Κυριακή ΙΣΤ’ Επιστολών
Αποστολικό Ανάγνωσμα: Β΄ Κορ. στ’ 1-10

Πρωτότυπο Κείμενο

Ἀδελφοί, συνεργοῦντες παρακαλοῦμεν μὴ εἰς κενὸν τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ δέξασθαι ὑμᾶς – λέγει γὰρ· «Καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι»· ἰδοὺ νῦν «καιρὸς εὐπρόσδεκτος», ἰδοὺ νῦν «ἡμέρα σωτηρίας» – μηδεμίαν ἐν μηδενὶ διδόντες προσκοπήν, ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία, ἀλλ᾿ ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες.

Κυριακή ΙΣΤ ΄Ματθαίου (Ταλάντων) – Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό
Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, Λακατάμιας.
http://imkykkou.org.cy/archives/8126 (Απευθείας μετάδοση)

Νεοελληνική Απόδοση

Αδελφοί, καθώς είμαστε συνεργάτες του Θεού, σας παρακαλούμε να μην αφήσετε να πάει χαμένη η χάρη του Θεού που δεχτήκατε, γιατί η Γραφή λέει: Στον καιρό της χάρης σε άκουσα, και την ημέρα της σωτηρίας σε βοήθησα. Να, τώρα είναι ο καιρός της χάρης, τώρα είναι η ημέρα της σωτηρίας. Κανένα πρόσκομμα δε φέρνουμε σε κανένα, για να μη δυσφημηθεί, το έργο μας. Αντίθετα, με κάθε τρόπο συστήνουμε τον εαυτό μας σαν υπηρέτες του Θεού: με τη μεγάλη υπομονή μας, με τις θλίψεις, με τις δυσχέρειες, τις στενοχώριες, τις κακοποιήσεις, τις φυλακίσεις, τις εξεγέρσεις εναντίον μας, τις ταλαιπωρίες, τις αγρυπνίες, την πείνα. Συστήνουμε τους εαυτούς μας με την εντιμότητα, τη γνώση της αλήθειας, την ανεκτικότητα, την καλοσύνη, τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, την ανυπόκριτη αγάπη, το κήρυγμα για την αλήθεια, τη δύναμη του Θεού, με τα όπλα της σωτηρίας τα επιθετικά και τα αμυντικά, δοκιμάζοντας δόξα και ατίμωση, δυσφήμηση και έπαινο∙ μας θεωρούν λαοπλάνους, και όμως λέμε την αλήθεια∙ μας αγνοούν κι όμως γινόμαστε γνωστοι∙ φτάνουμε στο θάνατο, και να που ζούμε∙ μας βασανίζουν, αλλά δεν πεθαίνουμε∙ μας προξενούν στενοχώριες κι όμως πάντοτε χαιρόμαστε∙ είμαστε φτωχοί, κάνουμε όμως πολλούς να πλουτίσουν∙ δεν έχουμε τίποτε και κατέχουμε τα πάντα.

Σχολιασμός
«ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας∙»

Στη συγκεκριμένη αποστολική περικοπή θα σταθούμε με ιδιαιτερότητα στη διαπίστωση που κάνει ο απόστολος Παύλος, ότι δηλαδή τώρα είναι ο κατάλληλος καιρός και χρόνος που προσφέρεται για τη δική μας σωτηρία. «Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας». Τονίζει ο απόστολος Παύλος ότι δεν πρέπει να χάνουμε χρόνο και τώρα είναι ο κατάλληλος καιρός να μεριμνήσουμε για τη σωτηρία της ψυχής μας.

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το νόημα των λόγων αυτών του αποστόλου Παύλου πρέπει να δούμε λίγο την ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από την Αγία Γραφή.
Ο Θεός, δημιουργός του υλικού και πνευματικού κόσμου, δημιούργησε κατά τον ιδιαίτερο εκείνο τρόπο που μας περιγράφει το βιβλίο της Γενέσεως, τον άνθρωπο, με τελικό σκοπό την πνευματική του σωτηρία, να οδηγηθεί από το κατ’ εικόνα του Θεού στο καθ’ ομοίωσιν, δηλαδή να μοιάσει στο Θεό, να μιμηθεί το Θεό και να θεωθεί με τη χάρη Του. Έχουμε όμως την πτώση του ανθρώπου στην αμαρτία άρα και την απομάκρυνσή του από το Θεό και από το σκοπό που του έθεσε ο Θεός που επαναλαμβάνουμε είναι η σωτηρία της ψυχής του.
Όταν λέμε αμαρτία εννοούμε την παρακοή του ανθρώπου στο θέλημα του Θεού, αυτός ήταν και ο λόγος της ρήξης της σχέσης του ανθρώπου με το Θεό, η υπακοή τώρα στο θέλημά του είναι αυτή που θα μας οδηγήσει στη σωτηρία και τη υπακοή την δίδαξε πρώτος ο Χριστός αφού έκανε υπακοή στο θέλημα του Πατέρα Του και οδηγήθηκε στο Σταυρό «καίπερ ων υιός, έμαθεν αφ’ ων έπαθε την υπακοήν, και τελειωθείς εγένετο τοις υπακούουσιν αυτώ πάσιν αίτιος σωτηρίας αιωνίου, προσαγορεθείς υπό του Θεού αρχιερεύς κάτα την τάξιν Μελχισεδέκ.» Έκανε πλήρη υπακοή στο θέλημα του Πατέρα του ο Ιησούς και ανακηρύχθηκε από αυτόν αρχιερέας και έγινε η αιτία να σωθούν για πάντα όσοι υπακούουν σ’ αυτόν.
Ο Θεός όμως από τη στιγμή της πτώσεως στην αμαρτία, όχι μόνο δεν εγκατέλειψε τον άνθρωπο, αλλά εισήγαγε την έννοια της σωτηρίας. Η σωτηρία είναι η ακριβώς αντίθετη πορεία από αυτή που ακολούθησε ο άνθρωπος. Ενώ δηλαδή ο άνθρωπος με την αμαρτία απομακρύνεται από τη χάρη του Θεού, με τη σωτηρία ελευθερώνεται από τα δεσμά της αμαρτίας και αποκαθιστά τη σχέση του με το Θεό. Η σωτηρία μας πραγματώνεται με την ενανθρώπηση του Υιού του Θεού, του Σωτήρα και Λυτρωτή ολόκληρου του ανθρώπινου γένους. Ο ίδιος ο απόστολος Παύλος λέει ότι «ότε δε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού…… ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν». (Γαλ. 4,4-5). Ο χρόνος πριν την έλευση του Ιησού Χριστού ήταν χρόνος προετοιμασίας.

Ο απόστολος Παύλος λοιπόν τονίζει στους Κορινθίους ότι τώρα είναι πλέον ο κατάλληλος καιρός «ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος». Ο Θεός όρισε αυτό τον καιρό ως καιρό σωτηρίας για τους ανθρώπους. Όπως αναφέραμε στον προ Χριστού χρόνο δεν υπήρχε δυνατότητα σωτηρίας αλλά ο Μωσαϊκός Νόμος βοηθούσε μόνο τον άνθρωπο να αποκτήσει συνείδηση των αμαρτωλών πράξεών του, η δυνατότητα σωτηρίας δόθηκε από τη στιγμή που ο Χριστός έχυσε το αίμα του πάνω στο Σταυρό. Όσοι μετανοήσουν στην παρούσα ζωή θα κληρονομήσουν την αιώνια ζωή. Επίσης ο απόστολος Παύλος τονίζει πόσο σημαντική είναι η σωτηρία μας γιατί κανείς δε γνωρίζει την ημέρα και την ώρα του θανάτου του για να είμαστε προετοιμασμένοι, άρα πρέπει πάντα να είμαστε σε πνευματική εγρήγορση και ετοιμότητα.
Κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο ο τωρινός καιρός είναι κατάλληλος για τη σωτηρία μας γιατί είναι καιρός της δωρεάς και της χάριτος του Θεού και δε ζητούνται ευθύνες για τα αμαρτήματά μας αν τώρα μετανοήσουμε. Δεν είναι ακόμα καιρός του δικαστηρίου, αλλά της χάριτος. Ο χρόνος από την έλευση του Χριστού μέχρι και τη Δευτέρα Παρουσία είναι ο χρόνος εκπληρώσεως της υποσχέσεως του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Ο Θεός αυτή την περίοδο δέχεται όχι μόνο όσους έφταιξαν λιγότερο αλλά και εκείνους που έφταιξαν μυριάκις.
Τώρα είναι ο ευπρόσδεκτος καιρός για τη σωτηρία μας, δηλαδή από την ημέρα της σταυρικής θυσίας του Χριστού μέχρι την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας του. Ούτε πριν Χριστού υπήρχε δυνατότητα σωτηρίας, αλλά ούτε μετά τη Δευτέρα Παρουσία θα υπάρξει δυνατότητα σωτηρίας, γιατί όσοι μετανοήσουν τώρα στην παρούσα ζωή θα κληρονομήσουν την αιώνια ζωή, ενώ όσοι παραμείνουν αμετανόητοι θα τιμωρηθούν αιωνίως.
Με αυτό τον τρόπο μας εφιστά την προσοχή ο απόστολος Παύλος και μας παροτρύνει με διάθεση επείγουσα να χρησιμοποιήσουμε δίχως καθυστέρηση, δίχως αναβολή, δίχως δισταγμό, τον κατάλληλο αυτό καιρό για τη σωτηρία μας. Ας δεχτούμε αυτή την προσφορά, αυτή τη χάρη, αυτό το δώρο από τα χέρια του Θεού, τώρα που μας το προτείνει με την πατρική του αγάπη προς όλους.

Κυριακή ΙΣΤ ΄Ματθαίου (Ταλάντων)
Ευαγγελικό. Ανάγνωσμα : Ματθ. κε΄ 14-30

Πρωτότυπο Κείμενο

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἄνθρωπος τις ἀποδημῶν ἐκάλεσε τοὺς ἰδίους δούλους, καὶ παρέδωκεν αὐτοῖς τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ· καὶ ᾧ μὲν ἔδωκε πέντε τάλαντα, ᾧ δὲ δύο, ᾧ δὲ ἕν·ἑκάστῳ κατὰ τὴν ἰδίαν δύναμιν· καὶ ἀπεδήμησεν εὐθέως. Πορευθεὶς δὲ ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν, εἰργάσατο ἐν αὐτοῖς, καὶ ἐποίησεν ἄλλα πέντε τάλαντα. Ὡσαύτως καὶ ὁ τὰ δύο, ἐκέρδησε καὶ αὐτὸς ἄλλα δύο. Ὁ δὲ τὸ ἓν λαβὼν, ἀπελθὼν ὤρυξεν ἐν τῇ γῇ, καὶ ἀπέκρυψε τὸ ἀργύριον τοῦ κυρίου αὐτοῦ. Μετὰ δὲ χρόνον πολὺν ἔρχεταιὁ κύριος τῶν δούλων ἐκείνων, καὶ συναίρει μετ᾿ αὐτῶν λόγον. Καὶ προσελθὼν ὁ τὰ πέντε τάλαντα λαβὼν, προσήνεγκεν ἄλλα πέντε τάλαντα λέγων· Κύριε, πέντε τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε, ἄλλα πέντε τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ᾿ αὐτοῖς. Ἔφη δὲ αὐτῷ ὁ κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ· ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὰ δύο τάλαντα λαβὼν εἶπε· Κύ ριε, δύο τάλαντά μοι παρέδωκας· ἴδε ἄλλα δύο τάλαντα ἐκέρδησα ἐπ᾿ αὐτοῖς. Ἔφη αὐτῷ ὁ Κύριος αὐτοῦ· Εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ· ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου. Προσελθὼν δὲ καὶ ὁ τὸ ἓν τάλαντον εἰληφὼς εἶπε· Κύριε, ἔγνων σε, ὅτι σκληρὸς εἶ ἀνθρωπος, θερίζων ὅπου οὐκ ἔσπειρας καὶ συνάγων ὅθεν οὐ διεσκόρπισας· καὶ φοβηθεὶς, ἀπελθὼν ἔκρυψα τὸ τάλαντόν σου ἐν τῇ γῇ· ἴδε, ἔχεις τὸ σόν. Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ κύριος αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ· Πονηρὲ δοῦλε καὶ ὀκνηρέ, ᾔδεις ὅτι θερίζω ὅπου οὐκ ἔσπειρα, καὶ συνάγω ὅθεν οὐ διεσκόρπισα, ἔδει οὖν σε βαλεῖν τὸ ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις·καὶ ἐλθὼν ἐγὼ, ἐκομισάμην ἂν τὸ ἐμὸν σὺν τόκῳ. Ἄρατε οὖν ἀπ᾿ αὐτοῦ τὸ τάλαντον, καὶ δότε τῷ ἔχοντι τὰ δέκα τάλαντα. (Τῷ γὰρ ἔχοντι παντὶ δοθήσεται καὶ περισσευθήσεται, ἀπὸ δὲ τοῦ μὴ ἔχοντος, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾿ αὐτοῦ). Καὶ τὸν ἀχρεῖον δοῦλον ἐκβάλλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Ταῦτα λέγων, ἐφώνει· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.

Νεοελληνική Απόδοση

Είπεν ο Κύριος την εξής παραβολή: η Βασιλεία του Θεού μοιάζει μ΄έναν άνθρωπο ο οποίος φεύγοντας για ταξίδι , κάλεσε τους δούλους του και τους εμπιστεύτηκε τα υπάρχοντα του. Σ΄άλλον έδωσε πέντε τάλαντα , σ΄άλλον δύο, σ΄άλλον ένα , στον καθένα ανάλογα με την ικανότητα του, κι έφυγε αμέσως ταξίδι. Αυτός που έλαβε τα πέντε τάλαντα, πήγε τα εκμεταλλεύτηκε και κέρδισε άλλα πέντε. Κι εκείνος πουν έλαβε τα δυο τάλαντα κέρδισε επίσης άλλα δυο.Εκείνος όμως που έλαβε το ένα τάλαντο πήγε και έσκαψε στη γη και έκρυψε τα χρήματα του Κυρίου του .Ύστερα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, γύρισε ο Κύριος εκείνων των δούλων και έκανε λογαριασμό μαζί τους. Παρουσιάστηκε τότε εκείνος που είχε λάβει τα πέντε τάλαντα και του έφερε άλλα πέντε , λέγοντας: «Κύριε εμπιστεύτηκες πέντε τάλαντα ˙ κοίτα κέρδισα με αυτά άλλα πέντε . Του είπε ο Κύριος του: εύγε , καλέ και έμπιστε δούλε ! Αποδείχτηκες αξιόπιστος σε μικρές υποθέσεις , γι αυτό θα σου εμπιστευτώ μεγαλύτερες. Έλα να γιορτάσεις μαζί μου. Παρουσιάστηκε κι ο άλλος με τα δυο τάλαντα και του είπε : « Κύριε , μου εμπιστεύτηκες δυο τάλαντα ˙ κοίτα , κέρδισα άλλα δυο». Του είπε ο Κύριος του : « εύγε , καλέ έμπιστε δούλε! Αποδείχτηκες αξιόπιστός σε μικρές υποθέσεις , γι αυτό θα σου εμπιστευτώ μεγαλύτερες . Έλα να γιορτάσεις μαζί μου». Παρουσιάστηκε κι εκείνος που είχε λάβει το ένα τάλαντο και είπε: « Κύριε , ήξερα πως είσαι σκληρός άνθρωπος .Θερίζεις εκεί όπου δεν έσπειρες και συνάζεις καρπούς εκεί που δε φύτεψες. Γι αυτό φοβήθηκα και πήγα και έκρυψα το τάλαντο σου στη γη. Να τα λεφτά σου». Και του αποκρίθηκε ο Κύριος του: «δούλε κακέ και οκνηρέ , ήξερες πως θερίζω όπου δεν έσπειρα , και συνάζω καρπούς απ όπου δεν φύτεψα! Τότε έπρεπε να βάλεις τα χρήματα μου στην τράπεζα , κι εγώ όταν θα γυρνούσα πίσω θα τα έπαιρνα με τόκο. Πάρτε του λοιπόν , το τάλαντο και δώστε το σ ΄ αυτόν που έχει τα δέκα τάλαντα. Γιατί σε καθέναν που έχει θα του δοθεί με το παραπάνω και θα ΄ χει περίσσευμα ενώ απ ΄ όποιον δεν έχει , θα του πάρουν και τα λίγα που έχει . Κι αυτόν τον άχρηστο δούλο πέταξε τον έξω στο σκοτάδι. Εκεί θα κλαίνε , και θα τρίζουν τα δόντια του.

Σχολιασμός

Η ευαγγελική περικοπή της σημερινής Κυριακής είναι από το ευαγγέλιο του ευαγγελιστή Ματθαίου και περιέχει την παραβολή των ταλάντων. Είναι μια από τις πλέον δυνατές παραβολές που δημιουργούν ισχυρά συναισθήματα και προβληματισμούς στους αναγνώστες της. Στηρίζεται στο γεγονός ότι ο Χριστός χρησιμοποιεί πραγματικές εικόνες της καθημερινής ζωής για να οικοδομήσει τον παραβολικό του λόγο. Η παραβολή συγκεντρώνει όλα τα φιλολογικά στοιχειά που συνήθως οικοδομούν τις ευαγγελικές περικοπές. Η εισαγωγή της παραβολής γίνεται με τον ακόλουθο τρόπο: « τότε ομοιοθήσεται η βασιλεία των ουρανών δέκα παρθένοις»(Ματθ. 25,1). Έτσι η παραβολή των ταλάντων είναι η παρομοίωση για τη βασιλεία των ουρανών.

Στη δομή της παραβολής υπάρχει το λεγόμενο τρίπτυχο σχήμα. Το τρίπτυχο σχήμα συνίσταται από τις τρεις περιπτώσεις των δούλων στους οποίους καταμερίζει τα τάλαντα. Η παραβολή δομείται φιλολογικά πρώτον απ την καθ΄ αυτό διήγηση του καταμερισμού των ταλάντων, στον πρώτο δούλο πέντε, στο δεύτερο δύο , και στο τρίτο ένα τάλαντο. Ο καταμερισμός αυτός δεν ήταν ούτε τυχαίος ούτε αυθαίρετος , αλλά στηριζόταν στην ικανότητα του καθενός από τους τρείς δούλους. Στο πρώτο μέρος της καθ΄ αυτό διηγήσεως περιγράφεται και ο τρόπος με τον οποίο εργάσθηκε ο καθένας . Ο πρώτος εργαζόμενος διπλασίασε τα πέντε τάλαντα σε δέκα . Το ίδιο και ο δεύτερος , τα δυο τα διπλασίασε σε τέσσερα. Ο τρίτος σε αντίθεση με τους δυο πρώτους , αντί να εργασθεί για την αύξηση του ταλάντου που έλαβε , έσκαψε στη γη και έκρυψε το τάλαντο του.

Ωστόσο μετά τη πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος ο άνθρωπος εκείνος επέστρεψε από την αποδημία του και ζήτησε ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τους τρεις δούλους στους οποίους εμπιστεύτηκε τα τάλαντα. Η δομή του κειμένου στη συνέχεια είναι συνεπής προς το πρώτο μέρος. Δηλαδή όταν άρχισε το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών πρώτος πήγε ο δούλος που είχε λάβει τα πέντε τάλαντα και παρουσίασε τα αποτελέσματα της μακρόχρονης προσπάθειας και εργασίας του. Τόσο στον πρώτο , όσο και στο δεύτερο, ο άνθρωπος εκείνος απάντησε με τον ίδιο τρόπο και βράβευσε και τους δύο: ευ, δούλε αγαθέ και πιστέ!

Παράλληλα όταν προσέρχεται ο δούλος που είχε λάβει μόνο ένα τάλαντο το είχε κρύψει στη γη, γατί όπως γνωρίζουμε και από παλαίοτερα οι άνθρωποι έκρυβαν τα χρήματά τους και άλλα πολύτιμα αντικείμενα κάτω στο χώμα .Ένα τάλαντο ήταν ισάξιο με 6000 δηνάρια. Ένα δηνάριο ισοδυναμούσε με το ημερομίσθιο ενός εργάτη. Επομένως και το ένα τάλαντο ήταν αξιοσέβαστο ποσό χρημάτων. Για το λόγο αυτό ο λόγος του οικοδεσπότη που είπε στους προηγούμενους, «επι ολίγα ης πιστός, επι πολλών σε καταστήσω» δεν έχει αναφορά στο ποσό και στην αξία των πέντε ή των δύο ταλάντων που τους είχε εμπιστευθεί, επρόκειτο για μεγάλο στην ουσία ποσό , αλλά στο βαθμό εμπιστοσύνης και πιστότητας που απέδειξαν οι δυο πρώτοι δούλοι.

Η διήγηση της παραβολής τόσο στον Ευαγγελιστή Ματθαίο, όσο και στον Λουκά δίδει περισσότερο χρόνο σημασία και προσοχή στη συνάντηση του τρίτου δούλου με τον Κύριο του. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι για το ποια θα ήταν η δικαιολογία του δούλου που είχε κρύψει το τάλαντο στη γη και ποια θα ήταν η απάντηση του Κυρίου του. Η αντίδραση των ακροατών είχε στραφεί ευνοϊκά προς τον τρίτο δούλο. Ωστόσο παραθέτουμε τους λόγους του τρίτου δούλου για να φανεί η δύναμη τους και η πεποίθηση με την οποία δικαιολογούσε την πράξη του. «Κύριε ,είπε εγνών σε ότι σκληρός άνθρωπος , θερίζων όπου ουκ έσπειρας και συνάγων όθεν διεσκορπίσας, και φοβηθείς απελθών έκρυψα το τάλαντον σου εν τη γη, ιδε έχεις το σον» Ήξερα είπε στον Κύριο του, πως είσαι σκληρός άνθρωπος. Θερίζεις εκεί που δεν έσπειρες και συνάζεις καρπούς εκεί που δεν φύτεψες. Γι αυτό φοβήθηκα και πήγα και έκρυψα το τάλαντο σου στη γη. Σου το παραδίδω ακέραιο . Ο τρίτος δούλος δικαιολογεί την συνολική του στάση και τη συμπεριφορά του πρώτον όσον αφορά τον εαυτό του από τον φόβο που τον διακατείχε από πιθανή αποτυχία που θα επέφερε και την τιμωρία του και κατά δεύτερον όσον αφορά τον Κύριο του από το γεγονός ότι τον έκρινε σκληρό και τιμωρό. Η απάντηση του Κυρίου σε αυτή την κριτική του δούλου του ήταν άμεση. Κρίνει ο κύριος ότι όσα είπε επρόκειτο για στείρα δικαιολογία, γιατί ουσιαστικά ο λόγος της συμπεριφοράς του δεν ήταν φόβος για τη σκληρότητα του κυρίου του , αλλά το γεγονός ότι ο ίδιος είναι πονηρός και οκνηρός. Η κρίση του δούλου ότι Κύριος του είναι σκληρός και θερίζει όπου δεν έσπειρε ή μαζεύει καρπούς εκεί που δεν φύτεψε, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και για άλλο λόγο : ότι ζήτησε ξεκαθάρισμα λογαριασμών από εκείνους στους οποίους εμπιστεύτηκε τάλαντα και όχι από άλλους.

Εντούτοις ο Κύριος ζήτησε από τους προϊσταμένους να αφαιρέσουν το μοναδικό τάλαντο από τον τρίτο δούλο και να δώσουν στον πρώτο με τα δέκα τάλαντα. Εδώ φαίνεται η σχέση της παραβολής με τη έσχατη κρίση.

Παράλληλα πρέπει να δούμε και την στάση των Ιουδαίων απέναντι στο νόμο του Μωυσέως μέσα στη συμπεριφορά του τρίτου δούλου. Οι Ιουδαίοι είχαν αντίληψη ότι ο Νόμος έπρεπε να φυλαχθεί ακέραιος και να προφυλαχθεί από την βεβήλωση και επομένως έτσι έπρεπε να φυλαχθεί όπως το τάλαντο στη γη. Επιπρόσθετα η δικαιολογία που προβάλλει ο τρίτος δούλος για την αιτία αποκρύψεως του ταλάντου στο έδαφος φανερώνει την αντίληψη που είχαν οι ίδιοι για τον Θεό. Οι Ιουδαίοι έκριναν ότι ο Θεός είναι αυστηρός κριτής και τιμωρός. Αυτήν την αντίληψη περί Θεού θέλει να ανατρέψει ο Χριστός με την παραβολή των ταλάντων. Ο Χριστός είπε στους Ιουδαίους ότι θα έπρεπε να συμπεριφερθούν με ευθύνη για να καρποφορήσει ο λόγος του Ευαγγελίου. Ο Θεός που έδωσε τα τάλαντα δεν τα έδωσε με σκοπό να τα πάρει πίσω ο ίδιος, αλλά και σ εκείνον που έδωσε τα πέντε του άφησε και τα δέκα και του πρόσφερε ακόμα και το ένα του πονηρού και του οκνηρού δούλου. Και σ ΄ εκείνον που πήρε δυο , του άφησε τα επι πλέον δύο που κέρδισε.

Τάλαντα είναι χαρίσματα από το Θεό αλλά ο Θεός δεν λαμβάνει υπόψη το αποτέλεσμα αλλά το μέγεθος της προσπάθειας που φανερώνει τη δική μας ευθύνη απέναντι στο Θεό και στους ανθρώπους. Καλούμαστε σε αγώνα για αύξηση των χαρισμάτων που ο Θεός μας πρόσφερε ως δωρεά. Καλούμαστε επίσης να αξιοποιήσουμε σωστά τα χαρίσματα μας , για το δικό μας καλό , αλλά και των συνανθρώπων μας και κυρίως προς δόξα Θεού.

Ο Θεός δεν είναι σκληρός και τιμωρός όπως τον ήθελαν οι Ιουδαίοι αλλά ο Θεός είναι αγάπη . Και η σχέση των ανθρώπων με το Θεό Πατέρα δεν δημιουργεί αισθήματα φόβου και καχυποψίας αλλά αναπτύσσει το αίσθημα της ευθύνης του ανθρώπου.