Εὐαγγέλιον ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Ι´ 32 – 45 (Αρχαίο κείμενο)

Ἦσαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς Ἱεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν, 33 ὅτι Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, 34 καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτὸν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται. 35 Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν. 36 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· Τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; 37 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. 38 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; 39 οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δυνάμεθα. ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· 40 τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ’ οἷς ἡτοίμασται. 41 καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ Ἰακώβου καὶ Ἰωάννου. 42 ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. 43 οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ’ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, 44 καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· 45 καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.

Εὐαγγέλιον ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Ι´ 32 – 45 (Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα)

32 Ανέβαιναν δε τον δρόμον που ωδηγούσε προς τα Ιεροσόλυμα, και ο Ιησούς επροπορεύετο από αυτούς. Και οι μαθηταί καθώς έβλεπαν τον διδάσκαλον να προχωρή προς το μαρτύριον κατελήφθησαν από θάμβος (εμπρός στο μεγαλείο της θυσίας που ακτινοβολούσε η μορφή του”. Και καθώς με σεβασμόν τον ακολουθούσαν, εφοβούντο δι’ όσα έμελλον να γίνουν εις Ιεροσόλυμα.
Επήρε πάλιν τους δώδεκα ο Κυριος και ήρχισε να λέγη εις αυτούς όσα έμελλον να του συμβούν. 33 Ελεγε δηλαδή ότι “ιδού αναβαίνομεν εις τα Ιεροσόλυμα και ο υιός του ανθρώπου θα παραδοθή στους αρχιερείς και στους γραμματείς και θα τον καταδικάσουν εις θάνατον, και θα τον παραδώσουν στους ειδωλολάτρας στρατιώτας της Ρωμης. 34 Και θα τον εμπαίξουν και θα τον μαστιγώσουν και θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν, και την τρίτην ημέραν θα αναστηθή”. 35 Και έρχονται προς αυτόν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, τα παιδιά του Ζεβεδαίου, και λέγουν· “διδάσκαλε, θέλομεν να μας κάμης αυτό που θα ζητήσωμεν”. 36 Αυτός δε τους είπε· “τι θέλετε να σας κάμω;” 37 Εκείνοι απήντησαν· “όταν ως ένδοξος βασιλεύς καθίσης στον βασιλικόν θρόνον της Ιερουσαλήμ, δος μας να καθίσωμεν ένας εκ δεξιών σου και ένας εξ αριστερών σου”. 38 Ο δε Ιησούς τους είπεν· “δεν ξέρετε τι ζητείτε. Ημπορείτε να πίετε το ποτήριον του πόνου και του μαρτυρίου, το οποίον εγώ πίνω, και να βαπτισθήτε το βάπτισμα του αίματος, το οποίον εγώ βαπτίζομαι;” 39 Εκείνοι δε χωρίς καλά-καλά να σκεφθούν, του είπαν· “ημπορούμεν”. Ο δε Ιησούς είπεν εις αυτούς· “το μεν ποτήριον του μαρτυρίου, το οποίον εγώ έντος ολίγου πίνω, θα το πίετε και το βάπτισμα της οδύνης και του αίματος και της θυσίας, το οποίον εγώ έντος ολίγου θα βαπτισθώ, θα το βαπτισθήτε. (Διότι και σεις θα δοκιμάσετε οδύνας και διωγμούς εξ αιτίας της πίστεώς σας εις εμέ). 40 Το να καθίσετε όμως εκ δεξιών μου και εξ αριστερών μου δεν είναι εις την εξουσίαν μου να το δώσω εις όποιον απλώς μου το ζητήσει, αλλά θα δοθή στους αξίους, εις αυτούς δηλαδή που θα ζήσουν σύμφωνα με το Ευαγγέλιον και θα αγωνισθούν, δια τους οποίους άλωστε και έχει ετοιμασθή”. 41 Οι άλλοι δέκα, όταν ήκουσαν αυτά, ήρχισαν να αγανακτούν δια την φιλόδοξον αυτήν συμπεριφοράν του Ιακώβου και του Ιωάννου. 42 Ο δε Ιησούς τους εκάλεσε κοντά του και τους είπε· “ξέρετε, ότι αυτοί που προβάλλονται σαν άρχοντες των εθνών, συμπεριφέρονται προς τους λαούς σαν να ήσαν απόλυτοι κύριοι αυτών. Και εκείνοι που κατέχουν ανάμεσα στους ανθρώπους μεγάλα αξιώματα, κάνουν κακήν χρήσιν της εξουσίας των και καταδυναστεύουν αυτούς, σαν να τους έχουν δούλους των. 43 Δεν πρέπει όμως τέτοια εγωϊστική τάσις και συμπεριφορά να παρατηρήται ματαξύ σας. Αλλ’ όποιος θέλει να αναδειχθή μέγας μεταξύ σας, πρέπει να γίνη υπηρέτης σας, που να σας εξυπηρετή με αγάπην. 44 Και όποιος από σας θέλει να γίνη πρώτος, πρέπει να γίνη δούλος όλων και να συμπεριφέρεται με την ταπεινοφροσύνην και την υπομονήν και υπακοήν του δούλου. 45 Διότι και ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε να εξυπηρετηθή από τους ανθρώπους, αλλά να τους εξυπηρετήση και να δώση την ψυχήν αυτού λύτρον και αντάλλαγμα, δια να ελευθερωθούν πολλοί από την ενόχην της αμαρτίας και τον αιώνιον θάνατον”.

Σήμερα είναι η τελευταία Κυριακή των Νηστειών και ο Χριστός μυσταγωγεί τους  μαθητές Του στο σταυρό και το πάθος. Τους μιλά για τα παθήματα και για την τριήμερη Ανάστασή Του. Ο Ιησούς τους προετοιμάζει όχι για τη μετοχή τους σε κάποια εγκόσμια βασιλεία που μπορούν ν’ ασκούν κάποια εξουσία εκμεταλλευόμενοι τους άλλους, αλλά τους μυεί στη βασιλεία του Θεού. Γι’ αυτό και τους λέγει «δεν ξέρετε τι ζητάτε. Για σας τους μαθητές μου δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό που γίνεται με τους κοσμικούς άρχοντας, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας πρέπει να γίνει υπηρέτης και όποιος από σας θέλει να γίνει πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων».

Οι άγιοι της Εκκλησίας ακολούθησαν αυτό το δρόμο, αλλά αυτός πρέπει να είναι και ο δρόμος όλων των πιστών. Ένα τέτοιο δρόμο ολοκληρωτικής εκούσιας υποταγής και θυσίας στο θέλημα του Θεού, αποτελεί και η περίπτωση της  μετανοημένης οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία από την περιθωριακή ζωή στην οποία την είχε οδηγήσει ο εγωκεντρικός οίστρος της ακολασίας, βρέθηκε με τη χάρη του Θεού στη ζωή της αγιότητας, έγινε δούλη του Θεού  μέσα από μία μακριά και επίπονη πορεία.

Η περίπτωσή της είναι πολύ διδακτική και χρειάζεται κάποια ειδική προσέγγιση για να δυναμώσει τον πνευματικό μας αγώνα στην κατάκτηση του ταπεινού φρονήματος.
Η Εκκλησία προβάλλει και τιμά τη μνήμη μιας γυναίκας, της Μαρίας της Αιγυπτίας, που ξεκίνησε από τη ζωή του περιθωρίου και τελειώθηκε με την μακροχρόνια άσκηση, ως τελευταία αυτού του κόσμου. Πρόκειται για μία ακραία οσιακή μορφή που γιορτάζεται στο τέλος της Μ. Σαρακοστής «προς διέγερσιν των ραθύμων και αμαρτωλών εις μετάνοιαν».

Ο Χριστός πολλές φορές επαναλάμβανε ότι «οι τελώνες και αι πόρναι προάγουσιν υμάς εις την βασίλευαν του Θεού». Κάτι τέτοιο βέβαια ξένιζε τους ηθικολόγους Φαρισαίους που σκανδαλίζονταν, γιατί ο Χριστός δεν περιφρονούσε τους αμαρτωλούς. Το προνόμιο μιας κοινής γυναίκας είναι εμπειρίες ζωής και κολάσιμο βίωμα. Η γυναίκα που προσφέρει το σώμα της και προσποιείται μία ερωτική σχέση ζει την μεγαλύτερη τραγωδία. Αρνείται δύο βασικά στοιχεία, όπως την επικοινωνία και τη δημιουργία.

Όμως αυτή η αλλοτριωτική εμπειρία του ανθρώπου μπορεί να γίνει αφετηρία μιας νέας ζωής. Αυτό ακριβώς συνέβη με την οσία Μαρία την Αιγυπτία που αποφάσισε ν’ αλλάξει. Από τη στιγμή εκείνη έθεσε ως σκοπό της ζωής της να γίνει «δούλη Θεού» χάνοντας όλες τις βεβαιότητες που είχε για τον εαυτό της. Σαράντα χρόνια έζησε στη έρημο του Ιορδάνη με συγκλονιστική μετάνοια και άσκηση στα όρια της υπερπροσπάθειας.

Η περίπτωση της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας  μας δίνει την ευκαιρία να θίξουμε ακόμα ακροθιγώς ένα λεπτό θέμα της προσωπικής ζωής του άνθρωπου, όπως είναι η ερωτική ζωή. Μέσα απ’ αυτή ο άνθρωπος αρνείται τον ατομισμό και οδηγείται στην επικοινωνία και σε μία ουσιαστική σχέση. Ο άνθρωπος μέσα από το ερωτικό στοιχείο βρίσκει την ολοκλήρωσή του, ανακαλύπτει το μυστήριο της αγάπης και της θυσίας και οδηγείται στην τελείωση. Και έπεται, αν ο Θεός το επιτρέψει, η χαρά της δημιουργίας, και ο άνθρωπος γίνεται  συνδημιουργός του Θεού.

Κανείς δεν πρέπει να συμβιβάζεται με τον υποβιβασμό του ερωτικού στοιχείου. Βέβαια ο άνθρωπος έχει ένστικτα, αλλά μπορεί να τα εξουσιάσει και να λευτερωθεί απ’ αυτά. Αυτό είναι και το νόημα της εγκράτειας και της άσκησης που συνιστά η Εκκλησία. Η εγκράτεια δεν είναι άρνηση, αλλά άσκηση προσωπικής ελευθερίας  από κάθε ανάγκη, ένστικτο ή πάθος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος γκρέμισε κάθε σεμνοτυφία, αλλά δυστυχώς έπεσε στα δίκτυα της σεξουαλικής απελευθέρωσης.  Σήμερα κυριαρχούν τα  κηρύγματα της νέας ηθικής, αλλά είδαμε σε ποιο χάος έχουν οδηγήσει  τον άνθρωπο και ιδιαίτερα τη νεολαία. Διαπιστώσουμε τα δεινά στα όποια έχουν περιπέσει οι άνθρωποι ακολουθώντας μία τέτοια τακτική. Ο άνθρωπος παρά την ελευθεριότητα των σχέσεων νοιώθει ανυπόφορη μοναξιά και ζει το δράμα μιας ανέραστης ζωής των ενστίκτων και του τραγικού εξευτελισμού του.

Η ζωή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας μας δίνει την ευκαιρία να επιχειρήσουμε μία πνευματική  επανεκκίνηση και ανανέωση. Γιατί παρασυρμένοι από το σαρκικό φρόνημα έχουμε αμαυρώσει την εικόνα του Θεού, με αποτέλεσμα την απώλεια της ελευθερίας μας και την υποδούλωσή μας στα πάθη της ντροπής.

Η  δύναμη της μετάνοιας όπως την είδαμε να εκφράζεται μέσα από το πονεμένο πρόσωπο της Μαρίας της Αιγυπτίας είναι τόσο μεγάλη και δυνατή που έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει το δούλο της αμαρτίας σε θεοειδή εικόνα και να τον επαναφέρει από το περιθώριο της ζωής στην κοινωνία της αγάπης και της αγιότητας.