Αποστολικό Ανάγνωσμα: Β΄ Τιμ. δ΄ 5-8

Πρωτότυπο Κείμενο

Τέκνον Τιμόθεε, νῆφε ἐν πᾶσι, κακοπάθησον, ἔργον ποίησον εὐαγγελιστοῦ, τὴν διακονίαν σου πληροφόρησον. Ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε. Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα· λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

Παιδί μου, Τιμόθεε, να είσαι άγρυπνος για να τα’ αντιμετωπίσεις όλα. Να κακοπαθήσεις, να εργαστείς για τη διάδοση του Ευαγγελίου, να εκπληρώσεις το καθήκον σου στην υπηρεσία του Θεού. Εγώ πια ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στο Θεό, έφτασε ο καιρός να φύγω από τον κόσμο. Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, έτρεξα το δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη. Τώρα πια με περιμένει το στεφάνι της δικαιοσύνης, που μ’ αυτό θα με ανταμείψει ο Κύριος εκείνη την ημέρα ο δίκαιος κριτής. Κι όχι μόνο εμένα, αλλά κι όλους εκείνους που περιμένουν με αγάπη τον ερχομό του.

Σχολιασμός

Η σημερινή Κυριακή, παρότι ακολουθεί μετά τη μεγάλη εορτή της κατά σάρκαν οικονομίας του Κυρίου και ονομάζεται Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν, εντούτοις λόγω της ιδιαίτεροτητας που παρουσιάζει κάποιες χρονιές η διάταξη της Εκκλησίας όταν οι εορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων συμπέσουν Σαββάτο ή Κυριακή ή Δευτέρα, σήμερα διαβάζονται τα αναγνώσματα της Κυριακής Προ των Φώτων.

Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας, προέρχεται από την Β΄ Ποιμαντική Επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τον Μαθητή του Τιμόθεο. Η επιλογή της συγκεκριμένη περικοπής γίνεται εξαιτίας του ότι συνδέεται άμεσα με την εορτή των Θεοφανείων, αφού στο τέλος της αναφέρεται στην επιφάνεια του Χριστού.

Ο Απόστολος Παύλος γνωρίζει πως βρίσκεται κοντά στο μαρτυρικό του τέλος, καθώς είναι αιχμάλωτος στη Ρώμη κατά τη διάρκεια του διωγμού που έχει ξεκινήσει ο αυτοκράτορας Νέρωνας εναντίον των χριστιανών. Γι’ αυτό και απευθυνόμενος στον μαθητή του Τιμόθεο δίνει πατρικές συμβουλές για τα στοιχεία που απαιτείται να έχει ένας ποιμένας. Τον προτρέπει να έχει πνευματική εγρήγορση επαγρυπνώντας συνεχώς για τους ανθρώπους που του ενεπιστεύθηκε ο Θεός στην ποιμαντική του ευθύνη. Να έχει πνεύμα κακοπαθείας καταβάλλοντας μεγάλους αγώνες, κόπους και θυσίες έτσι ώστε, να καταφέρει να διαδώσει το ευαγγέλιο χωρίς να πτοείται από τα μεγάλα αναπόφευκτα παθήματα που θα συναντήσει στην προσπάθεια του αυτή. Τον προτρέπει επίσης να φανεί άξιος φέροντας σε πέρας το έργο που του έχει ανατεθεί με την εγκατάσταση του ως επισκόπου από τον ίδιο τον απόστολο Παύλο στην Έφεσο.

Ο ίδιος, καταλήγει με την αναγνώριση πως, οδεύει πλέον προς την ολοκλήρωση της Αποστολικής του διακονίας, το μαρτυρικό τέλος είναι κοντά, γι’ αυτό αναμένει, με λαχτάρα, το στεφάνι της δικαιοσύνης από τον δίκαιο Κριτή Ιησού, ένα στεφάνι που δεν αφορά μόνον σ’ εκείνον, αλλά και σε όλους όσοι αγάπησαν τον Χριστό και έζησαν στον κόσμο την ζωή του Χριστού.

Τελειώνοντας υπενθυμίζει σε όλους ότι, όποιος διαφυλάξει αυτά θα ανταμειφθεί με το αμαράντινο στεφάνι της δικαιοσύνης από τον δικαιοκρίτη Κύριο. Η αναφορά που γίνεται στην επιφανεία του Κυρίου, πρωτίστως έχει να κάνει με την Δευτέρα Παρουσία του, κατά την οποία θα έλθει για να κρίνει τον κόσμο. Εμείς, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί οφείλουμε να μείνουμε αταλάντευτα προσηλωμένοι στην προσμονή της επιφανείας του Κυρίου. Δεν πρέπει να ξεφεύγουμε από αυτό τον στόχο αναζητώντας την ευτυχία στα διάφορα σχήματα του κόσμου, τα οποία είναι υποταγμένα στη φθορά και την αμαρτία. Ο κύριος στόχος στη ζωή μας πρέπει να παραμένει η απόκτηση της βασιλείας του Θεού. Η Βάπτιση του Κυρίου στον Ιορδάνη ποταμό από τον Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη, που θα γιορτάσουμε σε λίγες μέρες, μας φανερώνει την Αγία Τριάδα. Αυτό, ας αποτελέσει και για εμάς την απαρχή του καλού αγώνα στη ζωή μας καθώς από αύριο εισερχόμαστε σε ένα ακόμη καινούργιο χρόνο έτσι ώστε να αναμένουμε με εμπιστοσύνη και ελπίδα την τελική επιφανεία του Κυρίου. Αμήν.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Μαρκ. α, 1-8

Πρωτότυπο Κείμενο

Ἀρχὴ τοῦ Εὐαγγελίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ· ὡς γέγραπται ἐν τοῖς Προφήταις· «᾿Ιδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν Ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου. Φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ· ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ». Ἐγένετο ᾿Ιωάννης βαπτίζων ἐν τῇ ἐρήμῳ, καὶ κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Καὶ ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ ᾿Ιουδαία χώρα καὶ οἱ ῾Ιεροσολυμῖται· καὶ ἐβαπτίζοντο πάντες ἐν τῷ ᾿Ιορδάνῃ ποταμῷ ὑπ᾿ αὐτοῦ, ἐξομολογούμενοι τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν. Ἦν δὲ ὁ ᾿Ιωάννης ἐνδεδυμένος τρίχας καμήλου, καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ, καὶ ἐσθίων ἀκρίδας καὶ μέλι ἄγριον. Καὶ ἐκήρυσσε λέγων· ἔρχεται ὁ ἰσχυρότερός μου ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς κύψας λῦσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ. Ἐγὼ μὲν ἐβάπτισα ὑμᾶς ἐν ὕδατι· αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ.

Νεοελληνική Απόδοση

Αρχή του χαρμόσυνου μηνύματος για τον Ιησού Χριστό, τον Υιο του Θεού. Στα βιβλία των προφητών είναι γραμμένο: Στέλνω τον αγγελιαφόρο μου πριν από σένα, για να προετοιμάσει το δρόμο σου! Μια φωνή βροντοφωνάζει στην έρημο: ετοιμάστε το δρόμο για τον Κύριο, ισιώστε τα μονοπάτια να περάσει. Σύμφωνα μ’ αυτά, παρουσιάστηκε ο Ιωάννης, ο οποίος βάπτιζε στην έρη­μο και κήρυττε να μετανοήσουν οι άνθρωποι και να βαπτιστούν, για να συγχωρηθούν οι αμαρτίες τους. Πήγαιναν σ’ αυτόν όλοι οι κάτοικοι της Ιουδαίας κι οι Ιεροσολυμίτες, κι όλους τους βάπτιζε στον ποταμό Ιορδάνη, καθώς ομολογούσαν τις αμαρτίες τους. Ο Ιωάννης φορούσε ρούχα από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του, έτρωγε ακρίδες, και μέλι από αγριομέλισσες. Στο κήρυγμά του τόνιζε: «Έρχεται ύστερα από μένα αυτός που είναι πιο ισχυρός και που εγώ δεν είμαι άξιος να σκύψω και να λύσω το λουρί από τα υποδήματά του. Εγώ σας βάπτισα με νερό, εκείνος όμως θα σας βαπτίσει με Άγιο Πνεύμα».

Σχολιασμός

Κυριακή προ των Φώτων η σημερινή και το Ευαγγελικό ανάγνωσμα αποτελεί την αρχή του Ευαγγελίου του Ευαγγελιστή Μάρκου. Μέσα από αυτό γίνεται αναφορά στην αρχή του χαρμόσυνου μηνύματος για τον Ιησού Χριστό, το οποίο αναγγέλλει ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Μας παρουσιάζει τον ερχομό του Ιωάννη ο οποίος έχει ως στόχο να προετοιμάσει το δρόμο από τον οποίο θα περάσει ο Ιησούς Χριστός. Γίνεται ακόμη αναφορά στον τρόπο που προετοιμάζει το δρόμο αλλά και στον τρόπο με τον οποίο ζούσε.

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ήταν γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ. Ήταν ο τελευταίος από τους προφήτες και ο μεγαλύτερος των προφητών. Ζούσε στην έρημο με άσκηση και μεγάλη εγκράτεια. Φορούσε ένα ρούχο φτιαγμένο από τρίχες καμήλας και στη μέση του είχε μια δερμάτινη ζώνη. Τρεφόταν από ακρίδες και άγριο μέλι από αγριομέλισσες. Η ακρίδες είναι: είτε η ακρίδες διαφόρων άγριων χόρτων που βλαστούνε στην περιοχή, ή τα γνωστά έντομα τα οποία χρησιμοποιούν και οι Βεδουίνοι που ζουν στην περιοχή μέχρι σήμερα, τα οποία ξηραίνουν και μετά τα τρώνε. Σαν κύριο έργο του Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος είχε την προετοιμασία των ανθρώπων έτσι ώστε να είναι έτοιμοι για να δεχθούν τον Μεσσία.

Η αναμονή του Μεσσία την εποχή εκείνη ήταν κάτι το αναμενόμενο. Η φθορά και η ανηθικότητα κυριαρχούσε στην ζωή των ανθρώπων. Η εμφάνιση του Ιωάννου και το κήρυγμα του, που ήταν κήρυγμα μετανοίας, αποτελούσε δείχτη προς τον οποίο θα στρέφονταν οι άνθρωποι ώστε να προετοιμαστούν για τον ερχομό του Μεσσία ο οποίος θα έφερνε μια πραγματικά νέα εποχή για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Οι συνοπτικοί Ευαγγελιστές όταν μας μιλούν για τον Ιωάννη μας υπενθυμίζουν το σχετικό χωρίο από τον προφήτη Μαλαχία «ούτος εστί περί ου γέγραπται˙ ιδού εγώ αποστέλλω τον άγγελον μου προ προσώπου σου, ος κατασκευάσει την οδόν σου εμπροσθέν σου» (Μαλαχ. γ΄, 1). Αυτό γίνεται έτσι ώστε να φανερωθεί η εκ Θεού αποστολή του Ιωάννη, για να ετοιμάσει την οδό του Κυρίου. Ο ίδιος ο Ιωάννης διακηρύσσει ότι έρχεται ύστερα από μένα αυτός που είναι πιο ισχυρός και εγώ δεν είμαι άξιος να σκύψω και να λύσω το λουρί από τα υποδήματα του. Εγώ σας βάφτισα με νερό, εκείνος όμως θα σας βαφτίσει με Άγιο Πνεύμα. Την μεγαλύτερη μαρτυρία για τον Ιωάννη μας την δίνει ο ίδιος ο Χριστός ο οποίος μας λέγει: «αμήν λέγω υμίν, ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του Βαπτιστού», δηλαδή σας βεβαιώνω πως μάνα δε γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη το Βαπτιστή. (Ματ. 11,11).

Η εμφάνιση και το κήρυγμα του Προδρόμου ήταν μια πρόσκληση προς την ανθρωπότητα για μετάνοια. Καλούσε τους ανθρώπους να καθαρίσουν τις ψυχές τους από την κακία και την αμαρτία. Είχε γίνει οδοδείχτης που προετοίμαζε τους ανθρώπους, δείχνοντας τους το δρόμο προς τον Ιησού Χριστό. Δεν προσπαθούσε κηρύσσοντας με διάφορα καλά λόγια να ικανοποιήσει τις διάφορες τάξεις ανθρώπων που ερχόντουσαν να τον ακούσουν. Κήρυττε και έλεγχε με αυστηρά λόγια τους πάντες που παρέβαιναν το Νόμο του Θεού χωρίς να υπολογίζει τίποτα. Φτάνει στο σημείο να ελέγχει και τον ίδιο τον Ηρώδη ο οποίος είχε παράνομο δεσμό με τη γυναίκα του αδελφού του. Ελέγχει με τόση αυστηρότητα, μήπως και καταφέρει να τους ξυπνήσει μέσα από το λήθαργο της αμαρτίας που είχαν περιέλθει.

Η υπόδειξη αυτή του Προδρόμου προς τον αληθινό Μεσσία τον Ιησού Χριστό αποτελεί και για μας σήμερα ένα επίκαιρο μήνυμα. Η απομάκρυνση του στόχου της ζωής μας από τον Χριστό και ο προσανατολισμός του σε οικονομικές και κοινωνικές επιτυχίες μας έχουν οδηγήσει σε τραγικές απογοητεύσεις και αδιέξοδα που είναι σε όλους μας ορατά. Η αρχή του νέου έτους πριν δύο μέρες, ας αποτελέσει την αρχή την οποία θα βάλει ο καθένας μας στη ζωή του έτσι ώστε να στραφούμε προς τον Χριστό τον οποίο μας υπέδειξε ο Πρόδρομος και αποτελεί τον αληθινό Σωτήρα μας. Αμήν.