Αποστολικό Ανάγνωσμα: Β΄ Κορ. α’ 21- β’ 4

«Ἀδελφοί, ὁ βεβαιῶν ἡμᾶς σὺν ὑμῖν εἰς Χριστὸν καὶ χρίσας ἡμᾶς Θεός, ὁ καί σφραγισάμενος ἡμᾶς καὶ δοὺς τὸν ἀρραβῶνα τοῦ Πνεύματος ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. ᾿Εγὼ δὲ μάρτυρα τὸν Θεὸν ἐπικαλοῦμαι ἐπὶ τὴν ἐμὴν ψυχήν, ὅτι φειδόμενος ὑμῶν οὐκέτι ἦλθον εἰς Κόρινθον. Οὐχ ὅτι κυριεύομεν ὑμῶν τῆς πίστεως, ἀλλὰ συνεργοί ἐσμεν τῆς χαρᾶς ὑμῶν· τῇ γὰρ πίστει ἑστήκατε. ῎Εκρινα δὲ ἑμαυτῷ τοῦτο, τὸ μὴ πάλιν ἐν λύπῃ ἐλθεῖν πρὸς ὑμᾶς. Εἰ γὰρ ἐγὼ λυπῶ ὑμᾶς, καὶ τίς ἐστιν ὁ εὐφραίνων με εἰ μὴ ὁ λυπούμενος ἐξ ἐμοῦ; Καὶ ἔγραψα ὑμῖν τοῦτο αὐτό, ἵνα μὴ ἐλθὼν λύπην ἔχω ἀφ᾿ ὧν ἔδει με χαίρειν, πεποιθὼς ἐπὶ πάντας ὑμᾶς ὅτι ἡ ἐμὴ χαρὰ πάντων ὑμῶν ἐστιν. Ἐκ γὰρ πολλῆς θλίψεως καὶ συνοχῆς καρδίας ἔγραψα ὑμῖν διὰ πολλῶν δακρύων, οὐχ ἵνα λυπηθῆτε, ἀλλὰ τὴν ἀγάπην ἵνα γνῶτε ἣν ἔχω περισσοτέρως εἰς ὑμᾶς».

Νεοελληνική Απόδοση

«Αδελφοί, ο Θεός, που στερεώνει και εμάς και εσάς στο Χριστό και μας έχρισε λαό του, είναι ο ίδιος που με τη σφραγίδα του μας εγγυάται το μέλλον και σαν πρόγευσή του δίνει μέσα στις καρδιές μας το Πνεύμα. Μάρτυς μου ο Θεός, που γνωρίζει τα βάθη της ψυχής μου ότι δεν λέω ψέματα. Δεν ξανάρθα στην Κόρινθο, για να μη σας λυπήσω. Αυτό δεν σημαίνει πως θέλω να σας επιβληθώ σε ζητήματα της πίστεως, γιατί σ’ αυτό μένετε σταθεροί. Επειδή όμως θέλω να συμβάλω στη χαρά σας. Γι’ αυτό έκρινα σωστό να μη σας φέρω λύπη, όταν θα ’ρθω ξανά κοντά σας. Γιατί, αν εγώ σας προκαλώ λύπη, τότε θα πρέπει να παίρνω χαρά από κείνους που στενοχωρώ. Γι’ αυτό σας έγραψα όπως σας έγραψα, ώστε όταν έρθω να μη δοκιμάσω λύπη από κείνους που έπρεπε να μου δώσουν χαρά. Είμαι απόλυτα βέβαιος πως όλοι σας πιστεύετε ότι η δική μου χαρά είναι χαρά όλων σας. Σας έγραψα με πολλή οδύνη, με πόνο στην καρδιά και με πολλά δάκρυα, όχι για να σας στενοχωρήσω, αλλά για να γνωρίσετε την περίσσια αγάπη που έχω για σας».

Σχολιασμός

Η σημερινή περικοπή, προερχόμενη από την Β΄ προς Κορινθίους Επιστολή, μας αποκαλύπτει το περιεχόμενο και την ποιότητα της παιδαγωγίας του Αποστόλου Παύλου προς τους Χριστιανούς της νεότευκτης Εκκλησίας της Κορίνθου. Το έδαφος πάνω στο οποίο εδράζεται αυτή η παιδαγωγία είναι πάντα η αγάπη· μια αγάπη, όμως, που δε θωπεύει τα κακώς κείμενα, με κίνδυνο την επανάληψή τους, αλλά ελέγχει και με διακριτική αυστηρότητα διορθώνει, αποσκοπούσα στην οριστική αντιμετώπισή τους. Η Α΄ Επιστολή προς τους Κορινθίους ήταν αυστηρή και επιτιμητική. Η νεοσύστατη Εκκλησία δοκιμάστηκε από σοβαρότατο σαρκικό αμάρτημα επιφανούς μέλους της, προς το οποίο οι υπόλοιποι Χριστιανοί επέδειξαν αδικαιολόγητη ανοχή και αδιαφορία, χαλαρή στάση, ασχέτως αν ο αίτιος του σκανδάλου δεν εκδήλωσε την μετάνοιά του. Γι’ αυτό, ο Απόστολος των εθνών, στην αρχή της νέας γραπτής επικοινωνίας του με τους Κορινθίους, απολογείται, τρόπον τινά, για την αυστηρότητά του, επισημαίνοντας το προσωπικό συναισθηματικό κόστος, που ανέλαβε, επιλέγοντας την αυστηρή έκφραση της αγάπης του: «Σας έγραψα με μεγάλη θλίψη και συνοχή καρδίας, χύνοντας πολλά δάκρυα, όχι για να λυπηθείτε, αλλά για να κατανοήσετε πόσο πολύ σας αγαπώ». Με τον τρόπο αυτό, ο Παύλος εισάγει μία ακόμα διάσταση της αγάπης, την αυστηρότητα, η οποία σε καμία περίπτωση δεν την αλλοιώνει ή την υπονομεύει. Στην εποχή μας, βέβαια, η αυστηρότητα είναι ξένη, δε γίνεται αποδεκτή, καθώς έχει επικρατήσει η λογική της απόλυτης ανοχής και αμνήστευσης του κακού, έστω κι αν η στάση αυτή οδηγεί σε χειρότερα κακά.

Η αντίληψη της Εκκλησίας μας περί της άνευ όρων αγάπης μας προς όλους, ως μίμηση Ιησού Χριστού, είναι σαφής. Στην τέχνη της παιδαγωγίας, όμως, η αγάπη μπορεί να εκφράζεται με πολλούς τρόπους, ακόμα κι αν κάποιοι απ’ αυτούς φαντάζουν σκληροί και ανάλγητοι. «Υπάρχουν περιπτώσεις που η αληθινή αγάπη επιβάλλει την ωμή γλώσσα της ειλικρίνειας ή τον θερμοκαυτήρα της αποστειρώσεως. Και αυτό συμβαίνει πολύ συχνά, είτε στις σχέσεις αγωγής και φιλίας, είτε στις πνευματικές σχέσεις. Είναι οι περιπτώσεις που η διόρθωση μόνο με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται. Η ανοχή, έρχονται στιγμές που μετατρέπεται σε ενοχή, πράγμα που δείχνει, πως δεν είναι η αληθινή αγάπη που γαλβανίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά η αδιαφορία ή και το συμφέρον. Δε μισεί εκείνος που ξέρει να λέει «όχι» σε παράλογες, ύποπτες ή επικίνδυνες αξιώσεις των άλλων, πολύ περισσότερο, όταν αυτοί οι άλλοι δεν έχουν ούτε την πείρα, ούτε την δύναμη να προφυλάξουν τον εαυτό τους από πτώσεις και όταν ο αντιστεκόμενος στις αξιώσεις αυτές έχει την ευθύνη της ορθής τους πορείας.

Πρόκειται για πνευματική διαδικασία, κινούμενη από άπειρη αγάπη προς τον παραδομένο στην αμαρτία άνθρωπο, που αποσκοπεί στην διόρθωσή του, στην συμφιλίωσή του με τον Θεό και στην εμπέδωση της μετανοίας του. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος χρησιμοποιεί μία παραστατική εικόνα για να περιγράψει την αυστηρότητα του επιτιμίου, ως έκφραση πραγματικής αγάπης: «αν δεις ένα άλογο να τρέχει προς τον γκρεμό, του βάζεις χαλινάρι και το συγκρατείς με πολλή δύναμη∙ πολλές φορές το μαστιγώνεις κιόλας. Αν και, βέβαια, αυτό είναι τιμωρία, όμως, η τιμωρία αυτή είναι πρόξενος σωτηρίας. Μην το θεωρήσεις αυτό ως δείγμα ωμότητας και απανθρωπίας, αλλά, αντίθετα, της πιο μεγάλης καλοσύνης, της άριστης θεραπείας και της πολλής φροντίδας του Θεού για τον αμαρτωλό».
Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, είναι πνευματικός Πατέρας, είναι παιδαγωγός εις Χριστόν και γνωρίζει πως οφείλει να χρησιμοποιήσει κάθε τρόπο, μέσα στο πλαίσιο της εν Χριστώ αγάπης, για να στερεώσει τα πνευματικά του τέκνα στην πίστη και να τα προφυλάξει από εκτροπές, καταστροφικές για την ψυχική τους πρόοδο και σωτηρία. Άλλοτε θωπεύει και άλλοτε επιτιμά. Δεν παύει, όμως, ποτέ να αγαπά. Ας είναι το παράδειγμά του οδοδείκτης ζωής για τους γονείς, τους παιδαγωγούς, τους πνευματικούς Πατέρες. Η αγάπη δεν υπαγορεύει ούτε την αποκλειστική θωπεία, ούτε την άμετρη αυστηρότητα. Ο διακριτικός συνδυασμός τους επιφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Μτθ. κβ’ 2-14

«Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὅς τις ἐποίησε γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ· καὶ ἀπέστειλε τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκλημένους εἰς τοὺς γάμους· καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. Πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους, λέγων· Εἴπατε τοῖς κεκλημένοις· Ἰδοὺ, τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμασα, οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα, καὶ πάντα ἕτοιμα· δεῦτε εἰς τοὺς γάμους. Οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον· ὁ μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὁ δὲ εἰς τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ· οἱ δὲ λοιποὶ, κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ, ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν. Ἀκούσας δὲ ὁ βασιλεὺς ἐκεῖνος, ὠργίσθη· καὶ πέμψας τὰ στρατεύματα αὐτοῦ, ἀπώλεσε τοὺς φονεῖς ἐκείνους, καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησε. Τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ· Ὁ μὲν γάμος ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δὲ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι. Πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν, καὶ ὅσους ἂν εὕρητε, καλέσατε εἰς τοὺς γάμους. Καὶ ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς, συνήγαγον πάντας ὅσους εὗρον, πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς. καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων. Εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους, εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου· καὶ λέγει αὐτῷ· Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; Ὁ δὲ ἐφιμώθη. Τότε εἶπεν ὁ βασιλεὺς τοῖς διακόνοις· Δήσαντες αὐτοῦ χεῖρας καὶ πόδας, ἄρατε αὐτὸν, καὶ ἐκβάλετε εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. Πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί».

Νεοελληνική Απόδοση

«Είπεν ο Κύριος την εξής παραβολή «Η βασιλεία των ουρανών είναι όμοια μ’ ένα βασιλιά, που έκανε το γάμο του γιου του. Κι έστειλε τους δούλους του να φωνάξουν τους καλεσμένους στο γάμο, αυτοί όμως δεν ήθελαν να έρθουν. Έστειλε ξανά άλλους δούλους λέγοντάς τους: «να πείτε στους καλεσμένους: έχω ετοιμάσει το γεύμα, έχω σφάξει τους ταύρους και τα θρεφτάρια, κι όλα είναι έτοιμα, ελάτε στο γάμο». Οι καλεσμένοι όμως αδιαφόρησαν και πήγαν άλλος στο χωράφι του κι άλλος στο εμπόριό του. Κι οι υπόλοιποι έπιασαν τους δούλους του, τους κακοποίησαν και τους σκότωσαν. Όταν το άκουσε ο βασιλιάς εκείνος, θύμωσε· έστειλε το στρατό του κι αφάνισε εκείνους τους φονιάδες και πυρπόλησε την πόλη τους. Τότε λέει στους δούλους του: «το τραπέζι του γάμου είναι έτοιμο, μα οι καλεσμένοι δε φάνηκαν άξιοι. Πηγαίνετε στα σταυροδρόμια κι όσους βρείτε καλέστε τους στους γάμους”. Βγήκαν οι δούλοι στους δρόμους και μάζεψαν όλους όσους βρήκαν, κακούς και καλούς, και γέμισε η αίθουσα του γάμου από συνδαιτυμόνες. Μπήκε λοιπόν ο βασιλιάς για να δει τους συνδαιτυμόνες, κι εκεί είδε κάποιον που δεν ήταν ντυμένος τη φορεσιά του γάμου, και του λεει: «φίλε, πώς μπήκες εδώ χωρίς το κατάλληλο ντύσιμο;” Αυτός έχασε τη μιλιά του. Τότε ο βασιλιάς είπε στους υπηρέτες: «δέστε τα πόδια και τα χέρια, πάρτε τον και βγάλτε τον έξω στο σκοτάδι”· εκεί θα κλαίει και θα τρίζει τα δόντια του. Γιατί πολλοί είναι οι καλεσμένοι, λίγοι όμως οι εκλεκτοί».

Σχολιασμός

Ο Χριστός παρομοίασε την βασιλεία των ουρανών με γάμους βασιλικούς. Διότι, όπως στους γάμους επικρατεί χαρά και ευφροσύνη, έτσι και στην βασιλεία των ουρανών θα υπάρχει χαρά και αγαλλίαση, δόξα και ατελείωτη ευφροσύνη. Ο Βασιλέας που οργανώνει τους γάμους του Υιού του είναι ο Θεός. Και ο Χριστός πολλάκις ονομάζεται Νυμφίος. Προσκεκλημένοι ήταν αρχικά οι Ιουδαίοι. Δεν φάνηκαν όμως αντάξιοι της κλήσεως στην πλειονότητά τους. Δεν έδειξαν ενδιαφέρον για την βασιλεία των ουρανών, διότι η καρδιά τους ήταν προσκολλημένη «στα χωράφια τους και τις εμπορίες τους», δηλαδή στα υλικά αγαθά, στα πλούτη, στην καλοπέραση και στις προσωρινές απολαύσεις του κόσμου αυτού. Έτσι οι Εβραίοι, οι οποίοι αδιαφόρησαν στους απεσταλμένους του Θεού τους Προφήτες και τους κακοποίησαν με διάφορους τρόπους. Άλλους τους ύβρισαν και τους εξευτέλισαν, όπως τον Ιερεμία, τον οποίο έβαλαν μέσα σε έναν λάκκο με βόρβορο, άλλους τους θανάτωσαν ακόμη, όπως τον Ησαΐα. Τελικά σταύρωσαν και τον ίδιο τον Χριστό. Απέρριψαν τον Σωτήρα Χριστό και εφάνησαν ανάξιοι της βασιλείας του Θεού. Λόγω αυτής τους της συμπεριφοράς ο Θεός παραχωρεί να απολάβουν την κατάλληλη ποινή. Άλλωστε και οι ίδιοι οι φαρισαίοι στην προηγούμενη παραβολή του αμπελώνος είχαν αποφανθεί ως ένορκοι στην δική τους δίκη, περί των κακών γεωργών (πριν συνειδητοποιήσουν ότι αυτοί ήταν οι κακοί γεωργοί): «αφού ήταν τόσο κακοί, με κακό και οδυνηρό τρόπο να τους εξολοθρεύσει και να εμπιστευθεί τον αμπελώνα σε άλλους γεωργούς, οι οποίοι θα του αποδώσουν τους καρπούς όταν έρχεται η κατάλληλη εποχή της συγκομιδής».

Έστειλε έτσι τους δούλους Του, τους Αγίους Αποστόλους και κάλεσε τους εθνικούς στην βασιλεία του. Αυτοί που περιπλανιόνταν στους διάφορους δρόμους και τα σταυροδρόμια είναι οι εθνικοί που αναζητούσαν την αλήθεια σε διάφορες κατευθύνσεις περιπλανώμενοι πνευματικώς. Εκλήθησαν στην βασιλεία όλοι και οι καλοί και οι κακοί: «συνήγαγον πάντας όσους εύρον, πονηρούς τε και αγαθούς», δηλαδή τόσο όσοι ζούσαν προσεκτικά σύμφωνα με τον νόμο της συνειδήσεώς τους, όσο και οι αμελείς, αρκεί να ανταποκρίνονταν στην κλήση. Διότι ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, εντασσόμενοι στην Εκκλησία Του και ζώντας κατά Θεόν. Γι’ αυτό άλλωστε και η Εκκλησία του Χριστού ονομάζεται Καθολική. απευθύνεται σε όλους, δέχεται όλους και τους μεταποιεί σε σωζωμένους.
Είναι μεγάλη τιμή το ότι ο Θεός μας προσκαλεί στην Βασιλεία Του. Η κλήση είναι έργο της Θείας Χάριτος. Όμως δεν είναι αρκεί αυτό για την σωτηρία μας. Χρειάζεται και το κατάλληλο ένδυμα. Δηλαδή να φανούμε και εμείς αντάξιοι της κλήσεως μας. Το ένδυμα του πνευματικού αυτού γάμου, είναι ο καθαρός και ολόφωτος χιτώνας που λαμβάνουμε δια του αγίου Βαπτίσματος. Αυτόν τον χιτώνα διατηρούμε καθαρό δια του μυστηρίου της ιεράς εξομολογήσεως. Έτσι γινόμαστε άξιοι να λάβουμε μέρος στο βασιλικό τραπέζι, δηλαδή την βασιλεία του Θεού.
Ας προσέξουμε πολύ το τέλος της ευαγγελικής περικοπής όπου ο Χριστός δηλώνει: «Πολλοί γαρ εισί κλητοί, ολίγοι δε εκλεκτοί». Οι καλεσμένοι είναι πολλοί, όμως λίγοι αποδεικνύονται αντάξιοι της Θεϊκής κλήσεως. Μακάρι μεταξύ αυτών των λίγων να συμπεριληφθούμε και όλοι εμείς. Αμήν.