Γιορτάζουμε σήμερα, ἀγαπητοί Χριστιανοί, τό μεγάλο γεγονός τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη ποταμό ἀπό τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο.

Ἡ βάπτιση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ἀφετηρία τοῦ κοσμοϊστορικοῦ καί κοσμοσωτήριου ἔργου του. Ἀπό τή βάπτιση ἀρχίζει τό λυτρωτικό του κήρυγμα, μέ τό ὁποῖο κάλεσε τούς ἀνθρώπους πρός σωτηρία.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός τόν μαθητή του Τίτο Ἐπίσκοπο Κρήτης: «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις» (Τίτ. β΄ 11). Καί ἡ ἀρχή τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, πού καλοῦσε τούς ἀνθρώπους σέ σωτηρία σημειώνεται διά τῆς βαπτίσεως στόν Ἰορδάνη ποταμό.

Ὁ Χριστός δέν βαπτίστηκε, ἐπειδή εἶχε ἀνάγκη καθάρσεως, ἀφοῦ, ὡς τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος, δέν εἶχε διαπράξει καμιά ἁμαρτία.

Τό μέγα μυστήριο τοῦ Ἰορδάνου εἶναι ἡ ἄπειρη ταπείνωση καί συγκατάβαση τοῦ Κυρίου. Εἶναι ἡ σμίκρυνση τοῦ ἄπειρου Θεοῦ, πού δέχτηκε, ὥστε σάν ἕνας κοινός θνητός νά βαπτιστεῖ στόν ἴδιο ποταμό, πού ἐβαπτίζοντο οἱ ἔνοχοι καί ἁμαρτωλοί ἄνθρωποι.

Ὁ Χριστός βαπτίστηκε οὐσιαστικά γιά τρεῖς λόγους:

α. Γιά νά τηρήσει τόν νόμο, ἀφοῦ αὐτός ὁ ἴδιος τόν ἔδωσε καί δέν ἔπρεπε νά φανεῖ παραβάτης του.

β. Γιά νά ἀποκαλύψει τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅτι, δηλαδή, ὁ Θεός, ἄν καί ἔχει μιά οὐσία καί φύση, εἶναι ὅμως τρισυπόστατος, Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα. Ἔτσι, κατά τήν ὥρα τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀκούστηκε ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ Πατρός «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ. γ΄ 13-17), πού μαρτυροῦσε, ὅτι ὁ εὑρισκόμενος στόν Ἰορδάνη τήν ὥρα ἐκείνη εἶναι ὁ προαιώνιος Υἱός του. Καί τήν ἴδια ὥρα τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐπιβεβαίωσε τή μαρτυρία τοῦ Πατρός. «Ἐν εἴδει περιστερᾶς» κατέβηκε ἀπό τόν οὐρανό πάνω στήν κεφαλή τοῦ προαιώνιου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Αὐτή ἡ φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Αὐτή ἡ Θεοφάνεια, ὅπως ἀλλιῶς ὀνομάζεται ἡ ἑορτή τῆς βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, ἔχει μεγάλη σημασία, γιατί ὁ ἴδιος ὁ τρισυπόστατος Θεός φανέρωσε τή θεότητα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Θεός Πατέρας καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὡς νά παρουσίασαν στήν ἀνθρωπότητα τό Σωτῆρα τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων.

Κατά τούς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «σωματικῷ εἴδει ὡσεί περιστεράν» (Λουκ. γ΄ 22) μᾶς ὑπενθυμίζει τόν κατακλυσμό τοῦ Νῶε. Τότε ἡ περιστερά, πού ἔστειλε ὁ Νῶε ἔξω ἀπό τήν κιβωτό, ἐπέστρεψε, ἔχοντας στό ράμφος της κλαδί ἐλιᾶς καί ἀνήγγειλε τό τέλος τοῦ κατακλυσμοῦ. Τή στιγμή τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ τό Ἅγιο Πνεῦμα «ὡσεί περιστεράν» δηλώνει τή λύση τοῦ κατακλυσμοῦ τῆς ἁμαρτίας. Δέν εἶχε στό ράμφος του κλάδο ἐλαίας, ἀλλά ὑποδείκνυε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ὁ Χριστός, ὁ ἀγαπητός Υἱός τοῦ Πατρός.

γ. Ὁ τρίτος λόγος, γιά τόν ὁποῖο βαπτίστηκε ὁ Θεάνθρωπος Χριστός στόν Ἰορδάνη ποταμό, εἶναι γιά νά θεσπίσει τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. Γιά νά μᾶς δώσει τόν τύπο τοῦ δικοῦ μας βαπτίσματος, πού εἶναι τέλειο βάπτισμα καί γίνεται μέ ὕδωρ καί Πνεῦμα Ἅγιο, καί ἀπαλλάσσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς ἁμαρτίες, καθαρίζει τήν ψυχή ἀπό τά πάθη καί χορηγεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Τό βάπτισμα θεωρεῖται εἰσαγωγικό μυστήριο, γιατί ἐξαλείφει τό προπατορικό ἁμάρτημα καί μᾶς εἰσάγει, μᾶς ἐνσωματώνει στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι τό Θεανθρώπινο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί μᾶς καθιστᾶ μέλη του. Καί ὡς μέλη πλέον τῆς Ἐκκλησίας μποροῦμε νά κοινωνοῦμε τόν ἴδιο τόν Θεό. Στό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας μποροῦμε νά κοινωνήσουμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, καί νά θεώσουμε τήν ὑπόστασή μας. Νά γίνουμε υἱοί Θεοῦ κατά χάρη καί κληρονόμοι τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν.

Χωρίς τό Βάπτισμα τό χριστιανικό μέ τίς τρεῖς καταδύσεις καί ἀναδύσεις στό ἁγιασμένο νερό τοῦ βαπτιζομένου στό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν ἐξαλείφεται τό προπατορικό ἁμάρτημα καί δέν ὑπάρχει δυνατότητα συμμετοχῆς στό μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας καί, ἑπομένως, δέν ὑπάρχει σωτηρία καί οὐρανῶν κληρονομία.

Πέραν, ὅμως, ἀπό τούς τρεῖς αὐτούς λόγους, ὁ Χριστός μέ τή βάπτισή του στόν Ἰορδάνη ποταμό ἁγίασε καί τά νερά. Γι’ αὐτό καί τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων τελοῦμε τήν Ἀκολουθία τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν ὑδάτων. Ἔτσι, μέ τόν ἁγιασμό παύει νά εἶναι νερό πτώσεως καί γίνεται «ὕδωρ ἀνακαινίσεως», ἀφοῦ ἑνώνεται μέ τήν ἄκτιστη χάρη τοῦ Θεοῦ.

Στήν πατερική παράδοση τό γεγονός τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη ποταμό σχετίζεται μέ τή θαυμαστή διάβαση τῶν Ἰσραηλιτῶν διά τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης. Ὅπως μέ τή θαυματουργική ἐνέργεια τοῦ ἄσαρκου Λόγου, διά τοῦ Μωϋσέως, καταποντίστηκαν οἱ Αἰγύπτιοι καί ἐλευθερώθηκαν οἱ Ἰσραηλῖτες, ἔτσι, καί ἐδῶ μέ τή δύναμη τοῦ βαπτισθέντος στόν Ἰορδάνη ποταμό σεσαρκωμένου Λόγου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, συντρίβονται οἱ δαίμονες καί ἐλευθερώνεται ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν νόμο τῆς ἁμαρτίας, τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Μέ τή δύναμη τοῦ σεσαρκωμένου Λόγου, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος ἀναγεννᾶται καί ἀποκαθίσται στήν προπτωτική ζωή καί ἀκόμη πιό ψηλά.

Χριστιανοί μου,

Μέ τή βάπτισή του, ὁ Σωτῆρας Χριστός φώτισε τό γένος τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ ἄνοιξε τόν δρόμο τῆς λυτρώσεως, τῆς ἀνακαινίσεως καί τῆς αἰώνιας ζωῆς, γι’ αὐτό καί ἡ σημερινή μέρα λέγεται καί ἡμέρα τῶν Φώτων, ὅπως τή χαρακτηρίζει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος.

Μέ τή βάπτιση τοῦ Κυρίου καί τή διακήρυξη τοῦ Θεοῦ Πατρός καί τήν ἐπιβεβαίωση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, «Εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν πνεῦμα ἐπουράνιον, εὕρομεν πίστιν ἀληθῆ, ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες˙ αὕτη γάρ ἡμᾶς ἔσωσεν». Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός φανερώνεται σήμερα καί ὁμολογεῖται στούς ἀνθρώπους ὡς Υἱός τοῦ Θεοῦ, Λυτρωτής καί Σωτῆρας, πηγή τῆς χάριτος καί τῆς ἀλήθειας, ἀληθινό φῶς, πού δωρίζει σ’ ὅλους τόν φωτισμό καί τελεσιουργεῖ τήν ἀνακαίνιση καί τή σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπό τήν ἁμαρτία, τόν διάβολο καί τόν θάνατο.

Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς καλεῖ σέ λατρευτική προσκύνηση τοῦ θείου μας Λυτρωτῆ: «Φῶς ἐκ φωτός ἔλαμψε τῷ κόσμῳ, Χριστός ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ ἐπιφανής Θεός τοῦτον λαοί προσκυνήσωμεν».

Ἄς ἀνοίξωμε, λοιπόν, καί μεῖς τίς πόρτες τῆς ψυχῆς μας, γιά νά εἰσέλθει καί νά κατοικήσει σ’ αὐτές ὁ Χριστός, πού εἶναι τό φῶς τῆς θεογνωσίας, καί νά ἀνοίξει τούς ὀφθαλμούς τῆς διάνοιάς μας καί νά μᾶς γεμίσει ἀπό σοφία καί σύνεση, ὥστε ἡ ζωή μας νά κυριαρχεῖται ὄχι ἀπό τό σκοτάδι τοῦ μίσους, ἀλλά ἀπό τό φῶς τῆς ἀγάπης, ὄχι ἀπό τήν ὑπερτροφική ἐπικράτηση τοῦ ἐγώ, ἀλλά ἀπό τήν ταπεινοφροσύνη, ὄχι ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου, ἀλλά ἀπό τήν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως.

Ἄς εἶναι γιά τόν καθένα μας τά φετεινά Θεοφάνεια ἀφετηρία γιά μιά ἀληθινή πνευματική ἀναγέννηση, γιατί μόνο, ἔτσι, θά καταστοῦμε ἄξιοι τῆς ἀγάπης καί τῆς αἰώνιας Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί στήν παροῦσα ζωή ὁ ἐπιφανής Θεός θά φανεῖ ἐπιεικής καί θά δικαιώσει τίς ἐλπίδες καί τίς προσδοκίες μας, καί σύντομα ἡ ἀκρωτηριασμένη σήμερα πατρίδα μας θά λυτρωθεῖ ἀπό τά δεσμά της. Μόνο, ἔτσι, ὁ βαπτιζόμενος σήμερα Σωτῆρας Χριστός θά φανεῖ ἴλεως καί θά μᾶς ἀπαλλάξει, μέ τή δική του παντοκρατορική προσταγή καί θεϊκή ἐξουσία, ἀπό τήν ὀδυνηρή δοκιμασία τῆς ἐπάρατης καί θανατηφόρας πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ.

Ἀμήν.