Ευαγγελικό Ανάγνωσμα Ματθ. δ’ 12-17

Ακούσας δε ότι Ιωάννης παρεδόθη ανεχώρησεν εις την Γαλιλαίαν. και καταλιπὼν την Ναζαρὲτ ελθὼν κατώκησεν εις Καπερναοὺμ την παραθαλασσίαν εν ορίοις Ζαβουλὼν και Νεφθαλείμ· ίνα πληρωθή το ρηθὲν δια Ησαΐου του προφήτου λέγοντος· Γη Ζαβουλὼν και γη Νεφθαλείμ, οδὸν θαλάσσης, πέραν του Ιορδάνου, Γαλιλαία των εθνών, ο λαὸς ο καθήμενος εν σκότει φως είδεν μέγα, και τοις καθημένοις εν χώρα και σκιά θανάτου φως ανέτειλεν αυτοίς. Απὸ τότε ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν και λέγειν· Μετανοείτε· ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών.

Κυριακή Απόδοσις των Θεοφανείων – Θεία Λειτουργία στο Μετόχι Ιεράς Μονής Κύκκου, Άγιος Προκόπιος, (Άμεση μετάδοση) 14/01/2018
Ήχος Βαρύς – Εωθινόν Ι΄

Ερμηνευτική απόδοση

Στο μεταξύ, άκουσε ο Iησούς πως συνέλαβαν τον Iωάννη κι αναχώρησε στη Γαλιλαία. Άφησε όμως τη Nαζαρέτ και ήρθε και εγκαταστάθηκε στην παράκτια Kαπερναούμ, στην περιοχή του Zαβουλών και του Nεφθαλείμ, έτσι που να βρει την εκπλήρωσή της η προφητεία του προφήτη Hσαΐα, που λέει: «Στην πατρίδα του Zαβουλών και στην πατρίδα του Nεφθαλείμ, πάνω στον παράκτιο δρόμο, πέρα από τον Iορδάνη, στη Γαλιλαία που κατοικείται από εθνικούς, ο λαός που παρέμενε στο σκοτάδι είδε φως λαμπρό, και για κείνους που παρέμεναν σε τόπο και σκιά θανάτου, φως ανέτειλε γι’ αυτούς».Aπό τότε άρχισε ο Iησούς να κηρύττει και να λέει: ‘’Mετανοείτε, γιατί έχει φτάσει η βασιλεία των ουρανών’’

Η ευαγγελική αφήγηση των γεγονότων είναι διαδοχική. Το μικρό βρέφος που είδαμε στο σπήλαιο της Βηθλεέμ αναγνωρίζεται με την εορτή που αποδίδεται σήμερα ως τέλειος Θεάνθρωπος μέσα στα ύδατα τού Ιορδάνου. Μετά τη Βάπτισή Του τον συναντάμε στη «Γαλιλαία τῶν Ἐθνῶν» όπως σημειώνει ο ευαγγελιστής της σημερινής Κυριακής από όπου και θα ξεκινήσει το δημόσιο έργο του.

Η μεγάλη Θεοφανεία και Επιφανεία που συνέβη στα ύδατα του Ιορδάνου δεν παραμένει μόνον τοπική αλλά γίνεται καθολική και κατακλύζει τους πάντες και τα πάντα. Ο Ιησούς μετά τη Βάπτισή Του και τη σύλληψη του Προδρόμου αναχωρεί προς τη Γαλιλαία από όπου και θα ξεκινήσει να μεταδίδει τα «Φώτα» των Φώτων, το Φώς το αληθινόν. Και πώς το πραγματοποιεί αυτό; Δια της Θεανδρικής του παρουσίας, της διδασκαλίας, και γενικότερα δια του τριετούς σωτηριώδους δημοσίου έργου του.

Ο σαρκωμένος Θεός της ανθρωπότητας με αφετηρία τη γη «Ζαβουλών και Νεφθαλείμ» περιοχές «πέραν τοῦ Ἰορδάνου» ξεκινά να αποκαλύπτεται και να γίνεται γνωστός. Ανοίγεται προς τα έθνη, τους λαούς, την ανθρωπότητα ολόκληρη που πριν την έλευσή του ήταν κυριολεκτικά «Αφώτιστη» και νοερά Τυφλή.

Όντως «ο λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα». Δεν είναι εξάλλου τυχαίο πως μόνο ο Θεάνθρωπος Ιησούς αυτοαποκαλείται με το χαρακτηρισμό «τὸ Φῶς τοῦ Κόσμου». Το φως που ήρθε, διέλυσε και αφάνισε το Σκοτάδι της Αθεΐας, της Αγνωσίας, της Ειδωλολατρίας. Το φως που φωτίζει πλέον το νου του ανθρώπου ώστε να αποδεχτεί την «αλήθεια», τον Χριστό. Το φώς που οδηγεί τέλος, στο φως!

Αλήθεια, πόσο φωτισμένος ήταν ο προ Χριστού κόσμος χωρίς την έλευση του Φωτός; Σπερματικά και Σποραδικά αρκετά, καθότι ο Θεός έδινε τα στίγματα της παρουσίας και ενέργειάς του διά των προφητών και των πάλαι αγίων της Παλαιάς Διαθήκης. Στο πλήρωμά του όμως ο Φωτισμός επέρχεται με την Σάρκωση του Χριστού. Αν δηλαδή το πρόσωπο του Μωϋσέως ήταν λαμπερό λόγω της θέας του ασάρκου Λόγου, τα πρόσωπα των μετά Χριστόν αγίων «ήστραπταν» περισσώς από του Μωϋσέως λόγω της Θέας του σαρκωμένου Λόγου.

Και όλη αυτή η Φωτοχυσία που έζησαν και ζουν οι εκάστοτε άγιοι παλαιοί και νέοι αποτελεί μια ζωή Μέσα στο Φως του Χριστού. Είναι η βίωση της Βασιλείας του Θεού, του Παραδείσου, εδώ κάτω στη γη για την οποία όμως προϋποτίθεται η Μετάνοια. Έτσι λοιπόν ο Ιησούς του Φωτός ξεκινά το κήρυγμά του με πρόσκληση Μετανοίας. «Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν˙ μετανοεῖτε ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Η σάρκωση και τα Θεοφάνεια του Χριστού, μας δίνουν αυτή την καινούργια δυνατότητα δηλαδή το να ζήσουμε Μέσα στο Φως του Χριστού, να βιώσουμε την αύρα της αγιότητας.

Αυτό που απαραιτήτως χρειάζεται για αυτήν τη Φωτοφάνεια είναι η ζωή της Μετανοίας. Και είναι μεγάλος άθλος η Μετάνοια! Το να μπορείς, όχι να μην πέφτεις στην αμαρτία, αλλά να έχεις το σθένος να σηκώνεσαι μετανιωμένος πραγματικά από τις αστοχίες και τα πνευματικά ατοπήματα μεγάλα ή μικρά στα οποία περιέπεσες. Μετάνοια σημαίνει πολλά, κυρίως όμως σημαίνει την αλλαγή της νοοτροπίας της σκέψης και της κουλτούρας που οδηγεί στον πνευματικό θάνατο και το μαρασμό. Αυτήν τη μετάνοια της αλλαγής και της μεταμόρφωσης του παλαιού μας ανθρώπου ας διεκδικούμε ώστε να καταφέρουμε έστω και αμυδρά να βιώσουμε το Φως του Χριστού. Έτσι θα ζήσουμε ως «τέκνα Φωτός» και όχι ως «τέκνα Σκότους» με αέναη επιμέλεια το «καθ’ ἑκάστην μετανοεῖν».