Θεμέλιοι λίθοι

«Οι ασφαλείς και θεοφθόγγοι κήρυκες της Εκκλησίας»

Με τη δράση τους οι απόστολοι και σύμφωνα με το παράγγελμα του διδασκάλου τους, διέδωσαν την αλήθεια του ευαγγελίου στα πέρατα της οικουμένης. Έλαμψαν με τη μαρτυρία τους και καταξιώθηκαν ως οι θεμέλιοι λίθοι της ζωής της Εκκλησίας. Επικεφαλής των αποστόλων αναδείχθηκαν οι Πέτρος και Παύλος, οι οποίοι δικαιολογημένα χαρακτηρίζονται πρωτοκορυφαίοι.  Αυτό μπορεί κανείς να το κατανοήσει μέσα από τα κείμενα των Ευαγγελίων, των Πράξεων των Αποστόλων αλλά και από τις Επιστολές τους που διασώζονται στην Καινή Διαθήκη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ιερός συναξαριστής, δεν επινοείται «μείζονα τούτοις εγκωμίων υπόθεσιν, παρά την του Κυρίου μαρτυρίαν και ανακήρυξιν. Τον μέν (δηλαδή τον Πέτρον) μακαρίσαντος και πέτραν καλέσαντος, εφ’ ής ιδρύσαι την Εκκλησίαν φησί. Τον δε (δηλαδή τον Παύλον) σκεύος εκλογής έσεσθαι προειπόντος, του βαστάσαι το όνομα αυτού (δηλαδή του Χριστού) ενώπιον τυράννων και βασιλέων».

Η Εκκλησία, λοιπόν, τιμά σήμερα τη μνήμη των πρωτοκορυφαίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου, για την ισχυρή μαρτυρία που έδωσαν με τη ζωή, το έργο και τη διδασκαλία τους για τον Χριστό. Όχι τυχαία, αντλεί τη σημερινή ευαγγελική περικοπή από το ευαγγέλιο του Ματθαίου, αναδεικνύοντας τη σημασία της ομολογίας του αποστόλου Πέτρου, ότι «ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού του ζώντος». Σ’ αυτήν ακριβώς την ομολογία του Πέτρου για τη θεότητα του Χριστού στηρίζεται το όλο οικοδόμημα της Εκκλησίας. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι η ομολογία αυτή συνοψίζει την πεμπτουσία της αλήθειας της Εκκλησίας και συνιστά την πιο αυθεντική έκφρασή της.

Με την ομολογία του ο Πέτρος στο ερώτημα που απηύθυνε ο Χριστός στους μαθητές «υμείς δε τίνα με λέγετε είναι;», δίνει το στίγμα της πίστης που θα πρέπει να χαρακτηρίζει τον κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να είναι ζωντανό μέλος της Εκκλησίας του Χριστού. Φαίνεται πως πριν την ομολογία του είχε ανοίξει τον εαυτό του για να δεχθεί τον φωτισμό του Θεού. Είχε υπερβεί τις οποιεσδήποτε εγωκεντρικές προθέσεις και διαθέσεις που αφήνουν τον άνθρωπο καθηλωμένο να ασφυκτιά στο εγώ του. Στο θεμέλιο, λοιπόν, της μεγάλης αλήθειας ότι ο Κύριος είναι «ο Υιός του Θεού του ζώντος» οικοδομείται η Εκκλησία ως άνοιγμα που αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και τους ανθρώπους και τους προσκαλεί σε γεύσεις θείας εμπειρίας.

Ο Κύριος επιβραβεύει τον Πέτρο για την φωτισμένη όντως ομολογία του και τον χαρακτηρίζει «μακάριο», δηλαδή ευλογημένο. Πρόκειται για την ευλογημένη εκείνη διάσταση κατά την οποία ο άνθρωπος ανοίγει τον εαυτό του και τον καθιστά δέκτη του θείου φωτισμού και κυρίως ικανό να δέχεται και ν’ αποδέχεται τις αποκαλυπτόμενες αλήθειες για το πρόσωπο του Χριστού.

Η ύπαρξη του Πέτρου θεμελιώνεται πλέον στην πέτρα της ομολογίας του, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. Αποκαλύπτει έτσι ότι η βάση, το θεμέλιο της σωτηρίας των ανθρώπων είναι το Σώμα του Χριστού, δηλαδή η Εκκλησία, ως θεανθρώπινη κοινωνία ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο.

Στο πρόσωπο, βέβαια, του Πέτρου, ο Χριστός μακαρίζει και όλους εκείνους τους ανθρώπους, οι οποίοι, διά μέσου των αιώνων, θεμελιώνουν την ύπαρξή τους στη γιγαντιαία αυτή ομολογία, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι η αλήθεια και η ζωή που σώζει πραγματικά τον άνθρωπο και τον αναδεικνύει αιώνια ύπαρξη, ανεκτίμητης αξίας και εμβέλειας. Σ’ αυτήν ακριβώς την προοπτική εστιάζεται και η υπέρβαση της αμαρτίας, η οποία θρυμματίζει την ενότητα σε όλα τα επίπεδα της ζωής και αποσπά τον άνθρωπο από την προσφερόμενη αγάπη του Θεού.

Αγαπητοί αδελφοί, ας εγκολπωθούμε κι εμείς στη ζωή μας το περιεχόμενο της ομολογίας του Πέτρου και ας το αφήσουμε να γίνει ισχυρός δείκτης στην καθημερινή μας ζωή. Η αλήθεια ότι ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός που σώζει τον άνθρωπο, όπως την εξέφρασε ο Πέτρος αλλά και τη μετουσίωσε σε πράξη ζωής ο Παύλος, δεν αφήνουν άλλη επιλογή παρά να ανοίξουμε κι εμείς τον εαυτό μας για να σφραγίσει και τη δική μας ύπαρξη. Μόνο έτσι μπορούμε να τιμήσουμε πραγματικά και ειλικρινά τις πρωτοκορυφαίες μορφές του Πέτρου και του Παύλου, τις οποίες με τόση λαμπρότητα τιμά η Εκκλησία. Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ: Β΄Κορ. ια΄21-ιβ΄9

Κατὰ ἀτιμίαν λέγω, ὡς ὅτι ἡμεῖς ἠσθενήσαμεν. ἐν ᾧ δ᾿ ἄν τις τολμᾷ, ἐν ἀφροσύνῃ λέγω, τολμῶ κἀγώ. ῾Εβραῖοί εἰσι; κἀγώ· ᾿Ισραηλῖταί εἰσι; κἀγώ· σπέρμα ᾿Αβραάμ εἰσι; κἀγώ· διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; παραφρονῶν λαλῶ, ὑπὲρ ἐγώ· ἐν κόποις περισσοτέρως, ἐν πληγαῖς ὑπερβαλλόντως, ἐν φυλακαῖς περισσοτέρως, ἐν θανάτοις πολλάκις· ὑπὸ ᾿Ιουδαίων πεντάκις τεσσαράκοντα παρὰ μίαν ἔλαβον, τρὶς ἐρραβδίσθην, ἅπαξ ἐλιθάσθην, τρὶς ἐναυάγησα, νυχθημερὸν ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα· ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις λῃστῶν, κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις· ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ γυμνότητι· χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπισύστασίς μου ἡ καθ᾿ ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. τίς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; τίς σκανδαλίζεται, καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι; εἰ καυχᾶσθαι δεῖ, τὰ τῆς ἀσθενείας μου καυχήσομαι. ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ οἶδεν, ὁ ὢν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ὅτι οὐ ψεύδομαι. ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης ᾿Αρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν Δαμασκηνῶν πόλιν πιάσαι με θέλων, καὶ διὰ θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ ἐξέφυγον τὰς χεῖρας αὐτοῦ.Καυχάσθαι δὴ οὐ συμφέρει μοι· ἐλεύσομαι γὰρ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀποκαλύψεις Κυρίου. οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον· εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ρήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσομαι, ὑπὲρ δὲ ἐμαυτοῦ οὐ καυχήσομαι εἰ μὴ ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου. ἐὰν γὰρ θελήσω καυχήσασθαι, οὐκ ἔσομαι ἄφρων· ἀλήθειαν γὰρ ἐρῶ· φείδομαι δὲ μή τις εἰς ἐμὲ λογίσηται ὑπὲρ ὃ βλέπει με ἢ ἀκούει τι ἐξ ἐμοῦ. Καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν ἀποκαλύψεων ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι, ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος σατᾶν, ἵνα με κολαφίζῃ ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι. ὑπὲρ τούτου τρὶς τὸν Κύριον παρεκάλεσα ἵνα ἀποστῇ ἀπ᾿ ἐμοῦ· καὶ εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. ἥδιστα οὖν μᾶλλον καυχήσομαι ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου, ἵνα ἐπισκηνώσῃ ἐπ᾿ ἐμὲ ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ.

Από λόγους ντροπής το λέω, σαν εμείς να ήμασταν ασθενείς· αλλά, σε ό,τι κάποιος τολμάει, (με αφροσύνη μιλάω) τολμάω και εγώ· είναι Εβραίοι; Και εγώ· είναι Ισραηλίτες; Και εγώ· είναι σπέρμα τού Αβραάμ; Και εγώ. Είναι υπηρέτες τού Χριστού; (Παραφρονώντας μιλάω) περισσότερο εγώ· σε κόπους περισσότερο, σε πληγές υπερβολικού βαθμού, σε φυλακές περισσότερο, σε θανάτους πολλές φορές· από τους Ιουδαίους πέντε φορές πήρα 40 παρά μία μαστιγώσεις· τρεις φορές ραβδίστηκα, μία φορά λιθοβολήθηκα, τρεις φορές ναυάγησα, ένα μερόνυχτο έκανα στον βυθό· σε οδοιπορίες πολλές φορές, σε κινδύνους ποταμών, σε κινδύνους ληστών, σε κινδύνους από το γένος, σε κινδύνους από τα έθνη, σε κινδύνους στην πόλη, σε κινδύνους στην ερημιά, σε κινδύνους στη θάλασσα, σε κινδύνους από ψευδάδελφους· σε κόπο και μόχθο, σε αγρυπνίες πολλές φορές, σε πείνα και δίψα, σε νηστείες πολλές φορές, σε ψύχος και γυμνότητα· εκτός από τα εξωτερικά, ο επικείμενος αγώνας καθημερινά, η μέριμνα όλων των εκκλησιών. Ποιος ασθενεί, και δεν ασθενώ; Ποιος σκανδαλίζεται, και εγώ δεν φλέγομαι; Αν πρέπει να καυχώμαι, θα καυχηθώ σ’ αυτά που έχουν σχέση με τις ασθένειές μου. Ο Θεός και Πατέρας τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που είναι ευλογητός στους αιώνες, γνωρίζει ότι δεν ψεύδομαι. Στη Δαμασκό, ο εθνάρχης τού βασιλιά Αρέτα φρουρούσε την πόλη των Δαμασκηνών, θέλοντας να με πιάσει· και διαμέσου ενός μικρού παραθύρου με κατέβασαν από το τείχος μέσα σε ένα κοφίνι, και ξέφυγα από τα χέρια του.Να καυχώμαι, βέβαια, δεν με συμφέρει· επειδή, θάρθω σε οπτασίες και αποκαλύψεις τού Κυρίου. Γνωρίζω έναν άνθρωπο εν Χριστώ πριν από 14 χρόνια, (είτε μέσα στο σώμα, δεν ξέρω· είτε έξω από το σώμα, δεν ξέρω· ο Θεός ξέρει)· ότι αυτού τού είδους ο άνθρωπος αρπάχτηκε μέχρι τον τρίτο ουρανό. Και γνωρίζω αυτού τού είδους τον άνθρωπο, (είτε μέσα στο σώμα, είτε έξω από το σώμα, δεν ξέρω, ο Θεός ξέρει)· ότι αρπάχτηκε στον παράδεισο, και άκουσε λόγια ανεκλάλητα, που δεν επιτρέπεται σε έναν άνθρωπο να μιλήσει. Για τον άνθρωπο αυτού τού είδους θα καυχηθώ· για μένα, όμως, δεν θα καυχηθώ, παρά μονάχα στις ασθένειές μου. Δεδομένου ότι, αν θελήσω να καυχηθώ δεν θα είμαι άφρονας· επειδή, θα πω την αλήθεια· συστέλλομαι, όμως, μήπως κάποιος στοχαστεί σε μένα κάτι ανώτερο από ό,τι με βλέπει ή ακούει από μένα. Και για να μη υπερηφανεύομαι, εξαιτίας τής υπερβολής των αποκαλύψεων, μου δόθηκε ένας σκόλοπας στη σάρκα, ένας άγγελος του σατανά, για να με χτυπάει, για να μη υπερηφανεύομαι. Για το ζήτημα αυτό παρακάλεσα τον Κύριο τρεις φορές, για να απομακρυνθεί από μένα· και μου είπε: Αρκεί σε σένα η χάρη μου· επειδή, μέσα σε αδυναμία, η δύναμή μου φανερώνεται τέλεια. Με βαθύτατη ευχαρίστηση, λοιπόν, θα καυχηθώ περισσότερο στις αδυναμίες μου, για να κατοικήσει μέσα μου η δύναμη του Χριστού.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ: Ματθαίου ιστ΄13-19

᾿Ελθὼν δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς τὰ μέρη Καισαρείας τῆς Φιλίππου ἠρώτα τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ λέγων· τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου; οἱ δὲ εἶπον· οἱ μὲν ᾿Ιωάννην τὸν βαπτιστήν, ἄλλοι δὲ ᾿Ηλίαν, ἕτεροι δὲ ῾Ιερεμίαν ἢ ἕνα τῶν προφητῶν. λέγει αὐτοῖς· ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγεται εἶναι; ἀποκριθεὶς δὲ Σίμων Πέτρος εἶπε· σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ· μακάριος εἶ, Σίμων Βαριωνᾶ, ὅτι σὰρξ καὶ αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ᾿ ὁ πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. κἀγὼ δέ σοι λέγω ὅτι σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν, καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς. καὶ δώσω σοι τὰς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, καὶ ὃ ἐὰν δήσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, καὶ ὃ ἐὰν λύσῃς ἐπὶ τῆς γῆς, ἔσται λελυμένον ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

Και όταν ο Ιησούς ήρθε στα μέρη τής Καισάρειας του Φιλίππου, ρωτούσε τους μαθητές του, λέγοντας: Για ποιον με λένε οι άνθρωποι ότι είμαι εγώ ο Υιός τού ανθρώπου;

Και εκείνοι είπαν: Άλλοι μεν για τον Βαπτιστή Ιωάννη· άλλοι δε για τον Ηλία, και άλλοι για τον Ιερεμία ή για έναν από τους Προφήτες. Λέει σ’ αυτούς: Εσείς, όμως, για ποιον με λέτε ότι είμαι; Και αποκρινόμενος ο Σίμωνας Πέτρος, είπε: Εσύ είσαι ο Χριστός, ο Υιός τού ζωντανού Θεού. Και αποκρινόμενος ο Ιησούς είπε σ’ αυτόν: Μακάριος είσαι, Σίμωνα, γιε τού Ιωνά, επειδή αυτό δεν σου το αποκάλυψε σάρκα και αίμα, αλλά ο Πατέρας μου, που είναι στους ουρανούς.

Και εγώ, μάλιστα, σου λέω ότι: Εσύ είσαι ο Πέτρος, και επάνω σ’ αυτή την πέτρα θα κτίσω την εκκλησία μου· και πύλες άδη δεν θα υπερισχύσουν εναντίον της. Και θα σου δώσω τα κλειδιά τής βασιλείας των ουρανών· και ό,τι αν δέσεις επάνω στη γη, θα είναι δεμένο στους ουρανούς· και ό,τι αν λύσεις επάνω στη γη, θα είναι λυμένο στους ουρανούς.