Η Υπαπαντή του Κυρίου

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Εβρ. ζ’ 7-17

Πρωτότυπο Κείμενο

« Ἀδελφοί, χωρὶς πάσης ἀντιλογίας τὸ ἔλαττον ὑπὸ τοῦ κρείττονος εὐλογεῖται. Καὶ ὧδε μὲν δεκάτας ἀποθνήσκοντες ἄνθρωποι λαμβάνουσιν, ἐκεῖ δὲ μαρτυρούμενος ὅτι ζῇ. Καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, διὰ ᾿Αβραὰμ καὶ Λευῒ ὁ δεκάτας λαμβάνων δεδεκάτωται· ἔτι γὰρ ἐν τῇ ὀσφύϊ τοῦ πατρὸς ἦν ὅτε συνήντησεν αὐτῷ ὁ Μελχισεδέκ. Εἰ μὲν οὖν τελείωσις διὰ τῆς Λευϊτικῆς ἱερωσύνης ἦν· ὁ λαὸς γὰρ ἐπ᾿ αὐτῇ νενομοθέτητο· τίς ἔτι χρεία κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ ἕτερον ἀνίστασθαι ἱερέα καὶ οὐ κατὰ τὴν τάξιν ᾿Ααρὼν λέγεσθαι; Μετατιθεμένης γὰρ τῆς ἱερωσύνης ἐξ ἀνάγκης καὶ νόμου μετάθεσις γίνεται. Ἐφ᾿ ὃν γὰρ λέγεται ταῦτα. Φυλῆς ἑτέρας μετέσχηκεν, ἀφ᾿ ἧς οὐδεὶς προσέσχηκε τῷ θυσιαστηρίῳ. Πρόδηλον γὰρ ὅτι ἐξ ᾿Ιούδα ἀνατέταλκεν ὁ Κύριος ἡμῶν, εἰς ἣν φυλὴν οὐδὲν περὶ ἱερωσύνης Μωϋσῆς ἐλάλησε. Καὶ περισσότερον ἔτι κατάδηλόν ἐστιν, εἰ κατὰ τὴν ὁμοιότητα Μελχισεδὲκ ἀνίσταται ἱερεὺς ἕτερος, ὃς οὐ κατὰ νόμον ἐντολῆς σαρκικῆς γέγονεν, ἀλλὰ κατὰ δύναμιν ζωῆς ἀκαταλύτου. Μαρτυρεῖ γὰρ «Ὅτι σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ».

Νεοελληνική Απόδοση

 «Αναντίρρητα, αυτός που ευλογεί είναι ανώτερος απ’ αυτόν που ευλογείται. Κι ενώ οι λευίτες που συγκεντρώνουν τη δεκάτη είναι κοινοί θνητοί, ο Μελχισεδέκ, όπως μαρτυρούν οι Γραφές, ζει. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς πως δίνοντας ο Αβραάμ το ένα δέκατο, έδωσε τη δεκάτη και ο Λευί, αυτός δηλαδή που είχε πάρει την εντολή να την εισπράττει. Δεν ήταν βέβαια γεννημένος ακόμα, ήταν όμως στο σώμα του προπάτορά του Αβραάμ, όταν τον τελευταίο τον συνάντησε ο Μελχισεδέκ. Αν η λευιτική ιεροσύνη οδηγούσε στην τελειότητα –γιατί από το νόμο αυτή η ιεροσύνη δόθηκε στο λαό– ποια ανάγκη υπήρχε να εμφανιστεί νέο είδος ιεροσύνης όπως εκείνη του Μελχισεδέκ; Δεν αρκούσε η ιεροσύνη από τη γενιά του Ααρών; Όταν όμως αλλάζει ο φορέας της ιεροσύνης, τότε αναγκαστικά αλλάζει και ο νόμος. Εκείνος για τον οποίο λέγονται τα παραπάνω, ανήκε σε άλλη φυλή, απ’ την οποία κανείς δεν υπηρέτησε ως ιερέας το θυσιαστήριο. Όλοι ξέρουμε πως γεννήθηκε απ’ τη φυλή Ιούδα, για την οποία ο Μωυσής δεν έκανε καθόλου λόγο για ιεροσύνη. Αυτό γίνεται ακόμη σαφέστερο· εμφανίζεται ένας άλλος ιερέας, όμοιος με το Μελχισεδέκ, όχι σύμφωνα με τις επιταγές του ανθρώπινου νόμου, αλλά με τη δύναμη που δίνει μια δίχως τελειωμό ζωή. Όπως μαρτυρεί η Γραφή, Εσύ είσαι ιερέας για πάντα όπως ο Μελχισεδέκ».

 Σχόλιο

 Η Εκκλησία μας, διαβάζει αυτή την ημέρα ένα απόσπασμα από την προς Εβραίους επιστολή, στο οποίο ο Απόστολος Παύλος μας υπενθυμίζει μία μεγάλη αλήθεια, η οποία έχει άμεση σχέση με τα παραπάνω. «Χωρίς πάσης αντιλογίας το έλαττον υπό του κρείττονος ευλογείται» (Εβρ. 7, 17).

Αναντίρρητα, αυτός που ευλογεί είναι ανώτερος από αυτόν που ευλογείται. Εδώ ακριβώς έγκειται η ανατροπή της εορτής. Αυτός που ευλογεί, ο Συμεών, δεν είναι ανώτερος από Αυτόν που ευλογείται, τον Χριστό. Το αντίθετο συμβαίνει. Κι όμως. Εδώ είναι η συγκατάβαση του Θεού, ο Οποίος με την κένωσή Του, με την πρόσληψη της ανθρώπινης φύσης, καταδέχεται να ευλογείται από το πλάσμα Του. Παρότι και πάλι ανώτερος, εν ταπεινώσει δέχεται στο δικό Του όνομα, στη δική Του εντολή, την ευλογία από το παιδί Του, που είναι ο άνθρωπος. Μόνο που ο Συμεών έχει εντός του το χάρισμα της ιερωσύνης κι ας είναι αυτή της Παλαιάς Διαθήκης.

Ο Χριστός είναι ιερέας κατά την τάξη Μελχισεδέκ, τον βασιλιά και ιερέα για τον οποίο κανείς δεν ξέρει τον πατέρα ή τη μητέρα του ή το γενεαλογικό του δένδρο, ούτε πότε γεννήθηκε ή πότε πέθανε και ο οποίος συνάντησε τον Αβραάμ όταν επέστρεφε από μία νικητήρια μάχη εναντίον των βασιλέων στο Χοδολογόμορ.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. β’ 22-40

Πρωτότυπο Κείμενο

 «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀνήγαγον οἱ γονεῖς τὸ παιδίον ᾿Ιησοῦν εἰς ῾Ιεροσόλυμα, παραστῆσαι τῷ Κυρίῳ, καθὼς γέγραπται ἐν νόμῳ Κυρίου· ὅτι «πᾶν ἄρσεν διανοῖγον μήτραν, ἅγιον τῷ Κυρίῳ κληθήσεται», καὶ τοῦ δοῦναι θυσίαν, κατὰ τὸ εἰρημένον ἐν νόμῳ Κυρίου, ζεῦγος τρυγόνων, ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν. Καὶ ἰδοὺ ἦν ἄνθρωπος ἐν ῾Ιερουσαλήμ, ᾧ ὄνομα Συμεών, καὶ ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος καὶ εὐλαβής, προσδεχόμενος παράκλησιν τοῦ ᾿Ισραήλ, καὶ Πνεῦμα ῞Αγιον ἦν ἐπ᾿ αὐτόν· καὶ ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος τοῦ ῾Αγίου μὴ ἰδεῖν θάνατον, πρὶν ἢ ἴδῃ τὸν Χριστὸν Κυρίου. Καὶ ἦλθεν ἐν τῷ Πνεύματι εἰς τὸ ἱερόν, καὶ ἐν τῷ εἰσαγαγεῖν τοὺς γονεῖς τὸ παιδίον ᾿Ιησοῦν, τοῦ ποιῆσαι αὐτοὺς κατὰ τὸ εἰθισμένον τοῦ νόμου περὶ αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς ἐδέξατο αὐτὸν εἰς τὰς ἀγκάλας αὐτοῦ, καὶ εὐλόγησε τὸν Θεὸν, καὶ εἶπε· Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου, ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν· φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν, καὶ δόξαν λαοῦ σου ᾿Ισραήλ.  Καὶ ἦν ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ Μήτηρ αὐτοῦ θαυμάζοντες ἐπὶ τοῖς λαλουμένοις περὶ αὐτοῦ. Καὶ εὐλόγησεν αὐτοὺς Συμεὼν, καὶ εἶπε πρὸς Μαριὰμ τὴν Μητέρα αὐτοῦ· Ἰδοὺ, οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν, καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ ᾿Ισραὴλ, καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον· καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν ψυχὴν διελεύσεται ῥομφαία, ὅπως ἂν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί. Καὶ ἦν ῎Αννα προφῆτις, θυγάτηρ Φανουήλ, ἐκ φυλῆς ᾿Ασήρ· αὕτη προβεβηκυῖα ἐν ἡμέραις πολλαῖς, ζήσασα ἔτη μετὰ ἀνδρὸς ἑπτὰ, ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς, καὶ αὐτη χήρα ὡς ἐτῶν ὀγδοήκοντα τεσσάρων, ἣ οὐκ ἀφίστατο ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ νηστείαις καὶ δεήσεσι λατρεύουσα νύκτα καὶ ἡμέραν· καὶ αὕτη ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἐπιστᾶσα ἀνθωμολογεῖτο τῷ Κυρίῳ, καὶ ἐλάλει περὶ αὐτοῦ, πᾶσι τοῖς προσδεχομένοις λύτρωσιν ἐν ῾Ιερουσαλήμ. Καὶ ὡς ἐτέλεσαν ἅπαντα τὰ κατὰ τὸν νόμον Κυρίου, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὴν πόλιν ἑαυτῶν Ναζαρέτ. Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, πληρούμενον σοφίας, καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾿ αὐτό».

Νεοελληνική Απόδοση

 «Όταν, σύμφωνα με το Μωσαϊκό νόμο, συμπληρώθηκαν και οι μέρες για τον καθαρισμό τους, έφεραν το παιδί στα Ιεροσόλυμα, για να το αφιερώσουν στο Θεό. Σύμφωνα με το νόμο του Κυρίου, αν το πρώτο παιδί που φέρνει μια γυναίκα στον κόσμο είναι αγόρι, πρέπει να θεωρείται αφιερωμένο στον Κύριο.Επίσης θα πρόσφεραν θυσία ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια, όπως λέει ο νόμος του Κυρίου. Στα Ιεροσόλυμα βρισκόταν ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Συμεών. Ήταν πιστός και ευλαβής, περίμενε τη σωτηρία του Ισραήλ και τον καθοδηγούσε το Πνεύμα το Άγιο. Του είχε φανερώσει, λοιπόν, το Άγιο Πνεύμα ότι δε θα πεθάνει προτού να δει το Μεσσία. Τότε το Άγιο Πνεύμα του υπέδειξε να πάει στο ναό. Μόλις οι γονείς έφεραν εκεί το παιδί, τον Ιησού, για να κάνουν γι’ αυτό τα έθιμα του νόμου, τον πήρε στην αγκαλιά του, δόξασε το Θεό και είπε: «Τώρα, Κύριε, μπορείς ν’ αφήσεις το δούλο σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν το σωτήρα που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φως που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει το λαό σου τον Ισραήλ». Ο Ιωσήφ και η μητέρα του θαύμαζαν για όσα λέγονταν γι’ αυτό. Ο Συμεών τους ευλόγησε και είπε στη Μαριάμ, τη μητέρα του Ιησού: «Αυτός θα γίνει αιτία να καταστραφούν ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες. Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών. Όσο για σένα, ο πόνος για το παιδί σου θα διαπεράσει την καρδιά σου σαν δίκοπο μαχαίρι». Στα Ιεροσόλυμα ζούσε μια γυναίκα που προφήτευε και την έλεγαν Άννα· ήταν θυγατέρα του Φανουήλ από τη φυλή Ασήρ. Αυτή ήταν πολύ ηλικιωμένη. Έζησε εφτά χρόνια με τον άντρα της μετά το γάμο και τώρα χήρα, ηλικίας ογδόντα τεσσάρων χρονών, δεν έφευγε από το ναό, αλλά λάτρευε το Θεό νύχτα και μέρα με νηστείες και προσευχές. Αυτή παρουσιάστηκε εκείνη την ώρα και δοξολογούσε το Θεό και μιλούσε για το παιδί σε όλους όσοι στην Ιερουσαλήμ περίμεναν τη λύτρωση. Όταν έκαναν όλα όσα πρόσταζε ο νόμος του Κυρίου, γύρισαν στη Γαλιλαία, στην πόλη τους τη Ναζαρέτ. Στο μεταξύ το παιδί μεγάλωνε και το πνεύμα του δυνάμωνε· ήταν γεμάτος σοφία, και η χάρη του Θεού ήταν μαζί του».

Σχολιασμός

Η σημερινή Ευαγγελική περικοπή είναι παρμένη από το δεύτερο κεφάλαιο του Ευαγγελιστή Λουκά και μας αφηγείται το γεγονός της  Υπαπαντής του Χριστού. Λέγοντας Υπαπαντή του Χριστού εννοούμε το γεγονός εκείνο κατά το οποίο σαράντα μέρες μετά τη γέννησή του, η μητέρα του η Παναγία και ο Ιωσήφ τον παίρνουν στο ναό και τον προσφέρουν στο Θεό. Αυτό οριζόταν από το Μωσαϊκό Νόμο, ο οποίος έλεγε ότι η μητέρα του νεογέννητου έπρεπε σαράντα μέρες μετά τη γέννηση του παιδιού της, να πάει στο ναό για να καθαριστεί. Όριζε ακόμη ότι αν το πρωτότοκο παιδί που γεννά μια γυναίκα είναι αγόρι τότε έπρεπε να αφιερωθεί στο Θεό. Ως προσφορά στο Θεό οι γονείς έπαιρναν στο ναό ένα ζευγάρι τρυγόνια ή δύο μικρά περιστέρια από τα οποία το ένα προοριζόταν για θυσία και το δεύτερο για τις αμαρτίες.

Ο Χριστός ως αναμάρτητος που ήταν δεν χρειαζόταν να οδηγηθεί στο ναό για να προσφέρει θυσία για τις αμαρτίες. Βλέπουμε στη ζωή του Χριστού από τη μέρα της γέννησης του να έχει υπερβεί τους φυσικούς νόμους και δεν χρειαζόταν να γίνουν οι τελετουργικές διατάξεις που προέβλεπε ο νόμος. Ο Χριστός όμως δεν παραλείπει τις διατάξεις του Μωσαϊκού νόμου αλλά τις τηρεί γιατί μέσα από αυτές προσφέρει το πλήρωμα του νόμου που δεν είναι άλλο από τον ίδιο του τον εαυτό.

Φτάνοντας στο ναό οι γονείς με το μικρό Χριστό συναντούν τον προφήτη Συμεών ο οποίος όπως μας πληροφορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς ήταν άνθρωπος δίκαιος και ευλαβής που περίμενε τη σωτηρία του Ισραήλ και καθοδηγείτο από το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα του είχε φανέρωσει ότι δεν θα πεθάνει προτού να δει το Μεσσία, ο οποίος θα σώσει όλα τα έθνη και θα δοξάσει τον Ισραήλ. Έτσι, όταν φτάνει η ώρα που ο Μεσσίας πηγαίνει στο ναό, τότε φωτίζεται και ο προφήτης Συμεών από το Άγιο Πνεύμα και πηγαίνει στο ναό για να τον συναντήσει. Εκεί στο ναό βρισκόταν και μια γυναίκα, η προφήτιδα Άννα. Αυτή, σύμφωνα και πάλι με τον Ευαγγελιστή Λουκά, καταγόταν από τη φυλή Ασήρ και ήταν θυγατέρα του Φανουήλ. Ήταν ηλικιωμένη γυναίκα ογδόντα τεσσάρων χρόνων, έζησε εφτά χρόνια με τον άντρα της μετά το γάμο και τώρα ήταν χήρα. Βρισκόταν συνεχώς στο ναό όπου λάτρευε το θεό με νηστείες και προσευχές μέρα και νύχτα. Τη στιγμή εκείνη που ο προφήτης Συμεών παίρνει το Χριστό στην αγκαλιά του παρουσιάζεται και η προφήτιδα Άννα και δοξολογούσε το Θεό για τη τιμή που της χάρισε να δει με τα ίδια της τα μάτια το Χριστό και Σωτήρα του κόσμου.

Ο προφήτης Συμεών βλέποντας το Χριστό τον αγκαλιάζει και δοξολογεί τον Θεό λέγοντας: «Νύν  απολύεις τον δουλόν σου δέσποτα, κατά το ρήμα σου εν ειρήνη, ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριον σου, ο ητοίμασας κατά πρόσωπων πάντων των λαών, φώς εις αποκάλυψιν εθνών και δόξαν λαού σου Ισραήλ». Δηλαδή: «Τώρα, Κύριε, μπορείς ν’ αφήσεις το δούλο σου να πεθάνει ειρηνικά, όπως του υποσχέθηκες, γιατί τα μάτια μου είδαν το σωτήρα που ετοίμασες για όλους τους λαούς, φώς που θα φωτίσει τα έθνη και θα δοξάσει το λαό σου τον Ισραήλ». Ο προφήτης Συμεών μετά από αυτή τη μεγάλη δωρεά που αξιώθηκε από το Θεό αισθάνεται ότι έχει εκπληρώσει τον σκοπό του και δεν έχει πλέον κανένα άλλο σκοπό για να παραμείνει στη ζωή. Ο ύμνος αυτός του προφήτη Συμεών, μας είναι αρκετά γνωστός αφού τον ακούμε σε κάθε εσπερινό μετά το τέλος των αποστίχων.

Μέτα από αυτό, ο προφήτης Συμεών τους ευλογεί και με το φωτισμό του Άγιου Πνεύματος λέει προς την Παναγία, ότι ο Χριστός θα γίνει αιτία να χαθούν ή να σωθούν πολλοί Ισραηλίτες. Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών. Το ίδιο πράγμα βλέπουμε να μας γράφει και ο Απόστολος Πέτρος, παίρνοντας το χωρίο μέσα από τους Ψαλμούς και τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, στην Πρώτη του επιστολή στο κεφάλαιο 2 στίχοι 6-7: «ιδού τίθημι εν Σιών λίθον ακρογωνιαίον, εκλεκτόν, έντιμον, και ο πιστεύων επ’ αυτώ ου μη καταισχυνθή. υμίν ουν η τιμή τοις πιστεύουσιν, απειθούσι δε λίθον ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας και λίθος προσκόμματος και πέτρα σκανδάλου».

Η προφητεία αυτή του προφήτη Συμεών βλέπουμε να έχει εκπληρωθεί αλλά και να συνεχίζει να εκπληρώνεται, αφού από τότε μέχρι σήμερα και μέχρι τη συντέλεια των αιώνων θα υπάρχουν αυτοί που αποδέχονται τον Χριστό ως Υιό του Θεού και Σωτήρα του κόσμου και θα υπάρχουν και αυτοί που δεν τον αποδέχονται και τον απορρίπτουν. Η πτώση του ανθρώπου επέρχεται όταν ο άνθρωπος κλείσει την καρδιά του απορρίπτοντας την κλήση της αγάπης του Θεού. Η ανάσταση επέρχεται όταν ο άνθρωπος έχει αγαθή πρόθεση και ανοίγει την καρδιά του στην κλήση της αγάπης του Θεού δεχόμενος τη χάρη και την κοινωνία μαζί του.

Και μείς σήμερα καλούμαστε ο καθένας ξεχωριστά μέσα από την κλήση που απευθύνει ο Θεός στον καθένα μας να μη καταταχθούμε στην κατηγορία των ανθρώπων που απορρίπτουν το Χριστό αλλά να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του προφήτη Συμεών και να δεχθούμε το Χριστό μέσα μας. Ας δράξουμε λοιπόν την ευκαιρία αυτή έτσι ώστε να λάβουμε την προσφερόμενη χάρη της σωτηρίας την οποία προσφέρει απλόχερα στον καθένα μας ο Χριστός. Αμήν.