι αὐτοὺς ὧδε. Καὶ κελεύσας τοὺς ὄχλους ἀνακλιθῆναι ἐπὶ τοὺς χόρτους, καὶ λαβὼν τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν, εὐλόγησε· καὶ κλάσας, ἔδωκε τοῖς Μαθηταῖς τοὺς ἄρτους, οἱ δὲ Μαθηταὶ τοῖς ὅχλοις. Καὶ ἔφαγον πάντες, καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ ἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων δώδεκα κοφίνους πλήρεις. Οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν ἄνδρες ὡσεὶ πεντακισχίλιοι χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. Καὶ εὐθέως ἠνάγκασεν ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς Μαθητὰς αὐτοῦ ἐμβῆναι εἰς τὸ πλοῖον, καὶ προάγειν αὐτὸν εἰς τὸ πέραν, ἕως οὗ ἀπολύσῃ τοὺς ὄχλους».

Νεοελληνική Απόδοση

«Εκείνο τον καιρό, είδε ο Ιησούς πολύν κόσμο και τους σπλαχνίστηκε, και γιάτρεψε τους αρρώστους των. Όταν έπεσε το δειλινό, τον πλησίασαν οι μαθητές του και του είπαν: «Ο τόπος είναι ερημικός, και η ώρα είναι περασμένη. Διώξε τον κόσμο να πάνε στα χωριά για ν’ αγοράσουν φαγητά να φάνε». Ο Ιησούς τους είπε: «Δεν υπάρχει λόγος να φύγουν, δώστε τους εσείς να φάνε». Κι αυτοί του λένε: «Δεν έχουμε εδώ παρά πέντε ψωμιά και δύο ψάρια». Κι αυτός είπε: «Φέρτε μου τα εδώ». Κι αφού πρόσταξε τον κόσμο να καθίσει για φαγητό πάνω στο χορτάρι, πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, έστρεψε το βλέμμα του στον ουρανό, τα ευλόγησε, έκοψε τα ψωμιά σε κομμάτια και τα έδωσε στους μαθητές κι οι μαθητές στο πλήθος. Έφαγαν όλοι και χόρτασαν. Και μάζεψαν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμάτα. Αυτοί αφού έφαγαν ήταν περίπου πέντε χιλιάδες άντρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά. Αμέσως ύστερα ο Ιησούς υποχρέωσε τους μαθητές να μπουν στο καΐκι και να πάνε να τον περιμένουν στην απέναντι όχθη, ωσότου αυτός διαλύσει τα πλήθη».

Σχολιασμός

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή είναι παρμένη από το 14ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον ιερού ευαγγελίου και μας περιγράφει το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ψαριών, με τα οποία έφαγαν και χόρτασαν πέντε χιλιάδες άνθρωποι. Μέσα από τα θαύματα αυτά βλέπουμε τον Χριστό να φανερώνεται σαν ο πραγματικός Μωυσής, ο οποίος θρέφει το λαό του στην έρημο όπως έκανε και στην Παλαιά Διαθήκη με το μάννα. Τα θαύματα αυτά αποτελούν ακόμη τη σκιαγραφία του Άρτου της Θείας Ευχαριστίας που μας προσφέρει η Εκκλησία.
Η αναχώρηση του Χριστού μαζί με τους μαθητές του σε τόπο έρημο δεν αποτελεί εμπόδιο σε τόσο πολύ κόσμο για να τον ακολουθήσει χωρίς να σκέφτεται ότι είχε περάσει η ώρα ή ότι δεν είχαν τρόφιμα για να φάνε. Η ανάγκη για να ακούσουν τον λόγο του Θεού και να τραφούν πνευματικά τους οδηγεί στο να παραμερίσουν για κάποιο διάστημα τις φυσικές ανάγκες της πείνας και της ξεκούρασης και να ακολουθούν το Χριστό.

Τέτοια επίδραση είχε σ’ αυτούς ο λόγος του Θεού ώστε κανείς δεν πλησίαζε τον Χριστό για να τον διακόψει από τη διδασκαλία του και να ζητήσει φαγητό. Οι μαθητές του όμως, βλέποντας ότι έχει περάσει η ώρα, πηγαίνουν και του λένε να τελειώσει με τη διδασκαλία του για να αφήσει όλο αυτό το πλήθος να πάνε στα χωριά τους και να αγοράσουν τρόφιμα να φάνε. Η απάντηση που λαμβάνουν από τον Χριστό τους εκπλήττει, γιατί βλέποντας πως βρίσκονται σε ένα έρημο τόπο και έχοντας πέντε ψωμιά και δύο ψάρια μόνο, διερωτώνται πώς ήταν δυνατό να θρέψουν τόσες χιλιάδες κόσμου.
Ο Χριστός ο οποίος δεν παραμερίζει τα υλικά αγαθά έναντι των πνευματικών αγαθών αλλά τα συνδέει μεταξύ τους είχε αποφασίσει να τους θρέψει και υλικά. Ζητά από τους μαθητές του να του φέρουν μπροστά του τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια. Όταν του τα φέρνουν προσεύχεται στρέφοντας το βλέμμα του στον ουρανό, ακολούθως τα ευλογεί, τα κόβει σε κομμάτια, τα δίνει στους μαθητές και οι μαθητές στο κόσμο. Οι ενέργειες στις οποίες προβαίνει ο Κύριος κατά την επιτέλεση του θαύματος έχουν ως στόχο να δώσει να καταλάβουν οι άνθρωποι τη σχέση που έχει με το Θεό Πατέρα. Στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε τον Μωυσή να ενεργεί ως μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ώστε ο Θεός να στείλει το μάννα στους Ισραηλίτες και να μην πεθάνουν από την πείνα μέσα στην έρημο. Εδω βλέπουμε ξανά τον Χριστό ως το νέο Μωυσή να τρέφει και πάλι τον λαό του που βρίσκεται στην έρημο. Η μεγάλη διαφορά που υπάρχει μεταξύ των δύο θαυμάτων είναι ότι στο θαύμα αυτό ο Χριστός δεν ενεργεί ως μεσίτης αλλά ως ίσος με τον Θεό πατέρα και με τη δική του δύναμη και εξουσία είναι που διατρέφει όλο αυτό τον κόσμο. Παράλληλα για να μην νομίσουν οι μαθητές το θαύμα ως κάτι φανταστικό και να το θυμούνται συνεχώς τους δίνει τα κομμάτια που έκοψε και εκείνοι με τη σειρά τους τα μοιράζουν στο λαό. Από αυτά τα κομμάτια που μοιράστηκαν έφαγαν και χόρτασαν όλοι. Όταν μάζεψαν τα περισσεύματα από τα κομμάτια γέμισαν δώδεκα κοφίνια. Αυτοί που έφαγαν ήταν περίπου πέντε χιλιάδες χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά.

Μέσα από το θαύμα αυτό βλέπουμε να συμβολίζεται η Θεία Ευχαριστία, όπου ο Χριστός είναι ο ζωοποιός Άρτος, ο προσφέρων, ο προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος. Είναι αυτός που προσφέρει τον εαυτό του έτσι ώστε να καταφέρει ο κόσμος να ζήσει στην αιωνιότητα. Λαμβάνοντας ο πιστός τον ζωοποιό Άρτο μέσα του χορταίνει την πείνα και τη δίψα που έχει για την αιωνιότητα. Ο ίδιος ο Χριστός μας βεβαιώνει ότι αυτός είναι ο άρτος που κατέβηκε από τον ουρανό, ο άρτος που δίνει τη ζωή. Όποιος τρώει από αυτό τον άρτο δεν θα πεθάνει αλλά θα ζήσει αιώνια (Ιω. 6:50-51).
Ο Χριστός με το θαύμα αυτό μας κάνει μια ιεράρχηση στις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου που χρειάζεται για να ζήσει. Συνδέει την πνευματική πείνα με την υλική ικανοποιώντας και τις δύο, ώστε να χορτάσει πραγματικά ο άνθρωπος. Πρώτα τους διδάσκει και μετά τους δίνει ψωμί για να φάνε. Αυτός είναι και ο ρόλος της Εκκλησίας διαχρονικά. Να προσφέρει τον ζωοποιό Άρτο στους ανθρώπους και παράλληλα να διακονεί τις υλικές και κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων.